Gebouwde omgeving als goudmijn

Gebouwde omgeving als goudmijn

Steden zonder afval en zonder uitval, dat is de kern van Cirkelstad. Dit landelijke initiatief probeert antwoord te geven op vraagstukken rond grondstoffenschaarste en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Rutger Büch is ‘gemeentesecretaris’ van de Cirkelstad: het initiatief kent een eigen ‘ambtelijke organisatie’. 10 jaar geleden van start gegaan in Rotterdam en intussen overgesprongen naar steden als Amsterdam, Den Haag, Utrecht, Haarlem en Eindhoven.

“De toenmalige directeur van afvalbedrijf Roteb werd ook verantwoordelijke voor de sociale werkplaatsen en combineerde beide vraagstukken toen afvalbakken ondergronds moesten”, vertelt Büch. “Hij legde contact met een sloper en een betonleverancier met affiniteit voor duurzaam bouwen en sprak met hen af beton uit gesloopte flats te hergebruiken voor de betonnen putten onder de afvalbakken. Met als voorwaarde dat het werk gedaan werd door mensen uit de sociale werkplaats. Dat is de kern van Cirkelstad: steden zonder afval en zonder uitval, waarbij partijen elkaar opzoeken en werk maken van projecten.”

Hergebruik stofstromen

Cirkelstad verbindt publieke en private partijen uit een regio, die gezamenlijk de ambitie waar kunnen maken. Onder meer voor hergebruik van de stofstromen, zoals kalksteen, glas en baksteen. Een paar jaar geleden dreigde het initiatief in Rotterdam in een impasse en werd de aanpak uitgeprobeerd in Amsterdam. Inmiddels is ook daar de Green Deal Cirkelstad getekend.

“Het organiseren van competitie verrijkt het concept. Zo werkt Utrecht aan een circulaire campus. In Eindhoven bouwen ze aan een Dong-plant, waar huishoudelijk afval in een grote ‘wasmachine’ gaat om dit om te vormen tot biogas en nieuwe stofstromen. En in ’s-Hertogenbosch wordt in een voormalige meelfabriek gebouwd aan een ‘stad’ met circulaire bedrijfsvoering.”

Een praktisch punt dat Cirkelstad wil oplossen, is het ontbreken van een keten voor de aanlevering van gebruikt materiaal. “Die is noodzakelijk, als we optimaal willen gebruikmaken van bestaand materiaal. Een hoofdaannemer van sloopopdrachten die bijvoorbeeld sloophout aflevert bij een meubelmaker, die vervolgens meubels voor de nieuw te bouwen woningen fabriceert. In feite een nieuwe maakindustrie die de planning op elkaar afstemt. Als een bouwbedrijf stenen nodig heeft, moeten die op tijd beschikbaar zijn.”

Circulaire economie realiseren

De organisatie achter Cirkelstad heeft als doel partners te empoweren en dit ‘stoere verhaal’ waar te maken. “Wij willen hen helpen een circulaire economie te realiseren. Een andere manier van werken vergt bovendien een organisatieverandering, wat partijen voor een HRM-vraagstuk stelt.”

Als gemeentesecretaris vergadert Büch iedere 2 maanden met de initiatiefnemers in de betrokken gemeenten. “Het eerste uur besteden we aan praktische punten, bijvoorbeeld hoe we gezamenlijk met de Dutch Green Building Council kunnen komen tot een nieuwe toetsbare norm voor circulair bouwen. Een gemeente deelt haar visie of een bouwbedrijf zijn projectervaringen. Daarna volgt een uur ter inspiratie en praten we bijvoorbeeld over FabCity. Een zelfvoorzienende en circulaire creatieve campus op de Kop van Java in Amsterdam, waar we als Cirkelstad een eigen paviljoen realiseren. Dit om Europa te laten zien dat circulair bouwen klaar is voor opschaling.”

Proces van cocreatie

De weg naar steden zonder afval en uitval is lang, maar Büch is ervan overtuigd dat Cirkelstad voor beweging kan zorgen. “Geen idee hoe het verder gaat. Het is een proces van cocreatie, waarbij de snelheid afhangt van de partijen zelf. Ik weet wel dat ik 1.000 keer harder loop als een stad zegt: ‘dat wil ik ook’. Verder hoop ik de Cirkelstad Academie – die nu alleen toegankelijk is voor projectpartners – over een paar jaar open te stellen voor iedereen. Hoe meer partijen, hoe meer kennis en inspiratie. Dat helpt om nieuwe initiatieven een vliegende start te geven en steeds nieuwe puzzels gelegd te krijgen.”

