Grip op energiereductie in gemeentelijk vastgoed

timer5 min
Grip op energiereductie in gemeentelijk vastgoed

87% van de gemeenten heeft klimaat- en energiedoelstellingen in hun beleid opgenomen. Verduurzamen van gemeentelijk vastgoed kan hier een belangrijke bijdrage aan leveren. Het structureel vastleggen van energiedata is echter lang niet altijd georganiseerd.

Veel gemeenten weten niet hoeveel energie hun gebouwen verbruiken. Als het verbruik goed is vastgelegd, kunnen gemeenten ook toetsen of energiedoelstellingen worden behaald. Bbn adviseurs heeft met ondersteuning van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) een Energiebenchmark opgezet voor gemeentelijk vastgoed. Zestien gemeenten hebben data aangeleverd van meer dan 300 gebouwen: met name de eigen kantoren en gemeentelijke sportaccommodaties. De Energiebenchmark is opgezet om gemeenten te ondersteunen. Zij kunnen met de Energiebenchmark inzicht krijgen in energieverbruik en besparingskansen, hun duurzaamheidsbeleid toetsen en verantwoorden, strategisch sturen op duurzaamheid, gebouwen vergelijken met andere gebouwen of met andere gemeenten, en leren van elkaar.

Energiebenchmark maakt beleid zichtbaar

Wat zien de deelnemende gemeenten zelf als belangrijkste reden om mee te doen?

Jan de Boer, technisch coördinator Sporthallen Zuid van de gemeente Amsterdam: “Wij hebben net 50% energiebesparing gerealiseerd in Sporthallen Zuid, een van de grootste indoor sportcentra van Nederland, met drie hallen in één gebouw. De Energiebenchmark is voor ons erg nuttig. Eerst waren wij roepende in de woestijn; met de Energiebenchmark kunnen we intern èn extern laten zien hoe goed we het doen en wat we nog kunnen verbeteren”. Ook de andere deelnemers zien belangrijke voordelen.

  • Zeist: “Als we dit meerdere jaren achter elkaar doen, kun je het effect van investeringen zien”.
  • Breda: “Voor gemeenten die actief zijn met duurzaamheid, is dit een middel om te laten zien waar we staan. Voor gemeenten die nog niet bezig zijn, helpt dit om de raad te overtuigen ook aan de slag te gaan. Daarnaast helpt het om een eerste stap te zetten, want vaak weet een gemeente niet hoe of waarmee te beginnen. Trouwens, gemeenten zouden deze data toch al moeten verzamelen.”
  • Utrecht: “Hiermee kun je sturen op de vastgoedorganisatie. Vergelijken met andere gemeenten helpt om het eigen beleid te formuleren.”
  • Gouda: “De gemeente heeft op dit moment geen budget voor investeringen in vastgoed. Ik vermoed daarom dat wij slecht scoren. De benchmark is voor ons aanleiding om budget te vragen bij de Raad.”

Grip op energiereductie in gemeentelijk vastgoed

Grip op energiereductie in gemeentelijk vastgoed

Links het gemiddelde elektraverbruik van diverse typen accommodaties; rechts het gasverbruik. Zwembaden zijn de grootste energieverbruikers

Grip op energiereductie in gemeentelijk vastgoed

Grip op energiereductie in gemeentelijk vastgoed

De grafieken laten zien dat het bouwjaar effect heeft op het energieverbruik. Nieuwere gebouwen hebben een lager gasverbruik doordat gebouwen steeds betere isolatie hebben gekregen in verband met aanscherping van de Bouwbesluit eisen.

Grip op energiereductie in gemeentelijk vastgoed

 

Grip op energiereductie in gemeentelijk vastgoed

Het effect van de benutting, het aantal dagdelen dat een gebouw wordt gebruikt, is in de sportgebouwen amper zichtbaar.

 Dat maakt een betere benutting de eerste energiebesparingsmaatregel. In gebouwen met een lage benutting liggen er kansen voor energiebesparing via CO2 sturing op de ventilatie, beter inregelen van kloktijden van de verwarming, en aanwezigheidsdetectie op de verlichting. Bij kantoren is het effect van efficiënter huisvesten groter.

Grip op energiereductie in gemeentelijk vastgoed

Het effect van het energielabel op het gasverbruik is goed te zien: hoe beter het label, hoe lager het gasverbruik. Het effect op elektriciteitsverbruik is minder zichtbaar.

Energiecoördinator

“Je hebt wel een goede energiecoördinator nodig, anders gebeurt er niets met de data”, geeft de gemeente Amsterdam aan. Ook Nijmegen, Utrecht en Zeist hebben een energiecoördinator. In enkele gemeenten zijn nieuwe afspraken met huurders gemaakt. Een mooi voorbeeld komt uit Nijmegen: “Een van onze gebouwen gebruikte veel energie. Bij analyse bleek dat er schildercursussen werden gegeven, met een naaktmodel, en om het lekker warm te krijgen werden vier elektrische kachels aangezet! Toen hebben wij besloten om een toeslag te vragen bij uitzonderlijk gebruik van installaties. Dan voelen de gebruikers het ook in hun eigen portemonnee”.

De financiering van de energiebesparingsaanpak is divers. Zo heeft in Zeist de Raad extra budget vrijgemaakt, Nijmegen heeft een eigen revolverend fonds ingericht, Groningen werkt met een ‘Gresco’, en Utrecht heeft prestatiecontracten in aanbesteding.

