Circulair versus duurzaam versus energieneutraal bouwen

Circulair versus duurzaam versus energieneutraal bouwen

Slechts 5.000 Chileense peso's kostten de patroeska-poppetjes die ik voor deze blog kocht in een winkeltje in Castro, een schilderachtig stadje op het eiland Chiloë in Chili. Ze zijn in mijn ogen perfect geschikt om de ogenschijnlijke dilemma's tussen duurzaam-, circulair,- en energieneutraal-bouwen te laten verdwijnen.

Bekijk de afbeelding op volledige grootte

In 2017 heb ik het Transitieteam mogen ondersteunen, dat onder leiding van Elphi Nelissen de Transitieagenda 2018-2021 voor de circulaire Bouweconomie heeft opgesteld. Deze agenda zal op 15 januari samen met de agenda's voor voedsel, kunststoffen, maakindustrie en consumenten worden aangeboden aan de Tweede Kamer. Tijdens het ontwikkelproces is veelvuldig gediscussieerd over de overeenkomsten, verschillen en hiërarchie tussen de begrippen duurzaam, circulair en energieneutraal. De visies en meningen daarover bleken stevig te verschillen.

Ook op DuurzaamGebouwd.nl valt geregeld de verzuchting te lezen dat er een beetje een wirwar aan begrippen en definities is ontstaan. Dit terwijl een gedeelde taal juist zo belangrijk is om samen te werken aan het realiseren van ambities. Zo stelt De Bouwagenda voor alle opgenomen sectoren dat deze zowel circulair als energieneutraal zullen moeten worden.

Hoogwaardig hergebruik

De circulaire Bouweconomie is gericht op het minimaliseren van het gebruik van eindige grondstoffen en het hoogwaardig hergebruik van vrijkomende materialen. De exacte definitie zal op 15 januari worden onthuld. Omdat aardgas en steenkolen de meest gebruikte grondstoffen zijn in de Bouweconomie, is het onmogelijk een circulaire Bouweconomie te realiseren zonder een drastische beperking van het energiegebruik. Er is sprake van een eenzijdige afhankelijkheid; energieneutraal is mogelijk zonder circulair te zijn, circulair zijn is niet mogelijk zonder energieneutraal te zijn. Ofwel circulair voegt een nieuwe dimensie toe aan energieneutraal. Hetzelfde geldt naar duurzaamheid (3P), ook dit begrip voegt dimensies toe aan circulariteit, bijvoorbeeld de sociale dimensie. Zo zijn de begrippen niet strijdig, maar eenzijdig afhankelijk van elkaar en vormen als het ware een mooie reeks met een toenemende complexiteit.

De poppetjes verbeelden dit in mijn ogen perfect; energieneutraal, circulair en duurzaam zijn drie overtreffende begrippen, die niet zonder elkaar kunnen. Lange vakanties en verre reizen werpen soms onverwachte vruchten af.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c185 c225
Slimmer bouwen met minder materiaal

Slimmer bouwen met minder materiaal

Het rondetafelgesprek ‘Slimmer bouwen met minder materiaal’ richtte zich op het verminderen van materiaalgebruik en de integratie van duurzaamheid en ...

Lees verder

c21 c185 c225
Versnelling naar volledige circulariteit

Versnelling naar volledige circulariteit

De bouwsector blijft sterk afhankelijk van primaire, niet-hernieuwbare materialen. Dat zorgty voor hoge materiaalgebonden emissies, zoals beschreven in Op weg naar ...

Lees verder

c185 c223
Whitepaper: De voordelen van herbruikbare gevelstenen voor architecten

Whitepaper: De voordelen van herbruikbare gevelstenen ...

Hoe combineer je als architect esthetiek en duurzaamheid in je projecten? En hoe voeg je karakter toe als circulair bouwen centraal  staat in ...
c21 c140 c185 c225
Alliantie zorgt voor landelijke dekking circulaire gevelstenen

Alliantie zorgt voor landelijke dekking circulaire ...

Een krachtenbundeling zorgt voor een landelijke dekking van aanbod van circulaire gevelstenen. De Rebrick-alliantie, tussen Bouwcenters Concordia, Esselink, Van ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c243
Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we nu al hebben 

Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we ...

