Webinar Internet of Energy: ‘Energie is voor iedereen van levensbelang’

timer8 min
Webinar Internet of Energy: ‘Energie is voor iedereen van levensbelang’

Met het Internet of Energy ontwikkelt de bouw- en vastgoedsector essentiële antwoorden om markt- en systeemkosten aan te pakken en vraag en aanbod van energie bij elkaar te brengen. Die inzichten bleken uit het webinar Internet of Energy, met een grote diversiteit aan experts aan het woord.

Het was aan energie-expert Arash Aazami om de digitale bijeenkomst af te trappen, als dagvoorzitter én als spreker. Hij gaf aan dat het ‘als een warm bad’ voelde om deze rollen aan te nemen tijdens een event van Duurzaam Gebouwd, het platform dat hij omschreef als ‘een van de eersten die aandacht besteedden aan het onderwerp Internet of Energy’.

Eerst ging hij in op de actualiteit: torenhoge energierekeningen, afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Hij toonde een wereldkaart met daarop ‘The State of Peace’ uitgewerkt, oftewel de mate van vrede die in ieder land beleefd wordt. Kort daarna toonde hij met enkele markeringen uit welke landen we de grootste hoeveelheid energie halen. Die markeringen lijken vooral op relatief onveilige landen geplaatst te worden. “Je kunt stellen dat er een correlatie bestaat tussen conflict en energie. Ook de oorlog die nu gaande is heeft een onlosmakelijke verbinding met energie. Zo heeft Duitsland voor 40% een gasafhankelijkheid met Rusland.”

Webinar Internet of Energy: ‘Energie is voor iedereen van levensbelang’

Arash Aazami: “Telkens als we fossiele brandstoffen gebruiken of kopen zijn we een conflict aan het financieren.”

Dat er dingen anders moeten, is duidelijk. Afgezien van de afhankelijkheid van bepaalde landen voor fossiele brandstoffen, moeten we af van de consumptie van deze bronnen. Op weer in balans te komen met de planeet is het noodzakelijk om onze energieconsumptie enorm te verminderen. “Die onbalansfactor is 1 miljoen. Balans is de grootste issue.” Hij drukte deelnemers het belang van de opgave voor de energietransitie op het hart: “Energie is een natuurlijke realiteit waar we altijd mee te leven hebben. Het is veel fundamenteler dan de financiële markt.”

Versneld inzetten

Ook de congestieproblematiek in Nederland leert ons dat het van groot belang is om versneld de transitie in te zetten. Eén derde van de oppervlakte in ons kikkerlandje kan geen invoer meer aan van hernieuwbare energie. “Daarnaast zien we een kostenstijging van 650% voor de prijs voor één kWh binnen één jaar. Met Internet of Energy ontwikkelen we belangrijke antwoorden om de markt- en systeemkosten aan te pakken.” Volgens hem hebben we een andere mindset nodig, waarbij hij Buckminster Fuller citeert: “Je verandert dingen niet door de bestaande realiteit te bevechten, maar door te bouwen aan een nieuw model te creëren dat het bestaande raamwerk ouderwets maakt.”

Een van de partijen die deze beweging snapt en al actief is om deze beweging in de praktijk te brengen, is TROEF. Dit consortium, bestaande uit partijen als BAM, Stedin, TU/e en OrangeNXT, vertelde bij monde van Heine van Wieren over wat zij verstaan onder een Internet of Energy. “Het begint met het bundelen van individuele gebouwen tot lokale energiegemeenschappen. Die bundelen we naar gelijksoortigheid en de gemeenschappen brengen we samen tot één netwerk.” Wat zijn dan dergelijke ‘communities’? Aan de residentiële kant kun je volgens Van Wieren denken aan woningcorporaties. “Maar ook aan Green Business-clubs of bedrijven die verschillende locaties hebben.”

Webinar Internet of Energy: ‘Energie is voor iedereen van levensbelang’

Community of energy

Dat brengt TROEF onder andere in de praktijk in Den Haag, met ‘Energierijk Den Haag’, waar een oplossing voor energieopslag ervoor zorgt dat vraag en aanbod wordt geoptimaliseerd. Een tweede voorbeeld is de Schoemakersplantage in Delft, een woonwijk waarvan de energiegemeenschap verbinding zoekt met andere partijen. Bewoners van NOM-woningen worden gemotiveerd om nóg verdere stappen te zetten in de energietransitie. Ook is er goed nieuws te melden op het vlak van het verduurzamen van utiliteit. Volgens Van Wieren zijn er namelijk steeds meer bedrijven intrinsiek gemotiveerd en geïnteresseerd in toekomstbestendigheid: “We constateren tegelijkertijd dat de energietransitie voor veel bedrijven onbereikbaar is, omdat de energiemarkt complex in elkaar zit. Daar moet je kennis over hebben en apparatuur voor aanschaffen om die transitie door te maken.”

Dat kan veel tijd, energie en geldelijke investeringen kosten. Dat wil TROEF voorkomen door een oplossing te bieden die aantoonbaar duurzaam is, lagere kosten heeft en hoger rendement. Hoe start een Internet of Energy van TROEF? “We beginnen bij de gebruikers, zoals medewerkers en specialisten zoals energie-inkopers. Richt je tot al die partijen om een positief verschil te maken. We zorgen er bijvoorbeeld voor dat specialisten optimaal met de energiemarkten aan de slag kunnen.” De volgende stap is gericht op samenwerking. “Door krachten te bundelen kun je bijvoorbeeld samen een batterij aanschaffen, gezamenlijk energie inkopen en samen duurzame energiebronnen te realiseren.” Dit maakt het eenvoudiger om de energietransitie samen versneld door te maken.