Grip op energiereductie in gemeentelijk vastgoed

Politiek kader

In 2020 moet Nederland 20% minder CO2 uitstoten ten opzichte van 1990, 20% minder energie verbruiken en 16% duurzame energie opwekken. Kortom, de overheid heeft ambitieuze doelen gesteld. Gemeenten hebben een belangrijke voorloperfunctie bij het behalen van deze doelstellingen. Gemeenten kunnen die doelstelling behalen door te besparen op de energierekening van hun eigen vastgoed. Juist bij bestaande gebouwen zijn er vaak quick wins mogelijk die snel een flinke besparing opleveren. Nederlandse gemeenten hebben gezamenlijk zo’n 42 miljoen m2 aan maatschappelijk vastgoed in beheer.  In 2014 ondertekenden meer dan veertig Nederlandse partijen, waaronder de VNG, het Energieakkoord. Met het Rijk is afgesproken dat de gemeenten jaarlijks 1,5% energie besparen. Er liggen vooral kansen bij het verduurzamen van bestaande gemeentelijke gebouwen.

Vervolg

De resultaten van de Energiebenchmark 2015 zijn in een handige Infographic samengevat. Volgende stap is uitbreiding met meer gemeenten en met meer gebouwen. Daarnaast zal door uitbreiding van de dataset het mogelijk worden om nog specifiekere vergelijkingen te maken. Ook wordt de (politiek) bestuurlijke draagkracht van de benchmark vergroot door het aansluiten van nieuwe gemeenten. Naast het vergelijken van het energieverbruik is de benchmark ook een goed platform voor gemeenten om specifieke ervaringen en kennis met elkaar te delen. Gemeenten streven immers allen hetzelfde doel na en kunnen nog veel van elkaar leren.

Geïnteresseerd om mee te doen als gemeente? Meld u aan bij bbn.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c225
Het wonder van Tholen: blauwdruk voor oplossing netcongestie

Het wonder van Tholen: blauwdruk voor oplossing ...

Op het Zeeuwse Tholen is op maandag 10 juni onder grote belangstelling de eerste energy hub (e-hub) in Nederland in gebruik genomen. In deze e-hub kunnen bedrijven ...

Lees verder

c21 c225
Maximale integrale duurzaamheidsambitie op Klimaattop GO 2024

Maximale integrale duurzaamheidsambitie op Klimaattop ...

De waarde van kennisdeling wordt nog wel eens onderschat, zeker als we kijken naar het invullen van de Klimaatdoelstellingen. Door te innoveren, pionieren en lef ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c243
Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we nu al hebben 

Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we ...

Ze is al bijna een decennium Duurzaam Gebouwd-expert, deelt kennis tijdens rondetafelgesprekken én is een veelgevraagd spreker voor het podium. Ook laat ...

Lees verder

c21 c41 c225
Urgent rapport over knelpunten en kansen verduurzaming gebouwde omgeving

Urgent rapport over knelpunten en kansen verduurzaming ...

In aanloop naar de Klimaattop Gebouwde Omgeving 2024 lanceert platform Duurzaam Gebouwd maandag 4 november het rapport Op weg naar CO2-neutraal. Het rapport benadrukt ...

Lees verder

c21 c225 c237 c265
Volgende mijlpaal Net Zero: verplichte toepassing CO2-arm beton

Volgende mijlpaal Net Zero: verplichte toepassing ...

Lizzy Butink heeft als manager Duurzaamheid binnen Dura Vermeer Divisie Bouw en Vastgoed BV de afgelopen tijd flink geknokt om de Net Zero-strategie hoog op ...

Lees verder

c21 c225
Dertig jaar duurzaamheid met Paul van Bergen

Dertig jaar duurzaamheid met Paul van Bergen

Om hem Mr. Duurzaamheid te noemen, gaat wellicht net een stapje te ver, maar al ver voordat duurzaamheid een begrip was, was dit voor Paul van Bergen, directeur ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Met de klimaatdoelstellingen en forse ambities voor verduurzaming van ons kikkerlandje in het achterhoofd, is kennisdeling onontbeerlijk. Dat houdt niet op bij ...

Lees verder

c21 c225
Seawood Materials winnaar Ruud van Berkel Award '24 

Seawood Materials winnaar Ruud van Berkel Award ...

Tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven deze week is de tweede Ruud van Berkel Award uitgereikt. De winnaar van dit jaar is SeaWood Materials: een 100 procent ...

Lees verder

c21 c225 c237
Zo zorg je voor maximale waarde in beheer- en onderhoudstrajecten

Zo zorg je voor maximale waarde in beheer- en ...

Wat zijn beweegredenen voor bedrijven om hun gebouwen duurzamer, meer circulair en gezond te maken? En hoe zorg je dat je maximale waarde levert in beheer- en onderhoudstrajecten? ...

Lees verder

c21 c225
Aantal ondertekenaars Toekomstbestendig Bouwen groeit door

Aantal ondertekenaars Toekomstbestendig Bouwen ...

Het aantal organisaties dat zich aansluit bij het platform Toekomstbestendig Bouwen blijft groeien. Het convenant werd tijdens het congres Toekomstbestendig Bouwen ...

Lees verder

c21 c225 c237
Gebruik bij duurzaamheid meer gezond verstand

Gebruik bij duurzaamheid meer gezond verstand

‘Gebruik meer gezond verstand bij verduurzaming’, is de stellige overtuiging van Debbie van Noort en Daniel Strumphler van Turner & Townsend. Omdat ...

Lees verder

c21 c225
De achterstand op klimaatdoelen oplossen

De achterstand op klimaatdoelen oplossen

De CO2-uitstoot daalt te langzaam en Nederland loopt uit de pas als het gaat om het invullen van klimaatdoelstellingen: de kans dat het wettelijke klimaatdoel van ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up