In minder dan 30 jaar moet Nederland vol staan met aardgasvrije en energieneutrale woningen. Dat einddoel mag dan duidelijk zijn, maar de routes ernaartoe, daarover zijn de meningen verdeeld. Zo staan de kansen van de waterstofroute ter discussie, waarbij onder andere meer duidelijk moet worden over beschikbaarheid en betaalbaarheid. Wanneer wordt deze route interessant en op welke woningen passen we de waterstofinnovaties toe?

Tekst: Marvin van Kempen, Beeld boven: Shutterstock, Beeld onder: Vaillant

Mede dankzij actualiteiten als de energiecrisis staan alternatieve energieoplossingen als hybride warmtepompen en waterstof de afgelopen maanden op voorpagina’s van nieuwsbladen. Particulieren willen af van de hoge kosten die ze betalen voor aardgas en daarmee staat de telefoon bij leveranciers van klimaatoplossingen roodgloeiend. Zo ook bij Vaillant: Hugo Hemel van Vaillant vertelt over veranderingen die hij ziet: “Iedereen is naarstig op zoek naar oplossingen om het aardgasverbruik te reduceren en er zijn een heleboel richtingen. Je kunt naar all-electric met bijvoorbeeld een lucht-water warmtepomp, of je kunt een hybride warmtepomp installeren en combineren met een cv-ketel. Op langere termijn zien wij ook kansen voor groene waterstof en groen gas.”

Met al die verschillende mogelijkheden kan keuzestress eenvoudig om de hoek komen kijken. Want hoe weet je nu welke route voor jouw gebouw het meest effectief is? “Een eerste indicatie is het bouwjaar. Een woning die na 2005 is gebouwd, is er meestal klaar voor om all-electric te worden, want er zit een warme jas om de woning en het afgiftesysteem is geschikt. Maar in de binnensteden zien we vaak monumentale panden waar je beperkt bent in de mogelijkheden voor na-isolatie, dus daar kan een cv-ketel op groene waterstof uiteindelijk een goede keuze zijn. En heb je een woning die er sinds 1975 staat, dan wordt het al interessant om een hybride warmtepomp toe te passen.”

Standaard voor verwarming

Om laatstgenoemde oplossing versneld toe te passen in de gebouwde omgeving, werd de ISDE-subsidie verhoogd en kondigde het kabinet aan dat vanaf 2026 hybride warmtepompen de standaard worden voor verwarming. Bij vervanging van de cv-ketel moeten mensen vanaf dat moment uitwijken naar dit alternatief. Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Hugo de Jonge benadrukte bij de aankondiging van deze maatregel al dat hybride warmtepompen niet per se een tijdelijke oplossing zijn. “Met name vanwege de combinatie met duurzaam gas zien wij veel kansen”, sluit Hemel aan. “Dat doen we met onze ecoTEC plus-ketels, die nu reeds geschikt zijn voor bijmenging van 20% waterstof aan het aardgas. Hiermee maak je op termijn de overgang van aardgas naar groene waterstof, als de betaalbaarheid en beschikbaarheid geen discussiepunten meer zijn.”

Duidelijkheid en standaardisatie

Wanneer is dan dat moment, waarop de omschakeling naar duurzaam gas een vanzelfsprekendheid is? Hemel denkt dat er vanaf 2025 versnelling zichtbaar gaat worden en dat rond 2030 het moment van de waarheid aanbreekt: “Er is duidelijkheid nodig, evenals standaardisatie. De overheid heeft aangegeven dat er over minder dan 3 jaar duidelijke voorwaarden en richtlijnen beschikbaar zijn over het toepassen van waterstof in woningen. Op nog kortere termijn wordt de Energiewet aangepast en wordt richting 2030 de waterstofbackbone opgeleverd.” Om klaar te zijn voor de toekomst heeft Vaillant de intentie om al vanaf 2025 een cv-ketel beschikbaar te stellen die geschikt is voor 100% waterstof. “Op dit moment leveren we al onze 20% H2-ready ketel, waar we 20% bijmenging van waterstof kunnen toepassen. Vanaf 2025 maken we de stap naar een ketel die voorbereid is op 100% waterstof en een laatste pijler is een ketel die alleen nog waterstof toepast. Het mooie is dat de aardgas-infrastructuur van Nederland er in de basis geschikt voor is bevonden, maar het gaat er nu nog om dat de toepassing van waterstof helder en rendabel moet worden.”

Spijtvrije oplossing

Ondertussen bewijzen diverse pilotprojecten dat waterstofketels geen toekomstmuziek meer zijn. “We gaan naar een fase toe waarin we cv-ketels installeren die er klaar voor zijn om waterstof toe te passen. Ook in Engeland zijn we betrokken bij projecten waar waterstof al in de praktijk kan worden getest. Het laat dus niet lang meer op zich wachten voordat we praktijkvoorbeelden hebben.” Zo tonen bijvoorbeeld woningcorporaties al voorzichtig interesse in deze innovatie voor met name oudere woningen. “De komende jaren investeren zij 500 miljoen euro in verduurzaming,” weet Hemel, “in onder meer hybride warmtepompen. Zij zoeken naar een spijtvrije oplossing, waardoor je de flexibiliteit hebt om binnen de warmtetransitievisies en uitvoeringsplannen over te gaan naar een alternatieve energievoorziening. In combinatie met een cv-ketel op duurzaam gas, zoals groene waterstof, komt de hybride warmtepomp binnen bereik als duurzame eindoplossing.”