Foto: Bij de herbestemming van het voormalige hoofdkantoor van de Coöperatieve Groothandelsvereniging de Handelskamer (HaKa) zijn sloopmaterialen verwerkt in het interieur.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c140 c185 c225
Akoestische oplossingen behalen duurzaamheidsstandaard

Akoestische oplossingen behalen duurzaamheidsstandaard

De wereldwijde duurzaamheidsstandaard Cradle to Cradle geeft ontwikkelaars, architecten en aannemers mogelijkheden om duurzame materiaalkeuzes te maken. Het toepassen ...

Lees verder

c21 c140 c225 c260
Hoogwaardige spouwmuurisolatie versnelt transities

Hoogwaardige spouwmuurisolatie versnelt transities

Kan hoogwaardige spouwmuurisolatie een bijdrage leveren aan de circulaire transitie en de verduurzaming van de bestaande woningvoorraad versnel invullen? “Ga ...

Lees verder

c21 c40 c140 c225 c237 c276
Klimaatdoelstellingen overtreffen met lef en vernieuwende samenwerkingen

Klimaatdoelstellingen overtreffen met lef en ...

Een duurzaamheidsvisie maakt pas impact als het in de praktijk gestalte krijgt, in de vorm van innovatie, projecten en nieuwe samenwerkingen. Knauf sprak de ambitie ...

Lees verder

c21 c140 c225 c243 c265
Zeventiende editie Green Buildings Event: ‘Duurzaam in één dag’

Zeventiende editie Green Buildings Event: ‘Duurzaam ...

Op 11 april aanstaande is het tijd voor alweer de zeventiende editie van het Green Buildings Event, met als thema ‘Duurzaam in één dag’. ...

Lees verder

c21 c140 c185 c190 c225
Deal circulair slopen met 37 partijen

Deal circulair slopen met 37 partijen

In de Circulaire Deal Secundaire Bouwmaterialen Noord-Holland Noord worden afspraken gemaakt over het circulair slopen van gebouwen. Circulair oogsten moet volgens ...

Lees verder

c21 c140 c225 c243
Volgende stap in verduurzaming elektriciteitskabels

Volgende stap in verduurzaming elektriciteitskabels

Om de plastic mantels om de elektriciteitskabels te verduurzamen, koopt Enexis kabels in waarvoor gerecyclede plastics zijn bijgemengd. De stap is mogelijk dankzij ...

Lees verder

c21 c40 c140 c225 c265
MIAVamil 2024: 217 miljoen euro voor milieuvriendelijke investeringen

MIAVamil 2024: 217 miljoen euro voor milieuvriendelijke ...

Het budget voor de MIA\Vamil, dat investeren in innovatieve en milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen extra aantrekkelijk maakt, bedraagt € 217 miljoen voor 2024. ...

Lees verder

c21 c140 c185 c225 c260
'Circulaire economie heeft momentum'

'Circulaire economie heeft momentum'

Uit onderzoek van ABN AMRO blijkt dat de bouw een stuk milieuvriendelijker kan worden als we meer met vezels van vlas en hennep gaan doen. Maar in de dagelijkse ...

Lees verder

c21 c140 c225
Circulair inductiesysteem krijgt bekroning

Circulair inductiesysteem krijgt bekroning

De inzet van hernieuwbare grondstoffen in het Hertalan Easy Cover (FR) circulair inductiesysteem van Carlisle Construction Materials BV is bekroond met de Rethink ...

Lees verder

c21 c40 c140 c225 c243
Primeur: eerste CO2-negatieve gevelsteen

Primeur: eerste CO2-negatieve gevelsteen

Vandersanden komt met de eerste CO2-negatieve gevelsteen onder de naam Pirrouet, dat bij het uitharden 60 kilogram schadelijke broeikasgassen opneemt. De steen ...

Lees verder

c21 c140 c185 c190 c225
Zo pas je de gelijkwaardigheidsbepaling in de praktijk toe

Zo pas je de gelijkwaardigheidsbepaling in de ...

In 2050 wil Nederland volledig circulair zijn. Een van manieren om dit te bereiken, is het zo goed mogelijk hergebruiken van materialen, producten en installaties. ...

Lees verder

c21 c140 c190 c225 c243
Forse CO2-uitstoot productie zonnepanelen stijgt verder

Forse CO2-uitstoot productie zonnepanelen stijgt ...

Bij alle positieve berichten over de enorme hoeveelheid energie die zonnepanelen opwekken, past een stevige kanttekening. De productie ervan is verre van smetteloos ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up