“De versnippering in de bouwsector heeft gezorgd voor een complexiteit, waardoor innovaties maar moeizaam doorbreken. De oplossing hiervoor is Slimbouwen, met de Venco Campus als meest sprekende voorbeeld.” Dit vertelde emeritus hoogleraar Jos Lichtenberg tijdens zijn afscheidsrede voor de TU Eindhoven.

Slimbouwen onderscheidt 4 lagen in een gebouw: casco, schil, installaties en afbouw. Hierbij is het van belang dat er niet door elkaar, maar na elkaar aan gewerkt wordt. “Deze manier van bouwen zorgt voor de noodzakelijk reset van de bouwsector en moedigt innovaties aan”, legde hij uit. “Het lijkt in hoofdlijnen op de aanpak in de auto-industrie. Hierin heet het casco het chassis, de omhulling carrosserie en zijn er ook kabelbomen en is er een afbouwfase.”

30% minder bouwkosten bij Venco Campus

Dankzij deze bouwmethode is de Venco Campus (zie bovenstaande foto) in het Brabantse dorp Eersel gebouwd met een besparing van 30% op de bouwkosten, vertelde Lichtenberg. “Deze winst hebben we direct geïnvesteerd in onder meer een zonnedak, dat het hele bedrijf en een deel van de omgeving van energie voorziet. Dit heeft geresulteerd in een BREEAM Outstanding-certificaat, als eerste bedrijfsgebouw in Europa.”

Nauwelijks faalkosten dankzij Slimbouwen

Ook gebouwen als La Fenêtre in Den Haag, De Rode Haan in Delft en Kraanspoor in Amsterdam zijn volgens deze methode gebouwd. “Bouwen volgens deze aanpak levert een proces op met meer rust en nauwelijks faalkosten”, liet Lichtenberg weten. “Dit proces daagt uit tot prefabricage bij de toeleverancier en daardoor industrieel beheersbaar. De bouwtijden halveren, de bouwkosten dalen tot 30% en er worden minder materialen verbruikt.”

Bestaande innovaties versterken

Lichtenberg nam afgelopen vrijdag afscheid als hoogleraar Productontwikkeling aan de TU/e-faculteit. Bij zijn intreerede aan deze universiteit in 2003 noemde hij Slimbouwen al als oplossing voor de bouwsector. Bij de bouw van zijn eigen huis House of Tomorrow Today (HoTT) heeft hij ook geëxperimenteerd met deze bouwmethode. Ondanks zijn afscheidt stop Lichtenberg nog niet met werken. Zo werkt hij samen met Monique Donker in het bedrijf Off Road Innovations, om bedrijven en instellingen succesvol te veranderen. “We willen bestaande innovaties versterken en zo de kanteling een zetje geven”, legde Donker uit.  

The Dutch Mountains

Daarnaast is Lichtenberg betrokken bij het project ‘The Dutch Mountains’ dat in 2020 in Brainport Eindhoven gerealiseerd moet worden. “Dit gebouw moet modulair zijn, zodat het voortdurend updates en upgrades moet kunnen ondergaan”, liet projectontwikkelaar Lennart Graaff van BLOC weten, die ook bij dit project betrokken is. “Door allerlei hightech-innovaties toe te passen, moet het symbool staan voor deze regio, dat de slimste ter wereld wordt genoemd. Daarnaast gaat het gebouw het Brainport Experience Center herbergen, dat het verhaal vertelt van de technologische innovaties van deze regio.”

Energieleverende woningen voor Het Dorp

Ook speelt Lichtenberg een rol bij de vernieuwing van ‘Het Dorp’. Deze wijk in Arnhem staat ruim 50 jaar en was alleen bedoeld voor mensen met een beperking, maar moet een gemêleerde, groene en duurzame wijk voor mensen met en zonder een beperking worden. “Ons doel is om hiervan een wijk te maken, met energieleverende woningen waarin het comfortabel is om te leven”, legde Rob Hoogman van zorgverlener Siza uit. “Zo staan inmiddels Paswoningen op het terrein van Het Dorp. Deze woningen beschikken over domotica, zodat de bewoners veel zaken op afstand kunnen bedienen.” Om dit te bereiken komt er ook de Academy Het Dorp, waarin bedrijven, universiteiten en hogescholen hun kennis inzetten. Het doel is om voor een wijk van de toekomst te zorgen, waarin mensen met een beperking of chronische ziekte een zo zelfstandig mogelijk leven leiden. “Hierbij speelt technologie een belangrijke rol.” 

Foto: M.Venco