“Om netcongestie te voorkomen zien netbeheerders het warmtenet als beter alternatief voor de individuele warmtepomp. Warmtepompen zijn echter niet de veroorzakers van netcongestie waarvoor ze door netbeheerders worden gehouden.” Dat schrijft adviesbureau Merosch aan de hand van een onderzoek: “Oorzaak is dat netbeheerders de netbelasting bepalen op basis van conservatieve en gedateerde uitgangspunten.”

Daardoor wordt volgens Merosch de hoop gevestigd op warmtenetten in plaats van warmtepompen. Voor gebieden met hoge bouwdichtheid zijn warmtenetten veelal de juiste keuze maar voor wijken met een lage bouwdichtheid niet. “Daardoor blijven individuele warmtepompen de meest voor de hand liggende oplossing blijven. Door de veronderstelde netcongestie wordt deze oplossing nu afgeremd. Dat is niet alleen onjuist, maar zorgt ook dat de warmtransitie onnodig vertraging oploopt.”

Gedateerde uitgangspunten

Door de gedateerde uitgangspunten van netbeheerders is de dominante mantra in de warmtetransitie: warmtenetten voorkomen netcongestie, terwijl warmtepompen juist netcongestie veroorzaken. “Uit ons onderzoek komt naar voren dat dit mantra gefundeerd is op verkeerde aannames die niet overeenkomen met de waarnemingen in de praktijk”, legt Ronald Schilt van Merosch uit. “Het gevolg: gemeenten zetten vol in op complexe warmtenettrajecten terwijl Nederland vastloopt door netcongestie.”

Onterechte angst

Sommige typen warmtenetten zorgen zelfs voor dezelfde belasting als die van individuele warmtepompen. Ook blijken netbeheerders bang voor de inschakeling van de noodvoorziening van een warmtepomp. Die noodvoorziening zou in uitzonderlijke situaties voor enorm hoge pieken op het elektriciteitsnet kunnen zorgen. Deze angst is onterecht: in sommige gevallen verwerken warmtepompleveranciers geen noodvoorziening meer in warmtepompen.

Nauwelijks focus

Netcongestie legt de grenzen van onze ongeremde groei naar elektriciteitsbehoefte pijnlijk bloot. “Het verschil tussen een netbewuste inpassing van een individuele warmtepomp of een inpassing waar daar niet aan gedacht wordt? Dat is het verschil tussen een wijk waar het licht blijft branden tijdens een donkere avond in december en een wijk waar het licht uitgaat. Dat beleidsmakers nauwelijks focus hebben op de individuele warmtepomp voor wijken met een lage bouwdichtheid is daarom een gemiste kans in de warmtetransitie”, stelt Ronald.