Dwingen kan niet, maar wachten ook niet

timer5 min
Dwingen kan niet, maar wachten ook niet

Bij het verduurzamen van de woningvoorraad dienen professionele marktpartijen het voortouw te nemen, betoogt Karin Draisma (CBRE Global Investors).

“Echt duurzaam gebruiken en managen van gebouwen, dat is de next step”

In het Klimaatakkoord is vastgelegd dat zo’n 1,5 miljoen bestaande woningen in 2030 aardgasvrij en verduurzaamd moeten zijn. Twintig jaar later moeten alle Nederlandse woningen min of meer CO2-neutraal zijn. Dit brengt niet alleen een grote verbouwing met zich mee, maar vraagt van iedere woningeigenaar een verduurzamingskeuze én een investering in de woning.

Volgens nieuwsberichten zijn veel Nederlanders echter vooralsnog niet van plan om binnen nu en vijf jaar hun woning te verduurzamen. Ofwel omdat ze nog onvoldoende weten welke financiële regelingen ze van de overheid kunnen verwachten, ofwel omdat men verwacht dat verduurzaming in de toekomst goedkoper wordt.

Dwingen kan niet, maar wachten ook nietDwingen kan niet, maar wachten ook niet. Professionele marktpartijen zullen het voortouw moeten nemen. Karin Draisma (foto), Asset Manager Residential bij CBRE Global Investors, geeft een kijkje in de keuken hoe zij de verduurzaming versnelt in de woningportefeuille van CBRE Global Investors. In nieuwbouwprojecten, maar juist ook binnen de bestaande portefeuille.

Bestaande portefeuille

Waar duurzame nieuwbouw in de schijnwerpers staat, is dat bij bestaand vastgoed vaak nog niet het geval. Dat heeft niet zelden te maken met de omvang. Waar het bij nieuwbouw gaat om honderden nieuwe, duurzame woningen die in één keer op de markt komen, gaat het bij bestaande bouw vaak om stapsgewijze interventies. Een paar centimeter isolatie erbij of nieuwe kozijnen: heel nieuwswaardig is het niet. Maar relevant is het zeker wel, vooral als je bedenkt dat er in Nederland nog heel veel huizen staan met een energielabel F en G.

Er moet dus vaart worden gemaakt met de verduurzaming van woningen in de bestaande voorraad, vooral als het gaat om het gasloos maken van woningen. Maar het vervangen van CV-ketels door een warmte-koudeopslag (WKO)-systeem is technisch een enorme uitdaging en vraagt om een flinke investering van corporaties, institutionele beleggers en private beleggers.

Als de gemeente besluit een warmtenet aan te leggen, is een individueel systeem een inefficiënte investering. Dan kun je beter aansluiten bij het collectief. De eerste stap is daarom bepalen welke rol de overheid gaat vervullen en welke zaken de sector zelf moet oppakken. Zolang er onduidelijkheid is, leidt dat tot vertraging van het verduurzamingsproces.

Onderhoudsmomenten aangrijpen

Draisma: “Zowel duurzaamheid in nieuwbouw als in bestaande bouw vinden wij belangrijk. Met alleen nieuwbouw kom je er niet, je zult ook echt naar je bestaande voorraad moeten kijken. Daarom grijpen we onderhoudsmomenten aan om woningen in onze portefeuille energiezuiniger te maken. Zijn de daken aan vervanging toe? Dan brengen we direct isolatie aan en waar mogelijk zonnepanelen. Is het tijd voor nieuwe cv-ketels? Dan onderzoeken we een alternatief zonder gas.”

“Als al deze onderhoudsmomenten mooi samenvallen, dan start CBRE Global Investors een verduurzamingstraject. Een voorbeeld hiervan is de verduurzaming van 140 woningen in de wijk Waldeck in Den Haag (foto boven). De twee wooncomplexen – daterend uit de jaren zeventig – zijn gemoderniseerd en energiezuiniger gemaakt. Alle woningen hebben een labelsprong van energielabel F/G naar energielabel B gemaakt. De maatregelen die zijn genomen omvatten isolatie van het dak, de geveldelen, de voordeuren en het plaatsen van HR++ glas. Tevens zijn er per appartement twee zonnepanelen geplaatst die direct zijn aangesloten op de individuele meterkasten. Deze maatregelen zorgen voor een reductie van maar liefst 87.000 kilo CO2 per jaar, een volume dat gelijkstaat aan 522.000 kilometers rijden met een dieselauto. Dat is bijna gelijk aan 13 keer de wereld rond.”

The next step in nieuwbouw

Ook in nieuwbouw is er nog volop ruimte voor verbetering. Veel nieuwbouwwoningen zijn inmiddels bijna of volledig energieneutraal, niet langer aangesloten op het gasnet en worden zelfs circulair gebouwd. Maar duurzaamheid kent vele aspecten. ‘Rhapsody in West’, in de Kolenkitbuurt in Amsterdam, is een mooi voorbeeld van vooruitstrevende duurzame nieuwbouw. Niet alleen hebben de gebouwen een extreem goede energieprestatie met een negatieve EPC, maar door middel van het innovatieve Cera-systeem hebben de woningen ook een beter en vooral gezonder binnenklimaat, iets wat hoog in het vaandel staat bij CBRE Global Investors.

De zachte ronde vormen beperken het geluid van de ringweg en de openbaar toegankelijke binnentuin fungeert als spons. Bij hevige stortbuien wordt het water opgevangen in de vijvers en de dikke laag substraat. Dit zorgt niet alleen voor een gezond klimaat voor de begroeiing in de tuin, maar het substraat vangt ook pieken water op voor het riool, zodat het water net als in natuurlijke gebieden langzaam wordt afgevoerd.

