Het hotel Van der Valk Den Haag – Wassenaar werd gerenoveerd, uitgebreid en all-electric gemaakt. In 2021 werd een start gemaakt met het grootschalige renovatieproject, waarbij de bestaande bouw werd gestript en het aantal kamers uitgebreid van 92 naar 225. Het hotel voldoet nu al aan de eisen aan gebouwautomatisering en controlesystemen (GACS) die vanaf 2026 vanuit het Bouwbesluit gelden.

Installateur Techval werd gevraagd om het project technisch te begeleiden en uit te voeren, om een innovatieve, duurzame en vooruitstrevende omgeving te creëren. Hierbij koos de installateur voor ABB kWh-meters, Ekip-UP én het ABB Ability-systeem. Robbert van de Laar van Techval vertelt hierover: “Duurzaamheid speelt een grote rol bij de verbouwing en uitbreiding. De nieuwbouw voldoet straks aan de eisen voor het BREEAM Outstanding certificaat, terwijl de bestaande delen volgens de BREEAM In-Use methodiek het predicaat Excellent krijgen.”

Dat betekent volgens Robbert onder andere dat het hotel van het gas af is. “Op zowel de nieuwbouw als het bestaande gebouw liggen zonnepanelen. Een viertal warmtepompen van 250 A zorgen voor warm water en de verwarming. Bovendien komt er nog een biogasinstallatie, waarin keukenafval en overblijfselen van voedsel worden omgezet in bruikbare energie.” 

Inzicht in energiestromen

De omvang van het project maakte een nauwe samenwerking op alle vlakken een eerste vereiste. “We zaten al in een zeer vroeg stadium met het projectteam en hoofdaannemer Huybregts Relou aan tafel. Wij verzorgden daarbij het advieswerk en schakelden dan gelijk door naar het installatiewerk. Die nauwe samenwerking is belangrijk voor het bereiken van de hoge BREEAM-waardering die ons voor ogen stond: inzicht in de energiestromen is daarbij een belangrijk gegeven.” 

De basis voor dat inzicht wordt gelegd door tientallen ABB kWh-meters die in de bestaande bouw en nieuwbouw zijn geplaatst. Hierover vertelt Robbert: “Voor de elektrotechnische installatie hebben we gekozen voor stekerbaar installeren. De volledige installatie is meegestort in het beton. Per groep en per vloerdeel wordt gebruik gemaakt van ABB kWh-meters om op micro- en macroniveau de energiestromen in de betreffende bouwdelen te meten. In totaal gaat het om 64 kWh-meters die ons 100% inzicht geven in het energieverbruik en de verbruiksmomenten. Merkvreemde kWh-meters uit de oude installatie hebben we met ABB’s Ekip-Up kunnen opnemen in de nieuwe omgeving.” 

De kWh meters en System Pro M stroomsensoren zijn gekoppeld aan het ABB Ability Energy and Asset Manager systeem. Deze cloudoplossing combineert energiemonitoring, -analyse en -optimalisatie in één omgeving. “Zo’n slimme omgeving als bron van informatie geeft de mogelijkheid om gericht de kosten te verlagen, het comfort te verhogen en de efficiëntie te verbeteren. Zo kunnen we nu het verbruik sturen, bijvoorbeeld door belastingen te verschuiven en piekmomenten te verminderen. Een mooi voorbeeld daarvan zijn de koelcellen. Op zonnige dagen wordt ook in de hotelkamers meer gebruikgemaakt van airconditioning. Door de temperatuur in de koelcel dan ’s nachts lager te zetten, is er overdag minder koellast voor de cellen nodig. De capaciteit kan dan overdag worden gebruikt voor de airconditioning van de kamers of vergaderzalen. Zo kunnen we de energiebelasting gelijkmatig over de dag verdelen.”

Inspelen op piekbelasting

Voor het nieuwbouw- en renovatieproject werd een hoger gecontracteerd vermogen vastgelegd bij de energieleverancier. “Maar meer dan dat vermogen, is er niet”, aldus Robbert. “ABB Ability Energy and Asset Manager geeft ons de mogelijkheid om te zien waar en wanneer de pieken zich voordoen. Met dat inzicht kunnen we actief sturen op het energieverbruik en zorgen dat het gecontracteerde vermogen niet wordt overschreden. Zelfs het sluipverbruik wordt tot op vloerniveau inzichtelijk gemaakt. Blijft er ’s nachts in één van de vergaderzalen licht branden of een koffieautomaat aan staan, dan zien we dat direct. Met die informatie kan niet alleen worden ingegrepen maar kunnen gebruikers ook beter worden geïnformeerd over hun energieverbruik. Met de data die we verzamelen, krijgen we volledig grip op het verbruik.”

GACS-eisen

Vanaf 2026 worden vanuit het Bouwbesluit eisen gesteld aan gebouwautomatisering- en controlesystemen (GACS) van gebouwen met een verwarming- of airco-installatie vanaf 290 kW nominaal vermogen. Daartoe behoort ook het Van der Valk Hotel Den Haag - Wassenaar. Met de GACS moet onder meer het energieverbruik permanent kunnen worden gecontroleerd, bijgehouden, geanalyseerd en bijgestuurd. Bovendien moet de energie-efficiëntie van het gebouw te toetsen en rendementsverliezen op te sporen zijn. Robbert: “Met de oplossingen voldoen we het hotel al aan de eisen die vanaf 2026 worden gesteld!”