Deze week heeft de Haagse wethouder Baldewsingh het officiële startsein gegeven voor de renovatie van de Tempel. De Tempel is een monumentaal kantoorpand aan het Prins Hendrikplein in Den Haag en zal door de toepassing van WarmBouwen het eerste rijksmomnument in Nederland worden met een energielabel A.

De afdeling Archeologie van de gemeente Den Haag gaat de Tempel huren. Er komt een depot voor vondstverwerking en restauratie. En op de begane grond ruimte voor tentoonstellingen en lezingen. Ook worden er lessen in archeologie aan Haagse basisscholen gegeven.

WarmBouwen
Bijzonder is dat de renovatie geheel wordt uitgevoerd volgens de richtlijnen van een nieuwe innovatieve manier van duurzaam bouwen: WarmBouwen. Door de toepassing van WarmBouwen is een reductie van de CO₂- uitstoot van meer dan 50% mogelijk. Voor dit monumentale pand uit 1902 is het van groot belang dat de verduurzaming wordt uitgevoerd zonder dat het architectonische karakter wordt aangetast.

Na de oplevering, die gepland staat voor juli 2010, kan aan de energiehuishouding dit gebouw het hoogste energielabel A toegekend worden. Daarmee zal dit gebouw het meest duurzame monument in Nederland zijn. Groene ontwikkelaar Local uit Amsterdam heeft architectenbureau KBnG uit Den Haag de opdracht gegeven om de renovatie volgens de richtlijnen van WarmBouwen uit de voeren.

Haagse Beek
De warmteopslag wordt op deze locatie gevonden doordat onder het gebouw de Haagse Beek stroomt. Het water uit deze ondergrondse beek heeft een constante temperatuur van 12 graden. Een warmtepomp scheidt dit in een deel water met een temperatuur van 20 graden, dat haar warmte aan de wanden en vloeren van het gebouw afgeeft. Het andere deel water van 4 graden wordt weer aan de beek teruggeven.
 
Door deze toepassing van WarmBouwen kunnen de fraaie architectonische details van het interieur gespaard blijven. Zoals de marmeren vloer en lambrisering. De techniek van WarmBouwen maakt het zelfs mogelijk dat de orginele stalen kozijnen met enkel glas gehandhaafd kunnen blijven.

Wat is warm bouwen?
WarmBouwen is een nieuwe techniek voor echt duurzaam bouwen. De Stichting WarmBouwen ziet het gebouw als een systeem dat functioneert in een evenwicht met zijn omgeving. Een gebouw moet niet alleen architectonisch passen in zijn omgeving, of functioneren in het stedelijk systeem, een gebouw kan ook ademen, energie opnemen en afstaan in zijn omgeving.

Net zoals je in de natuur bij een plant of dier in zijn habitat van een eco-systeem spreekt, kun je dat ook bij een gebouw doen. Dat betekent niet dat zo'n gebouw er 'groen' uit moet zien, of dat het alleen uit 'natuurlijke' materialen gebouwd mag zijn. Dat zijn aspecten van stijl of mode.

Het betekent wel dat net als bij plant en dier de huid heel belangrijk is. Die huid neemt licht en warmte op, maar kan dit ook weer afstaan als er teveel van is aan de binnenkant. De huid beschermd, transpireert, is aaibaar of jeukt soms. Zij ademt, voelt, koelt en verwarmd. Deze huid is van de levende dingen, bij een gebouw spreken wij liever van een schil, maar in beide gevallen gaat er erom dat deze omhulling veel meer doet dan de binnenkant scheiden van de buitenkant. Juist omdat de huid of de schil heel selectief doorlatend is kan zij het evenwicht verzorgen tussen de binnenkant van het organisme en zijn omgeving. Deze selectieve doorlaatbaarheid van de schil is waar de techniek van WarmBouwen op mikt.

Hiermee kan over de gehele oppervlakte van dak en gevel ervoor gezorgd worden dat er evenveel warmte en lucht wordt opgenomen als dat er weer wordt afgestaan. Een schil die naast warmte, kou, CO₂ en zuurstof ook het vocht reguleert; dat is het gebouwdeel van zowel bestaande als nieuwe gebouwen waar de techniek van WarmBouwen zich het meest op richt.

Meer informatie: WarmBouwen

Tekst: Gerard Vos
Bron: Stichting Duurzaam Bouwen en Warm Bouwen