Prijsplafond is geen blijvende oplossing

timer3 min
Prijsplafond is geen blijvende oplossing

Met de nodige verbazing volgde Duurzaam Gebouwd-expert Albert Hulshoff de afgelopen maanden het debat over het prijsplafond voor energie. De bedragen die de Rijksoverheid dit jaar gaat teruggeven aan Nederlandse huishoudens zijn van ongekende omvang. En nog belangrijker, deze uitgaven leiden niet tot een structurele verlaging van de energiekosten en CO2-uitstoot van huishoudens. Dat geld is veel beter besteed als het Rijk aan huishoudens gericht geld verstrekt voor het verduurzamen van woningen.

Prijsplafond geen blijvende oplossing voor hoge energieprijzen

tekst: Albert Hulshoff en Hans Cox

Om onze waarnemingen te onderbouwen hebben we een berekening gemaakt op basis van de gemiddelde energietarieven die consumenten betaalden over de periode maart-december 2022 (bron: CBS):

  • Minister Jetten geeft dit jaar aan ruim 8 miljoen huishoudens naar schatting 12 miljard euro terug als gevolg van het prijsplafond; gemiddeld ruim 1.500 euro per huishouden.
  • Nederlandse huishoudens geven in 2023 gezamenlijk ongeveer 34 miljard euro uit aan gas en elektra. Dit is omgerekend bijna een-tiende (!) van ons netto besteedbaar inkomen.

Verregaand verduurzamen

Voor een structurele verlaging van de energiekosten van huishoudens moeten wij onze woningen verregaand gaan verduurzamen. Alle woningen energieneutraal maken vergt een investering van circa 325 miljard euro (bron: PBL). Met onze gezamenlijke uitgaven aan energie verdienen we dit bedrag binnen tien jaar terug. Om het een en ander praktisch uitvoerbaar te maken, hebben wij daarom het volgende voorstel:

  • De Rijksoverheid geeft geen geld meer terug aan huishoudens, met uitzondering van de mensen die in directe financiële problemen komen als gevolg van de hoge energieprijzen. Daarentegen gaat het Rijk aan huishoudens gericht geld verstrekken voor het verduurzamen van woningen. Dit kan in de vorm van vouchers, te beginnen met de slechtst geïsoleerde huizen. In een eerdere blog op duurzaamgebouwd.nl hebben we hierover voorstellen gedaan, waarbij we ons hebben laten inspireren door de Britse Green Homes Grant Scheme en de Ierse National Home Retrofit Scheme.
  • Onze ideeën sluiten goed aan op het Nationaal Isolatieprogramma van de Rijksoverheid. De bedragen die hiervoor zijn gebudgetteerd (in totaal 4 miljard tot 2030; bron: PBL), zijn echter verre van toereikend en staan in schril contrast met de voorgenomen teruggave dit jaar als gevolg van het prijsplafond.
  • De bedragen die opgenomen zijn in het Nationaal Isolatieprogramma gaan uit van subsidies en niet van vouchers. Gebleken is dat het verstrekken van subsidies vooral werkt voor hoger opgeleiden. Zij weten de vaak ingewikkelde subsidiewegen met succes te bewandelen. Daarentegen hebben lager opgeleiden vaak niet de kennis, het geduld en vertrouwen in de overheid om gebruik te maken van subsidies. Jan Rotman, hoogleraar Transitiekunde bevestigt deze waarneming in een gesprek dat hij in november had met Sven Kockelmann op Radio1. Begin december heeft de Nationale Ombudsman deze waarneming bevestigd.

Toename besteedbaar inkomen

Zo is een scenario denkbaar, en in onze ogen ook haalbaar, dat over tien jaar alle huishoudens hoegenaamd niets meer betalen voor energiegebruik, want alle woning zijn dan energieneutraal. Dat betekent bovendien een toename van het netto besteedbaar inkomen van huishoudens met meer dan tien procent.

Voorts leveren de woningen dan een belangrijke bijdrage aan de nationale CO2-reductiedoelstellingen (Klimaatakkoord Parijs: -49% in 2030 en -95% in 2050), want huishoudens (circa 20% van de huidige uitstoot) zijn dan energieneutraal. Dat betekent geen netto CO2-uitstoot meer (-20% CO2-uitstoot).

Ook de afhankelijkheid van (Russisch) aardgas wordt zo drastisch verminderd, want er is geen gas meer nodig voor alle Nederlandse huishoudens. Ten minste één kolencentrale kan sluiten of een nieuwe kerncentrale zal overbodig blijken (N.B. dit laatste is een aanname van ons).

