Eerste machinekamerloze lift werd 25 jaar geleden geplaatst
- Artikel
- Energietransitie
25 jaar geleden werd de eerste KONE MonoSpace lift geplaatst, een wereldprimeur. Dit was wereldwijd de eerste machinekamerloze lift. Het werd mogelijk om de complete installatie in de schacht te plaatsen, waardoor de noodzaak voor een dakopbouw kwam te vervallen.
Van Finland naar Nederland
Het idee voor een lift zonder machinekamer ontstond bij Research & Development, in het jaar 1992, in Finland. Nederland werd gekozen om het concept definitief te ontwikkelen en in de markt te zetten. Het duurde niet lang totdat de eerste MonoSpaces bij Nederlandse klanten werden geïnstalleerd: vanaf 1996 werden de eerste exemplaren in gebouwen geplaatst.
Energiebesparing
De oorspronkelijk bedachte naam was GreenSTAR, met ruimtebesparing en energiebesparingen als unique selling points. De originele zwarte kleur van de machine werd veranderd in groen, wat het tot op de dag van vandaag nog is.
Flashback naar de installatie van MonoSpace in 1996
Een schacht van multiplex
Het allereerste type van de GreenSTAR werd in 1994 in de fabriekshal in Leidschendam opgebouwd. De schacht werd daarbij afgedekt door multiplex platen om de techniek aan nieuwsgierige blikken te onttrekken. Gert van der Meijden, in 1994 projectdeskundige en lid van het projectteam, vertelt: "Om het nog geheimzinniger te maken hadden we zelfs een nep-machinekamer in de vorm van een grote houten kist aan de schacht bevestigd! Overigens maakte al die geheimzinnigheid onze collega’s alleen maar nieuwsgieriger, dus af en toe werd de deksel van die zogenaamde machinekamer door toevallig binnenwandelende collega’s opgetild; grote ogen dus!’
Het vliegend tapijt
Tijdens de installatie van de GreenSTAR moest worden gewerkt in de schacht zonder steiger op de bovenste stopplaats. Om de lift te kunnen monteren ontwikkelde Gert en zijn team het zogenoemde vliegend tapijt, een steiger waarop in de schacht gewerkt werd en die met behulp van een speciale takel, de Astro Climber, steeds een stukje omhoog getakeld werd. Van der Meijden: "Een stukje Nederlandse vindingrijkheid, die het installatieproces aanzienlijk vereenvoudigde en bovendien nog steeds gebruikt wordt."
Gert van der Meijden is inmiddels gepensioneerd maar bewaart geweldige herinneringen aan de tijd van de eerste MonoSpace; "Ik denk echt dat we ons met de ontwikkeling en realisatie van de MonoSpace als KONE Nederland op de kaart hebben gezet, niet alleen binnen KONE wereldwijd maar ook ten opzichte van onze concurrenten."
Liftontwerp losgekoppeld
De introductie van de MonoSpace betekende een omwenteling in de gehele liftindustrie, want vanaf dat moment werd het liftontwerp voor een groot deel losgekoppeld van de architectuur van een gebouw. Of andersom geredeneerd, architecten hoefden bij het ontwerpen geen rekening meer te houden met de locatie van de machinekamer en dit zorgde voor meer vormvrijheid.