Geef bewoners belang bij de energietransitie

timer3 min
Geef bewoners belang bij de energietransitie

Onze vorige energietransities hadden een duidelijk individueel en vaak ook een collectief belang. De transitie van turf naar steenkool gaf ons een betere en compactere brandstof met minder stank. Ook kon de industrie overschakelen op stoommachines. De transitie naar stadsgas gaf ons beter licht en sjouwen met kolen was niet meer nodig. De transitie naar aardgas gaf ons een nog schonere brandstof, die tegelijk de staat (en dus ons) veel inkomsten opleverde. Het afscheid van steenkool en stadsgas maakte daarnaast ongezond werk in de mijnen overbodig. Maar wat is ons belang bij de transitie naar ‘CO2-arm’?

Tekst: Rik Altena (DWA)

“In de huidige transitie naar CO2-arm voelen consumenten onvoldoende individueel belang. Je woning aardgasvrij maken verdien je niet gemakkelijk terug. Voor veel woningeigenaren is het een behoorlijke investering en de keuzes zijn omvangrijk. Waar moet je als woningeigenaar beginnen?

Dat het lastiger is dan gedacht, blijkt wel uit het PBL-rapport Warmtetransitie in de praktijk, dat leidde tot het stilleggen van projecten, zoals in de wijk Overwhere-Zuid in Purmerend (NRC, 15 oktober 2020 “Proefproject ‘van gas af’ stilgelegd”). Windmolens en zonneparken kennen weinig individueel belang. Omwonenden ervaren soms ook ergernis van het geluid van molens en zichtbelemmering. We vinden COâ‚‚-reductie belangrijk, maar andere dingen zijn vaak nóg belangrijker. De vraag is wel: wat als we niet in actie komen en niet willen investeren? Wat staat er dan op het spel?

Een stijgende COâ‚‚-uitstoot zorgt voor klimaatverandering, smeltende ijskappen en een stijgende zeespiegel. Voor Nederland betekent dat op de lange termijn enorme collectieve kosten voor dijkverhoging en andere aanpassingen door klimaatverandering. Minder COâ‚‚-uitstoot zorgt ook voor minder fijnstof en andere luchtvervuiling en geeft daardoor een forse reductie op de kosten voor gezondheidszorg.

Voordelen

Pas als een groot deel van het energiegebruik op onze planeet COâ‚‚-arm is, wordt klimaatverandering beperkt en zijn de collectieve voordelen voelbaar. Tegelijk kan de klimaatverandering en de daarbij horende investeringen in dijkverhogingen voorkomen worden met individuele investeringen van woningeigenaren. Hoe zou ik dat oplossen?

  • Zorg voor een individueel belang.
  • Dat doe je door de transitie te combineren met wijkverbetering, zoals meer groen, het oplossen van parkeerproblemen en een veilige openbare ruimte waar bewoners direct wat aan hebben.
  • Geef daarnaast een flinke subsidie, zoals in het Friese Garijp (“Bewoners gasloze huizen Garijp betalen bijna niks meer voor energie”, rtlnieuws.nl, 7 november 2020), waar de energietransitie succesvol is door zo’n 50% subsidie te geven op het aardgasvrij maken van woningen. Subsidies kosten natuurlijk geld, maar door het vergroten van het individueel belang worden participatietrajecten wel eenvoudiger en goedkoper.
  • Zet meer in op individuele woningverduurzaming op natuurlijke momenten in combinatie met woonwensen. Want elke bewoner, bewonerswens en woning is anders.
  • Laat bewoners participeren bij warmtenetten of lokale windmolenparken, zodat de baten ten goede komen aan de gebruikers en zij een financieel belang hebben.
  • Gebruik successen uit vorige energietransities, zoals hulp bij het maken van keuzes, en maak voordelen zichtbaar, voelbaar en meetbaar zonder dat je daar academisch geschoold voor moet zijn.

Dit bij elkaar versnelt niet alleen de energietransitie, maar zorgt voor een gezondere leefomgeving, economische welvaart en nieuwe banen (werkgelegenheid). Daar kan niemand op tegen zijn, toch?!

