Effecten van bewonersgedrag in verduurzaamde woningen

timer5 min
Effecten van bewonersgedrag in verduurzaamde woningen

Deskundigen van de Gedragscommunity spraken onlangs over het gedrag van mensen in een verduurzaamde woning en de vele effecten daarvan. Welke handelingsperspectieven levert dit op?

Om de verduurzaming van woningen effectief te maken wil de Gedragscommunity de informatievoorziening over bewonersgedrag aanzienlijk verbeteren. Specifieke onderzoeksrapporten uit de praktijk, afkomstig van veel ketenpartners, zijn door de TU Delft  verwerkt in het rapport ‘Review on how to realise sustainable behaviour change in practice’ (Marjolein Overtoom, TU Delft). In een Reflectiesessie aan de Hanze Hanzehogeschool (17 oktober, Groningen) werden onlangs de eerste resultaten uit dit rapport besproken en beoordeeld. Duurzaam Gebouwd-expert Fred Sanders trekt deze kar en schreef onderstaand verslag.

Bewoners tonen een diversiteit aan positief en negatief gedrag in duurzame woningen, in nieuwbouw en na duurzame renovatie. Zij geven hun gedrag ook aan anderen door. Dat gedrag, positief en negatief, kan zich daardoor in groepen versterken, van invloed zijn op de besluitvorming van bewoners, hun duurzame keuzen, medewerking en investeringen. Daarom is het belangrijk dat de Gedragscommunity de beschikbare kennis bundelt, analyseert en verwerkt in handelingsperspectieven.

Resultaat Reflectiesessie

Effecten van bewonersgedrag in verduurzaamde woningenOp basis van de analyse van Marjolein Overtoom werd geconcludeerd dat bedrijven meer nadenken over gedrag van bewoners dan verwacht. Helaas roept hun onderzoek voor zover nu bestudeerd meer vragen op dan dat het antwoorden biedt. De resultaten uit het rapport bevestigen dat gedrag als bepalende factor wordt onderschat. Daarom is het positief dat deze rapporten nu zijn geanalyseerd om versneld een bijdrage aan de duurzame transitie in de woningbouw te bieden.

Er moet hierbij rekening worden gehouden met het feit dat mensen op meerdere schaakborden tegelijk moeten spelen. Ze hebben continu keuze uit meerdere opties, waarbij financiële keuzes in belangrijke mate meespelen. Veel antwoorden die met deze analyse wel worden gegeven, hebben betrekking op de instapbeslissing om in duurzaamheid van de woning te investeren. Weinig informatie komt echter nog beschikbaar over bewonersgedrag tijdens het wonen en het betreft vooral waarnemingen en nog geen sociologische analyse. 

Over de drie belangrijkste conclusies uit het rapport werden tijdens de Reflectiesessie de volgende noten gekraakt:

1. Conclusie: Bewoners hebben over het algemeen een besparende houding mits de kosten meevallen en het wooncomfort goed blijft.

Reflectie > Veel mensen weten ook niet hoe ze kunnen besparen en maken daardoor onbedoeld verkeerde keuzes. Bij de aangeboden technische oplossingen wordt weinig rekening gehouden met hun gedrag. Vanuit de bouw wordt geen rekening gehouden met de diversiteit aan mensen. Marketing en subsidies werken vaak slechts tijdelijk. Er is geen één universele ‘witte-reus-stimulans’ te verzinnen. Vreemde ogen kunnen wel helpen, maar mensen luisteren naar leiders mits deze naturel overkomen. 

2. Conclusie: De community van bewoners van een straat of een woonblok is van invloed op het gedrag van huishoudens.

Reflectie > Klopt, het leven in een ‘bubbel’ leidt tot gedeeld gedrag. Een buurt bevat echter subgroepen - vaak al vanuit het verleden - om rekening mee te houden. Een positieve start kan snel verwateren, bijvoorbeeld door de komst van nieuwe bewoners of het vertrek van pioniers. Er is een soort motor nodig waardoor de bewoners continu aan hun goede voornemens worden herinnerd. Denk aan een gezamenlijk duurzaam winkeltje of het beheer van een gezamenlijke windmolen.

3. Conclusie: Huishoudens moeten continu aan hun duurzaam gedrag herinnerd worden.

Reflectie > Hierbij werden de volgende kanttekeningen geplaatst. Gedeelde positieve ervaringen helpen, want mensen zijn sociale dieren en kopiëren elkaar. Zo kan competitie helpen, maar vooral ook: maak het leuk. Zet in op het continueren van positief gedrag. Anderen daardoor laten motiveren werkt beter dan het aansturen op gedragsverandering.