Ze is al bijna een decennium Duurzaam Gebouwd-expert, deelt kennis tijdens rondetafelgesprekken én is een veelgevraagd spreker voor het podium. Ook laat ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c261
Het jaar van de waarheid

Het jaar van de waarheid

2050 is hét jaar. Dan moet de gebouwde omgeving klimaatneutraal, circulair én klimaatadaptief zijn. Terwijl onze sector anno 2024 vooral kijkt naar ...

Lees verder

c21 c185 c225
Opschaling nieuw leven voor oude gevelstenen

Opschaling nieuw leven voor oude gevelstenen

De bedrijven Rebrick en het Duitse Klinker Historika, gespcialiseerd in het aanbieden van herwonnen gevelstenen, slaan de handen ineen om op grotere schaal oude ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237
Kennisdelen over regeneratieve bouw

Kennisdelen over regeneratieve bouw

Inzichten en mogelijkheden voor vandaag, morgen en overmorgen voor circulaire en regeneratieve komen naar voren op een event bij Keukenconfessies in Eindhoven op ...

Lees verder

c21 c41 c143 c185 c225 c237 c243
De toekomst van schoolverduurzaming in e-zine Duurzame Scholen

De toekomst van schoolverduurzaming in e-zine ...

De onderwerpen CO2-reductie, energiebesparing en de toepassing van secundaire materialen zijn niet alleen prangend in de woningbouw. Integendeel: uit data-analyses ...

Lees verder

c21 c40 c185 c225 c260
“Naar eenduidigheid in duurzaamheid”

“Naar eenduidigheid in duurzaamheid”

De verduurzamingsslag in de bouwsector vertraagt door een gebrek aan eenduidigheid en een gebrek aan een gedegen wetgeving. Op beide gebieden kan Het Nieuwe Normaal ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c243
CO2-besparingspotentieel ontginnen met circulair meerjaren onderhoudsplan

CO2-besparingspotentieel ontginnen met circulair ...

Met de Nederlandse doelstellingen om tegen 2050 een volledig circulaire economie te bereiken en de nieuwe eisen van de Corporate Sustainability Reporting Directive ...

Lees verder

c21 c40 c185 c225 c260
GPR Materiaal gevalideerd door NMD voor A2-dataset

GPR Materiaal gevalideerd door NMD voor A2-dataset

De stichting NMD heeft GPR Materiaal gevalideerd voor het rekenen met A1 én A2-data. Vanaf nu kunnen alle licentiehouders vertrouwd worden met de nieuwe ...

Lees verder

Reacties

Circulariteit gaat over het behoud van grondstoffen - alle grondstoffen, voor alle mensen, zolang de mens als soort bestaat en dat vormgegeven binnen een economisch systeem, hoe dat er ook uitziet. Het gaat over grondstoffen én mensen en over de mogelijkheid om te behouden op de extreem lange termijn. Een daadwerkelijk circulaire economie is mondiaal mogelijk met medewerking van alle mensen, en dat is mogelijk indien de transitie een rol kán gaan spelen bij alle mensen. Wanneer mensen op een (naar onze begrippen) aanvaardbaar welvaartsniveau kunnen leven is een gesprek over aanpassingen in hun gedrag, hun leven om de wereld circulair te maken wellicht mogelijk. Het gaat om een wereldwijde mindset shift bij ons zelf: dat het om de totale keten gaat van zowel grondstoffen als mensen, vóór, tijdens en na de gebruiksperiode. Dat het om de bereidheid gaat om die keten te willen analyseren met de werkelijke feiten, los van certificaten en puntensystemen. Dat het om de bereidheid gaat om de kennis van die analyse in te zetten om processen ingrijpend te veranderen. Dat het gaat om de bereidheid om transparant te zijn over de keten. Dat het gaat om de bereidheid om in te zien dat er twee gelijktijdige transities nodig zijn: 1. optimaliseren van lineaire cycli (middels de R-fasen refurbish, resuse etc) voor alles wat zich al in de huidige economie bevindt en niet geschikt is voor volledig behoud, en 2. een start maken met de ontwikkelen van grondstofgebruik dat wel geschikt is voor volledig behoud.

Over definities: misschien ook de hoogste tijd het begrip "energieneutraal" te dumpen. Slaat natuurkundig binnen de context van de bouw helemaal nergens op. Even als Circulair. Natuurlijke processen zijn regeneratief en maken per definitie gebruik van externe energie bronnen. Het lijkt me al met al niet erg slim cruciaal beleid uit te zetten op basis van niet diepgaand wetenschappelijk onderbouwde begrippen.

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up