Dit artikel is afkomstig uit ons gratis digitale magazine Duurzame Energie en CO2-reductie.

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c185 c225 c237 c243
Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we nu al hebben 

Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we ...

Ze is al bijna een decennium Duurzaam Gebouwd-expert, deelt kennis tijdens rondetafelgesprekken én is een veelgevraagd spreker voor het podium. Ook laat ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Met de klimaatdoelstellingen en forse ambities voor verduurzaming van ons kikkerlandje in het achterhoofd, is kennisdeling onontbeerlijk. Dat houdt niet op bij ...

Lees verder

c21 c225 c243
Leren over gedragsverandering in de energietransitie 

Leren over gedragsverandering in de energietransitie 

De opleiding Basiscertificaat Energietransitie Gebouwde Omgeving (B.E.G.O.) voegde de modules ‘Weerstand wegnemen’ en ‘Gedragsverandering in de ...

Lees verder

c21 c41 c143 c185 c225 c237 c243
De toekomst van schoolverduurzaming in e-zine Duurzame Scholen

De toekomst van schoolverduurzaming in e-zine ...

De onderwerpen CO2-reductie, energiebesparing en de toepassing van secundaire materialen zijn niet alleen prangend in de woningbouw. Integendeel: uit data-analyses ...

Lees verder

c21 c41 c225 c237 c243 c265
GACS: verplichting brengt voordelen met zich mee

GACS: verplichting brengt voordelen met zich ...

Als je een gebouw met verwarmings- of airconditioningsysteem hebt met een nominaal vermogen van 290 kW, heb je wellicht een nieuwe verplichting voorbij zien komen. ...

Lees verder

c21 c225 c243
“In energietransitie verder kijken dan standaard hybridesysteem”

“In energietransitie verder kijken dan ...

Dat kabinet Schoof de verplichte installatie van een warmtepomp vanaf 2026 heeft afgeschaft, vindt Michel Swart van ATAG Verwarming enerzijds jammer maar eigenlijk ...

Lees verder

c21 c225 c243
“Modulair bouwen is sneller én duurzamer”

“Modulair bouwen is sneller én ...

De tijd dat modulaire bouw bestaat uit gestapelde zeecontainers met minimale afwerking is al lang voorbij. Tegenwoordig zijn de meeste modulaire woningen bijna ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c243
CO2-besparingspotentieel ontginnen met circulair meerjaren onderhoudsplan

CO2-besparingspotentieel ontginnen met circulair ...

Met de Nederlandse doelstellingen om tegen 2050 een volledig circulaire economie te bereiken en de nieuwe eisen van de Corporate Sustainability Reporting Directive ...

Lees verder

c21 c26 c41 c120 c243
Woningen Dordrecht gerenoveerd met behoud van al het goede

Woningen Dordrecht gerenoveerd met behoud van ...

Maar liefst 172 woningen aan onder andere de Eemkerkstraat in Dordrecht krijgen een revitalisatie dankzij duurzame verbeterwerkzaamheden. De kwaliteit van de woningen ...

Lees verder

c21 c225 c243
Drie stappen voor energie-efficiënte gebouwen

Drie stappen voor energie-efficiënte gebouwen

Om aan de EU-richtlijn voor energie-efficiëntie in gebouwen te voldoen stelde de overheid subsidies beschikbaar. Deze zijn niet alleen voor grote, maar ook ...

Lees verder

c21 c225 c243
Kennisdocument over verduurzaming woningen met netcongestie

Kennisdocument over verduurzaming woningen met ...

Een kennisdocument laat zien welke mogelijkheden er zijn om woningen te verduurzamen binnen de kaders van netcongestie. Welke kansen zijn er, als duidelijk wordt ...

Lees verder

c21 c225 c243
Samenwerkingen netbeheerder en bouwbedrijven voor netuitbreiding

Samenwerkingen netbeheerder en bouwbedrijven ...

Drie bouwbedrijven en netbeheerder TenneT sloten een overeenkomst voor de uitbreiding van het elektriciteitsnet. Een uitbreiding van het net staat op veel wensenlijsten, ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up