Om verduurzaming echt te versnellen, moeten we eerst ons innerlijke vuur aanwakkeren voor verandering. Met die overtuiging daagt transitieversneller F-Fort de bouw- en vastgoedsector uit, om een andere vraag te stellen en het antwoord hierop innovatiever in te steken.

Sinds 2012 ligt de focus voor F-Fort op het mogelijk maken van de kanteling naar toekomstbestendige businessmodellen. Op de website prijken diverse klantcases. “Deze organisaties weten vaak wat ze willen, maar het ontbreekt nog aan het veranderingsvermogen om de transitie voor elkaar te krijgen”, vertelt Jordie van Berkel-Schoonen van F-Fort.

“Hoewel de uitvraag enorm verschilt, richten we ons vooral op ontwikkelopdrachten, en we hebben vooral expertise op het gebied van inkoop en facilitair management.” Gemeengoed in de opdrachten is de noemer ‘duurzaamheid & circulariteit’, twee begrippen die steeds vaker in één adem genoemd worden. De inzet op verantwoord ondernemen vergt een langetermijnfocus.

“Met de waan van de dag is dit niet altijd eenvoudig. Toch is het voor zowel lange- als kortetermijndoelen belangrijk om toekomstbestendigheid in je strategie te verwerken.” Om die reden daagt het transitiemanagementbureau uit om na te denken over duurzaam inkopen, circulair aanbesteden en het creëren van gezonde werkomgevingen.

Momenten van trots

Die aanpak lijkt voor verschillende opdrachtgevers goed uit te pakken. Met tien professionals op het vlak van verandermanagement werden de afgelopen jaren casussen uitgewerkt en uitgevoerd voor onder andere Gasunie, Strukton Worksphere, Heijmans en diverse gemeenten.

 “Bij de gemeente Helmond hebben we duurzaam inkopen ingebed en we waren verantwoordelijk voor het projectmanagement van Nike in België. Verder hebben we het sociaal domein van Zuid-Limburg geadviseerd. We overtuigden achttien wethouders van de meerwaarde van een transitie om op een andere wijze naar de inkoop sociaal domein te kijken. Dat waren momenten van trots voor ons.” Duurzaamheid en circulariteit zitten in minstens de helft van deze uitvragen ingebakken.

“Ondertussen denken wij na over volgende stappen, waaronder gezonde werkomgevingen. Onderzoek van de Universiteit van Twente en CBRE geeft aan dat er een duidelijke relatie is tussen een gezond gebouw en het welzijn van gebruikers. Het is niet alleen goed om hier vanuit ideëel oogpunt op in te zetten. Het raakt namelijk direct de portemonnee, want personele kosten beslaan een groot deel van de totale zakelijke operationele kosten.”

De zachte waarden die betrekking hebben op welzijn kunnen hard worden door monitoring en sensoring toe te passen. “Daarom blijven we betrokken bij de exploitatiefases van projecten, omdat we in dat stadium innoveren en de markt uitdagen om meerwaarde te bieden met totaaloplossingen.” Die innovatie is broodnodig. “Vanuit de bouw is de focus op gezondheid nog niet vergevorderd, maar vanuit de facility management-kant is dit juist wel zo.”

Nieuwe werkelijkheid

Dat betekent dat er veel verantwoordelijkheden afkomen op leveranciers. Zij moeten de komende tijd met minder handen meer innovaties in de markt zetten om deze nieuwe werkelijkheid te creëren. “In de hele sector zien we dat er een gebrek is aan professionals om opgaven op de traditionele manier in te vullen. Maar ook hier zien we innovatie ontstaan. Denk aan modulair bouwen en het industrieel in de fabriek vervaardigen van complete elementen.”

“Er is volop werk, maar leveranciers moeten zich erop instellen dat er ook voor hen een transitie aankomt of al bezig is. Nu krijg je de opdrachten nog wel binnen, maar zonder innovatie verandert dat snel.”

Die race naar noviteiten stond ook centraal tijdens een andere, persoonlijke ontwikkeling. “We zijn sinds mei 2018 aan de slag met de realisatie van een duurzame woning en kantoorvoorziening. Uitgangspunt bij de uitvoering is dat het een broedplaats voor maatschappelijk verantwoord ondernemen wordt. Daarnaast moet het in het landschap passen en een positieve invloed hebben op het klimaat.”

Practice what you preach dus, met de nodige duurzaamheidsmaatregelen. “We gebruiken FSC en PEFC-gecertificeerd duurzaam hout voor de constructie en vlas als isolatiemateriaal. Daarnaast passen we een hybride aardwarmtepomp toe, die gedurende het jaar een gelijkmatige temperatuur aanhoudt. Verder maken we gebruik van warmteterugwinning en zijn er laadpalen voor auto’s en fietsen. Tot slot zorgen we voor een goed binnenklimaat, zodat het goed toeven is in de woning en het kantoor.”

Naar verwachting komen de twee gebouwdelen uit op het niveau energieneutraal. “We hebben geen energierekening meer. Voor de duurzame energieopwekking zetten we in totaal 48 zonnepanelen in, schuin gemonteerd. In het kader van modulair bouwen hebben we de constructie in de fabriek laten maken en zijn de materialen met vrachtwagens aangeleverd. Binnen twee weken stond de constructie van het huis er al.”

Opschieten!

Als de twee gebouwen af zijn, moet het kantoorgedeelte dienstdoen als inspiratieplek. “Door hiernaartoe te komen ga je ervaren hoe het is om met duurzaamheid aan de slag te zijn. We praten vaak over verduurzaming, maar door dit te beleven, kom je uit de waan van de dag. Het kan het verschil betekenen tussen je ambitie uitspreken en er niets mee doen en inspiratie opdoen om lef te tonen en het project daadwerkelijk uit te voeren.”

De uitdaging ligt volgens Van Berkel-Schoonen niet alleen bij de opdrachtgevers. “Vanzelfsprekend moet deze groep zich inspannen om een andere vraag te stellen om te versnellen. Aan de andere kant vind ik dat leveranciers en adviseurs niet moeten wachten op de juiste aanbesteding of uitvraag en verantwoordelijkheid moeten pakken. Dat is een call to action voor bewustwording, want eigenlijk moet de aanbodzijde van de markt zeggen ‘Schiet eens op!’. Duurzaamheid begint bij jezelf.”

Tekst: Marvin van Kempen