Daarnaast is in dit project vooral ook geïnvesteerd in maatschappelijke duurzaamheid vanuit de impact van het project op de bewoners, de wijk en de stad. Zo is er in de binnentuin een ontmoetingsplek gemaakt voor de buurt en bijvoorbeeld een logeerhuis toegevoegd aan het complex. Er is een gezamenlijk kas waar community managers evenementen organiseren en in een afzonderlijke ruimte komt huiskamerconcept ‘The Villy’: een ontmoetingsplek waar bewoners uit de buurt kunnen eten, drinken, werken en ontspannen. In samenwerking met kunstenaarscollectief Cascoland is al in een vroeg stadium verbinding tot stand gebracht met de buurt.

Duurzaam managen

Verder moet er ook voldoende aandacht besteed worden aan het duurzaam gebruiken en managen van het gebouw. Draisma: “Als onderdeel van mijn werk als Asset Manager maak ik deel uit van het duurzaamheidsteam. Voor woningen richt dit team zich op twee pijlers: het verlagen van de CO2-uitstoot, maar vooral ook het duurzaam managen van de woningen. De bewoners hebben hier ook een belangrijke rol in en vanuit onze rol willen we graag faciliteren in deze gedragsverandering. Door middel van slimme meters krijgen we steeds beter (geanonimiseerd) inzicht in het daadwerkelijke energieverbruik van onze woningen. Dit betekent dat we bijvoorbeeld het theoretische verbruik met het daadwerkelijke gebruik kunnen vergelijken. Als het daadwerkelijke verbruik sterk afwijkt van het theoretische gebruik, dan kunnen we concreet op zoek naar oorzaken. Hier is nog veel te leren en winst te behalen. Zowel in bestaande bouw als nieuwbouw.”

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c185 c225 c237 c243
Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we nu al hebben 

Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we ...

Ze is al bijna een decennium Duurzaam Gebouwd-expert, deelt kennis tijdens rondetafelgesprekken én is een veelgevraagd spreker voor het podium. Ook laat ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Met de klimaatdoelstellingen en forse ambities voor verduurzaming van ons kikkerlandje in het achterhoofd, is kennisdeling onontbeerlijk. Dat houdt niet op bij ...

Lees verder

c21 c225 c243
Leren over gedragsverandering in de energietransitie 

Leren over gedragsverandering in de energietransitie 

De opleiding Basiscertificaat Energietransitie Gebouwde Omgeving (B.E.G.O.) voegde de modules ‘Weerstand wegnemen’ en ‘Gedragsverandering in de ...

Lees verder

c21 c41 c143 c185 c225 c237 c243
De toekomst van schoolverduurzaming in e-zine Duurzame Scholen

De toekomst van schoolverduurzaming in e-zine ...

De onderwerpen CO2-reductie, energiebesparing en de toepassing van secundaire materialen zijn niet alleen prangend in de woningbouw. Integendeel: uit data-analyses ...

Lees verder

c21 c41 c225 c237 c243 c265
GACS: verplichting brengt voordelen met zich mee

GACS: verplichting brengt voordelen met zich ...

Als je een gebouw met verwarmings- of airconditioningsysteem hebt met een nominaal vermogen van 290 kW, heb je wellicht een nieuwe verplichting voorbij zien komen. ...

Lees verder

c21 c225 c243
“In energietransitie verder kijken dan standaard hybridesysteem”

“In energietransitie verder kijken dan ...

Dat kabinet Schoof de verplichte installatie van een warmtepomp vanaf 2026 heeft afgeschaft, vindt Michel Swart van ATAG Verwarming enerzijds jammer maar eigenlijk ...

Lees verder

c21 c225 c243
“Modulair bouwen is sneller én duurzamer”

“Modulair bouwen is sneller én ...

De tijd dat modulaire bouw bestaat uit gestapelde zeecontainers met minimale afwerking is al lang voorbij. Tegenwoordig zijn de meeste modulaire woningen bijna ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c243
CO2-besparingspotentieel ontginnen met circulair meerjaren onderhoudsplan

CO2-besparingspotentieel ontginnen met circulair ...

Met de Nederlandse doelstellingen om tegen 2050 een volledig circulaire economie te bereiken en de nieuwe eisen van de Corporate Sustainability Reporting Directive ...

Lees verder

c21 c26 c41 c120 c243
Woningen Dordrecht gerenoveerd met behoud van al het goede

Woningen Dordrecht gerenoveerd met behoud van ...

Maar liefst 172 woningen aan onder andere de Eemkerkstraat in Dordrecht krijgen een revitalisatie dankzij duurzame verbeterwerkzaamheden. De kwaliteit van de woningen ...

Lees verder

c21 c225 c243
Drie stappen voor energie-efficiënte gebouwen

Drie stappen voor energie-efficiënte gebouwen

Om aan de EU-richtlijn voor energie-efficiëntie in gebouwen te voldoen stelde de overheid subsidies beschikbaar. Deze zijn niet alleen voor grote, maar ook ...

Lees verder

c21 c225 c243
Kennisdocument over verduurzaming woningen met netcongestie

Kennisdocument over verduurzaming woningen met ...

Een kennisdocument laat zien welke mogelijkheden er zijn om woningen te verduurzamen binnen de kaders van netcongestie. Welke kansen zijn er, als duidelijk wordt ...

Lees verder

c21 c225 c243
Samenwerkingen netbeheerder en bouwbedrijven voor netuitbreiding

Samenwerkingen netbeheerder en bouwbedrijven ...

Drie bouwbedrijven en netbeheerder TenneT sloten een overeenkomst voor de uitbreiding van het elektriciteitsnet. Een uitbreiding van het net staat op veel wensenlijsten, ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up