Een podium. Een groen kunstgrasveld. Hekken erom heen. En een zaal vol mensen uit de branche. Een film met twee mannen die door het weiland lopen. En het onderwerp: Onze plek in de wei. Heb ik uw aandacht? Mooi, want dat is de bedoeling. En dat was ook mijn bedoeling op het 40 jarig jubileum congres van ISSO waar dit tafereel plaatsvond. Boodschap? De technische installatiebranche staat voor een belangrijke keuze: welke plek in de wei hebben wij?

Wat hebben koeien en de technische installatiebranche met elkaar gemeen? Als een koe geen keuzes maakt over zijn plek in de wei, blijft hij staan waar alle andere koeien staan. En wat typeert deze plek? Een stuk kale grond waar veel stront ligt. Want de andere koeien bewegen ook niet. Als je dus geen keuzes maakt en niet beweegt, eet je allemaal van hetzelfde steeds krimpende stuk weiland. Een ongezonde situatie. Als de installateur van vandaag zich niet beweegt op de golven van een snel veranderende markt, dan ligt een tweede recessie op de loer. Er is wel één verschil: koeien zijn kuddedieren. Als er eenmaal één aan de loop gaat, zie je vaak anderen volgen. Installateurs kunnen uit de groep stappen, het verschil maken, nieuwe kansen benutten. Maar niet iedereen zal volgen.

De wereld verandert

De technische installatiebranche bevindt zich in een snel veranderende wereld. Maatschappelijke, technische en economische ontwikkelingen bepalen de agenda van de branche. Een veranderende klantvraag dwingt bedrijven na te denken over hun rol. Nieuwe gebouwen vragen om andere vaardigheden van gebruikers en van de mensen in de bouwteams. En naast dat de vraag veranderd is, is de klant ook mondiger geworden. Hij is beter op de hoogte van de mogelijkheden. Hij weet wat hij wil. En dat betekent dat de branche moet luisteren en met de klant uit de comfortzone moet stappen om aan de slag moet gaan. Maar ook de technologische ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op. Het is aan de installateur om te bedenken of hij een stap vooruit durft te zetten en deze technologische vernieuwingen als uitgangspunt wil nemen voor zijn dienstverlening. Dat betekent investeren in kennis en mensen.

Geen keuze is een keuze

Moet je een keuze maken? Moet je kiezen voor een andere plek in de wei juist met al die ontwikkelingen die gaande zijn? Nee. Geen keuze is ook een keuze. En de ervaring leert dat voor veel ondernemers de waan van de dag prioriteit heeft. Dat begrijp ik wel. En zolang je met velen in die wei staat, voelt het prima op dat kale stukje wei. Je concurrent staat er tenslotte ook nog. Blijkbaar is er nog wel ergens een markt, want anders zou hij ook wel bewegen....  Het gevolg? Een markt met veel concurrentie en dus lage prijzen. Maar is het altijd wel een bewuste keuze? Ik betwijfel het! Er zijn maar weinig bedrijven die zich flexibel organiseren en kunnen inspelen op de snelle veranderingen. Bedrijfsprocessen zitten vast. Vaste patronen en werkwijzen. Het is moeilijk om hier uit te komen. Men wil wel het groene gras opzoeken, maar weet niet hoe.

Nieuwe vrienden

En dan is er nog een ontwikkeling: De verschillende weilanden zijn ook nog eens met elkaar verbonden. Oftewel: het sectoroverstijgend werken is een feit. Er staan geen installaties meer in gebouwen, gebouwen zíjn installaties. Dat betekent per definitie samenwerken met andere sectoren. Een uitdaging op zich. Dat is wennen. Nu moeten we ons als installatiebranche opeens ook gaan bezig houden met de weilanden naast ons....  Innovatie is niet langer het domein van één sector.  Alleen in coalities kun je het verschil maken. Nieuwe kansen pakken betekent per definitie nieuwe vrienden maken! Nieuwe vrienden met wie je samen een nieuw stukje groene wei kunt vinden. Dat is geen kwestie van gewoon even doen; het is een proces. Het zet je aan het denken, het doet soms pijn, het verlamt soms, maar het zet je ook aan tot beweging.

Wat te doen?

Ik neem u weer even mee terug naar de zaal vol installateurs, een groene wei op het podium, hekken er om heen, een film over koeien in de wei en ondergetekende.  Ik heb de eerste minuten van mijn betoog vooral ongeloof en verwondering gezien. En ik geef toe: het is raar om over  koeien te praten   in deze branche. Maar het maakt wel duidelijk dat grenzen vervagen; het vertelt het verhaal van zoeken naar nieuwe kansen en energie. Wat te doen? Aan het einde van mijn betoog hebben we dat symbolisch gedaan.... de hekken verzetten. Nieuwe weilanden verkennen, nieuwe vrienden maken. En doen we dat niet, dan staan we in de stront met elkaar. Dat is weinig inspirerend, weinig constructief en weinig aantrekkelijk. Sterker nog er komt geen voedsel meer en daarmee lijkt het einde in zicht.