Tot slot, op 6 december 2022 lazen we op NOS.nl:

Het CPB vindt het prijsplafond geen blijvende oplossing voor de hoge energieprijzen, die volgens CPB-directeur Pieter Hasekamp niet zullen verdwijnen. ‘Een structureel probleem vraagt om structurele oplossingen, het huidige prijsplafond is dat niet.’

Wij zijn het zéér eens met deze zienswijze.

Albert Hulshoff en Hans Cox

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c185 c225 c237 c243
Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we nu al hebben 

Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we ...

Ze is al bijna een decennium Duurzaam Gebouwd-expert, deelt kennis tijdens rondetafelgesprekken én is een veelgevraagd spreker voor het podium. Ook laat ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Met de klimaatdoelstellingen en forse ambities voor verduurzaming van ons kikkerlandje in het achterhoofd, is kennisdeling onontbeerlijk. Dat houdt niet op bij ...

Lees verder

c21 c225 c243
Leren over gedragsverandering in de energietransitie 

Leren over gedragsverandering in de energietransitie 

De opleiding Basiscertificaat Energietransitie Gebouwde Omgeving (B.E.G.O.) voegde de modules ‘Weerstand wegnemen’ en ‘Gedragsverandering in de ...

Lees verder

c21 c41 c143 c185 c225 c237 c243
De toekomst van schoolverduurzaming in e-zine Duurzame Scholen

De toekomst van schoolverduurzaming in e-zine ...

De onderwerpen CO2-reductie, energiebesparing en de toepassing van secundaire materialen zijn niet alleen prangend in de woningbouw. Integendeel: uit data-analyses ...

Lees verder

c21 c41 c225 c237 c243 c265
GACS: verplichting brengt voordelen met zich mee

GACS: verplichting brengt voordelen met zich ...

Als je een gebouw met verwarmings- of airconditioningsysteem hebt met een nominaal vermogen van 290 kW, heb je wellicht een nieuwe verplichting voorbij zien komen. ...

Lees verder

c21 c225 c243
“In energietransitie verder kijken dan standaard hybridesysteem”

“In energietransitie verder kijken dan ...

Dat kabinet Schoof de verplichte installatie van een warmtepomp vanaf 2026 heeft afgeschaft, vindt Michel Swart van ATAG Verwarming enerzijds jammer maar eigenlijk ...

Lees verder

c21 c225 c243
“Modulair bouwen is sneller én duurzamer”

“Modulair bouwen is sneller én ...

De tijd dat modulaire bouw bestaat uit gestapelde zeecontainers met minimale afwerking is al lang voorbij. Tegenwoordig zijn de meeste modulaire woningen bijna ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c243
CO2-besparingspotentieel ontginnen met circulair meerjaren onderhoudsplan

CO2-besparingspotentieel ontginnen met circulair ...

Met de Nederlandse doelstellingen om tegen 2050 een volledig circulaire economie te bereiken en de nieuwe eisen van de Corporate Sustainability Reporting Directive ...

Lees verder

c21 c26 c41 c120 c243
Woningen Dordrecht gerenoveerd met behoud van al het goede

Woningen Dordrecht gerenoveerd met behoud van ...

Maar liefst 172 woningen aan onder andere de Eemkerkstraat in Dordrecht krijgen een revitalisatie dankzij duurzame verbeterwerkzaamheden. De kwaliteit van de woningen ...

Lees verder

c21 c225 c243
Drie stappen voor energie-efficiënte gebouwen

Drie stappen voor energie-efficiënte gebouwen

Om aan de EU-richtlijn voor energie-efficiëntie in gebouwen te voldoen stelde de overheid subsidies beschikbaar. Deze zijn niet alleen voor grote, maar ook ...

Lees verder

c21 c225 c243
Kennisdocument over verduurzaming woningen met netcongestie

Kennisdocument over verduurzaming woningen met ...

Een kennisdocument laat zien welke mogelijkheden er zijn om woningen te verduurzamen binnen de kaders van netcongestie. Welke kansen zijn er, als duidelijk wordt ...

Lees verder

c21 c225 c243
Samenwerkingen netbeheerder en bouwbedrijven voor netuitbreiding

Samenwerkingen netbeheerder en bouwbedrijven ...

Drie bouwbedrijven en netbeheerder TenneT sloten een overeenkomst voor de uitbreiding van het elektriciteitsnet. Een uitbreiding van het net staat op veel wensenlijsten, ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up