Tot slot werd geconcludeerd dat het opvallend is dat bedrijven echt veel meer over gedrag nadenken dan velen weten. Daarom is de aanpak van de Gedragscommunity vernieuwend, actueel en interessant. De betrokken bedrijven worden betrokken en gemotiveerd, terwijl ze blijkbaar ook op antwoorden zitten te wachten. Zo vult deze aanpak meerdere doelen tegelijk in.

Duurzaam Gebouwd gaat samen met de Gedragscommunity een vervolgsessie plannen tijdens het Duurzaam Gebouwd Congres op 6 februari 2020 in Assen. De insteek voor de komende periode is het verwerken van de resultaten tot praktische handelingsperspectieven.

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c185 c225 c237 c243
Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we nu al hebben 

Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we ...

Ze is al bijna een decennium Duurzaam Gebouwd-expert, deelt kennis tijdens rondetafelgesprekken én is een veelgevraagd spreker voor het podium. Ook laat ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Met de klimaatdoelstellingen en forse ambities voor verduurzaming van ons kikkerlandje in het achterhoofd, is kennisdeling onontbeerlijk. Dat houdt niet op bij ...

Lees verder

c21 c225 c243
Leren over gedragsverandering in de energietransitie 

Leren over gedragsverandering in de energietransitie 

De opleiding Basiscertificaat Energietransitie Gebouwde Omgeving (B.E.G.O.) voegde de modules ‘Weerstand wegnemen’ en ‘Gedragsverandering in de ...

Lees verder

c21 c41 c143 c185 c225 c237 c243
De toekomst van schoolverduurzaming in e-zine Duurzame Scholen

De toekomst van schoolverduurzaming in e-zine ...

De onderwerpen CO2-reductie, energiebesparing en de toepassing van secundaire materialen zijn niet alleen prangend in de woningbouw. Integendeel: uit data-analyses ...

Lees verder

c21 c41 c225 c237 c243 c265
GACS: verplichting brengt voordelen met zich mee

GACS: verplichting brengt voordelen met zich ...

Als je een gebouw met verwarmings- of airconditioningsysteem hebt met een nominaal vermogen van 290 kW, heb je wellicht een nieuwe verplichting voorbij zien komen. ...

Lees verder

c21 c225 c243
“In energietransitie verder kijken dan standaard hybridesysteem”

“In energietransitie verder kijken dan ...

Dat kabinet Schoof de verplichte installatie van een warmtepomp vanaf 2026 heeft afgeschaft, vindt Michel Swart van ATAG Verwarming enerzijds jammer maar eigenlijk ...

Lees verder

c21 c225 c243
“Modulair bouwen is sneller én duurzamer”

“Modulair bouwen is sneller én ...

De tijd dat modulaire bouw bestaat uit gestapelde zeecontainers met minimale afwerking is al lang voorbij. Tegenwoordig zijn de meeste modulaire woningen bijna ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c243
CO2-besparingspotentieel ontginnen met circulair meerjaren onderhoudsplan

CO2-besparingspotentieel ontginnen met circulair ...

Met de Nederlandse doelstellingen om tegen 2050 een volledig circulaire economie te bereiken en de nieuwe eisen van de Corporate Sustainability Reporting Directive ...

Lees verder

c21 c26 c41 c120 c243
Woningen Dordrecht gerenoveerd met behoud van al het goede

Woningen Dordrecht gerenoveerd met behoud van ...

Maar liefst 172 woningen aan onder andere de Eemkerkstraat in Dordrecht krijgen een revitalisatie dankzij duurzame verbeterwerkzaamheden. De kwaliteit van de woningen ...

Lees verder

c21 c225 c243
Drie stappen voor energie-efficiënte gebouwen

Drie stappen voor energie-efficiënte gebouwen

Om aan de EU-richtlijn voor energie-efficiëntie in gebouwen te voldoen stelde de overheid subsidies beschikbaar. Deze zijn niet alleen voor grote, maar ook ...

Lees verder

c21 c225 c243
Kennisdocument over verduurzaming woningen met netcongestie

Kennisdocument over verduurzaming woningen met ...

Een kennisdocument laat zien welke mogelijkheden er zijn om woningen te verduurzamen binnen de kaders van netcongestie. Welke kansen zijn er, als duidelijk wordt ...

Lees verder

c21 c225 c243
Samenwerkingen netbeheerder en bouwbedrijven voor netuitbreiding

Samenwerkingen netbeheerder en bouwbedrijven ...

Drie bouwbedrijven en netbeheerder TenneT sloten een overeenkomst voor de uitbreiding van het elektriciteitsnet. Een uitbreiding van het net staat op veel wensenlijsten, ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up