Commercieel Directeur Laurens de Lange van Unica signaleert ‘gestold wantrouwen’ tussen partijen in de publieke en de private sector. ‘Dat moeten we echt oplossen, want zo halen we de doelstellingen van het Parijs-akkoord nooit’, zegt hij.

Welk probleem is er tussen partijen in de transitie?

“Er staat een grote roze olifant tussen overheid en bedrijfsleven. Het wordt niet zo uitgesproken, maar publiek-private samenwerking gebeurt nog niet echt. Er is altijd wel regelgeving die het tegenhoudt. Wat er eigenlijk achter zit is het gestolde wantrouwen over wat in al die regels verstopt zit. Namelijk dat het hebben van een collectieve opgave ook inhoudt dat je organisaties accepteert met een ander perspectief. Ik merk op veel plekken dat dit speelt. Dat zullen we echt moeten tackelen! Met eerlijke en professionele afspraken.”

Hoe is dit ontstaan?

“Wat je nu nog ziet - en dat is de ontbrekende schakel wat mij betreft - is dat provincies of gemeenten vaak samen met andere overheden kijken wat voor oplossingen er zijn. Ik denk ook dat onze overheden over het algemeen goed in staat zijn om een brede groep van mensen samen te brengen. Maar waar ze echt minder kennis van hebben is kennis van de mogelijke oplossingen en hoe we de uitvoering hiervan zouden moeten organiseren.”

Wat is de weg om dit op te lossen?

De rol van overheden - gemeentelijk en provinciaal - zou moeten zijn is het samenbrengen van relevante partijen en dan goed aangeven binnen welke kaders oplossingen moeten plaatsvinden. Laat voor bijvoorbeeld een aardgasvrije wijk mensen niet zelf verzinnen of ze waterstof, elektriciteit of restwarmte moeten hebben, maar probeer goed te kijken naar de voorwaarden waaraan de te kiezen oplossingen voor hen moeten voldoen. zoals betaalbaarheid, leveringszekerheid en impact op hun woningen. En, vraag partijen met kennis en kunde van gebouwen, maar ook partijen met kennis van infrastructuur en andere technieken om samen met oplossingen te komen die voldoen aan die kaders. De opgave is dermate groot dat dat echt moet. Het volstaat echt niet door bestaande kaders en oude methodieken te hanteren om de oplossing voor de transitie te vinden. Daarvoor is de omvang van het vraagstuk gewoon te groot. Je moet kijken naar de echte opgave die we willen oplossen en vervolgens naar wat dat eventueel betekent voor wet- en regelgeving.”

Wat zit er nu niet goed met wetten en regels?

“Ik ben behalve directeur bij Unica ook voorzitter van VNO-NCW in de regio Zwolle, dus ik spreek veel ondernemers. Wat ik merk is dat al die regels die er nu zijn in verband met energie, klimaat en transitie als een stortvloed op hen neerkomen. Het zijn gewoon teveel regeltjes. Kijk ik naar energielabels dan zijn die zinvol omdat ze een soort ‘bezemwagen’ kunnen zijn. Ze dwingen de achterop rakende groep om mee te doen maar gaan de energietransitie niet realiseren. Wat ik zelf veel interessanter vind is de vraag of je als organisatie zelf waarde kunt creëren met een goed, gezond en duurzaam pand. Een pand dus waar mensen het fijn vinden om in te werken. Een pand ook dat je vrijheid geeft om mooie dingen te doen dankzij de ondersteuning met slimme apps en techniek. Ik denk dat je het dan over de echte waarde van een gebouw hebt. Veel regelgeving strooit helaas eerder zand in de ogen dan het verduidelijking biedt.”

Tekst: Tom de Hoog, Beeld: Robert Tjalondo