Dat zegt bouwondernemer Job Dura gevraagd naar wat innovaties en experimenteren betekenen voor een onderneming als de zijne. “Faalkosten kunnen toenemen door overenthousiast in innovaties te stappen. We moeten immers wel rendabel kunnen bouwen. Bovendien kijken commissarissen mee en willen aandeelhouders rendement zien.”

Tijdens het recente Grote Duurzaamheidscongres 2016 in Rijswijk vroeg Duurzaam Gebouwd aan Job Dura naar zijn visie op de duurzaamheidsontwikkelingen. En naar zijn reden om in het project RijswijkBuiten te stappen, toen de crisis in de bouw iedereen raakte.

“Duurzaamheid staat bij ons al langer op de agenda. De crisis heeft wel opgeleverd dat we innovatiever werden en gingen denken in andere oplossingen. Niet alleen op bouwtechnisch gebied maar ook wat ICT betreft en ketendenken. Daarbij gingen we anders samenwerken met gemeenten. Als je met een gemeente echt een partner hebt die voor samenwerken open staat, dan gaat het er vervolgens om dat je de juiste pilots in de praktijk toepast en daarvan leert. Vertrouwen en elkaars risico’s beperken is waar het om gaat. Dat geldt voor de grondexploitatie, maar ook de technische en bouwrisico’s en niet te vergeten de vergunningen. Dergelijke risico’s moet je goed verdelen en inperken. Daarvoor moet je elkaar goed begrijpen en in een crisis gaat het daarover. Bedenk dat er ook verkooprisico is.”

Integraal denken en doen

Belangrijk voor projecten zoals RijswijkBuiten is de financiering. Hoe ontwikkelt dat zich? “Je ziet eigenlijk nu pas de financieringsmodellen voor duurzaamheid van de grond komen. Want dat ontbrak er nog wel een beetje aan. Of het nu over ESCo’s gaat of over leaseconstructies of de modellen om investeringen rendabel te maken: het was een optelsom van losse onderdelen. Dat komt nu samen: niet uitsluitend als het om de financiële aspecten gaat, maar ook als je naar de gehele levenscyclus van gebouwen kijkt. Dus naar de energieprestatie én naar de milieudruk van de gebruikte materialen. Een gebouw kan goed zijn als het om energieprestatie gaat, maar kan daarbij een grote milieubelasting geven. Ik gaf bij het congres het voorbeeld – weliswaar uit de infrastructuur – over asfalt. Hergebruiken van asfalt maakt dat er veel CO₂ vrijkomt. Datzelfde geldt voor bepaalde bouwmaterialen, dus je moet kijken naar de milieubelasting en daarmee naar de gehele levenscyclus van het materiaal.”

Innovatief bouwen vraagt lage adem

“Gelukkig gaat het in Nederland beter dan een aantal jaren geleden. Er komt meer ruimte – ook budgettair – voor innovatie en experiment. Belangrijk is om integrale oplossingen te ontwikkelen en niet alleen naar duurzaam te kijken, maar vooral naar slimme oplossingen. Dus techniek en data optimaal inzetten, zodat een gebouw optimaal functioneert voor de gebruiker. De (data)communicatie tussen gebruiker en gebouw wordt belangrijker: dat geldt niet alleen voor woningen, maar straks ook voor een koppeling naar de auto of het energienetwerk. Techniek en ICT(-kennis) komen bij elkaar. Dat betekent voor Dura Vermeer dat we veranderen en mensen nodig hebben die bereid zijn zich te om te scholen. Innovatief bouwen vraagt andere capaciteiten van mensen dan in het verleden. Het is niet alleen de techniek, maar ook begrip van de modellen erachter." 

"We investeren bij Dura Vermeer veel in ICT- en BIM-toepassingen. Dat is vallen en opstaan, want niet alleen wij maar de hele keten moet wel rendabel kunnen bouwen. Duurzaamheid is een heel goed middel om te innoveren, maar innovaties zijn niet altijd rendabel. Je kunt overenthousiast zijn over innovaties, maar dan creëer je al gauw hoge faalkosten. Mijn commissarissen kijken over mijn schouder mee en aandeelhouders vragen wel om rendement. Daarom kan het ook weer niet te snel veranderen. Je hebt daarom een lange adem, lange termijn en investeringsruimte nodig. En je moet de keten meekrijgen. Het is niet zo dat je ineens biobased materialen kunt toepassen in de bouw omdat ze beschikbaar zijn. Ketens zijn op bepaalde systematiek en efficiëntie ingericht. Gooi je dat om, dan wordt het bouwproces duurder. Over 3 tot 5 jaar kunnen we wel heel ver zijn om een structurele verandering te realiseren. Het gaat er dan om de ontbrekende stukken in de puzzel te hebben, zoals een overall financieel model.”

Foto bovenaan: Inge Diepman interviewt Job Dura tijdens het Grote Duurzaamheidcongres 2016.