Het gebouw als energiehub

Het belang van die versnelling werd nogmaals onderstreept door de volgende spreker Richard ter Horst van Eaton: “Energie is nodig voor gezondheid, plezier, voor voedselvoorziening en is daarom van levensbelang.” Om de overgang naar volledig duurzaam opgewekte energie mogelijk te maken ziet Ter Horst kansen in het gebouw als energiehub. “Een plek waar energie opgewekt, verbruikt en opgeslagen wordt. Dat is de spil in de energietransitie.” Hubs die vraag en aanbod afstemmen zijn essentieel omdat de manier waarop we energie opwekken en inzetten is veranderd. Zo maken we in woningen gebruik van een Quooker, een grote koelkast, allerlei andere elektronische apparatuur en wekken we tegenwoordig zelf duurzame energie op met zonnepanelen. Tegelijkertijd zijn er uitdagingen als het gaat om de belasting van het elektriciteitsnet. “Zo is een nieuwe aansluiting of uitbreiding niet overal mogelijk en kan teruglevering soms niet meer.”

Webinar Internet of Energy: ‘Energie is voor iedereen van levensbelang’

Wat betekent het voor een gebouw als je bijvoorbeeld in congestiegebied zit en met de energietransitie aan de slag wilt? “Je ontkomt er niet aan om eerst te kijken naar het energieprofiel van het gebouw.” Daaruit kan blijken dat er een mismatch zit tussen de vraag naar energie, de opwekking en het aanbod ervan. Zo kunnen de zonnepanelen energie genereren die op het tijdstip van opwek niet volledig wordt ingezet. Ter Horst toont een case study van een gebouw [zie video, red.] waar dit geldt en een mogelijke oplossing: “Een energieopslagsysteem van 150kWh en een invertor van 70kW kan voor de zomer uitkomst bieden. Voor de winter is meer nodig, namelijk een energieopslagsysteem van 700kWh en een invertor van 80kW. Verder zijn energiebesparende maatregelen als isolatie en ledverlichting mogelijkheden, en energiemanagement reduceert het energieverbruik met 15 tot 25%.”

Toegankelijkheid vergroten

Om ervoor te zorgen dat de energietransitie toegankelijk wordt voor meer partijen, moet de terugverdientijd van verduurzamingsmaatregelen als energieopslag omlaag. “Die moet op 7 jaar of lager komen en een goed energiemanagement softwaresysteem is daarvoor essentieel. Energietarieven worden gemonitord en in combinatie met een energiecontract ga je energie bufferen op het moment dat energie voordelig is. De energie die je hebt opgeslagen of zelf opwekt ga je inzetten als het duurder is. Eventueel ga je het terug leveren aan het net.”

Als het Internet of Energie een fysieke en economische realiteit wordt, zijn er – vanzelfsprekend – wetten en regels om aan te voldoen. Die worden steeds complexer, mede vanwege verschuivingen door bijvoorbeeld de introductie van de Omgevingswet. Dat verduurzaming en digitalisering verder gaat dan alleen technische oplossingen en ook juridisch complex is, hoorden deelnemers van Paul Waszink van Bird & Bird. “De regelgeving die Internet of Energy mogelijk maakt wordt complex, met vele Europese en nationale regels.”

Webinar Internet of Energy: ‘Energie is voor iedereen van levensbelang’

Eindafnemer in zijn kracht zetten

Op EU-niveau zien we bijvoorbeeld de richtlijn voor de Energieprestatie voor gebouwen (EPBD II) en de richtlijn voor Gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen (RED II). Nationaal is er de Elektriciteitswet en Gaswet, de Concept-Energiewet uit 2021 en de Warmtewet / Wet collectieve warmtevoorziening. “Een breed en intensief veld dat aan de orde komt als je het over Internet of Energy hebt. Het is duidelijk dat aankomende wet- en regelgeving de eindafnemer in zijn kracht wil zetten, door meer keuze te bieden en meer te waarborgen.”

Het is dus de bedoeling dat zijn positie wordt versterkt en daarmee verandert de rol: de eindafnemer krijgt het recht om actieve afnemer te zijn, die zelf ook energie levert en teruglevert. “Rechtstreeks aan iemand anders of via een aggregator [partij die afstemming realiseert tussen vraag en aanbod elektriciteit, red.] “ Andere elementen moeten ervoor zorgen dat het Internet of Energy dichterbij komt. “Aggregatie moet gestimuleerd worden en er komt een verplichting voor slimme meters. Verder wordt er aangestuurd op bredere ontsluiting van gegevens. Daarnaast moet het mogelijk worden om energiegemeenschappen laagdrempelig op te richten.” Het begrip ‘energiegemeenschap’ krijgt daarbij een wettelijke verankering, met als kenmerken het bieden van milieu-, economische- of sociale voordelen zonder winstoogmerk. “Daarnaast moet er een open en vrijwillig karakter zijn en is er zeggenschap bij leden of aandeelhouders.”

Benieuwd geworden naar alle inzichten uit dit webinar? Bekijk het webinar dan via deze link, of klik op de video hierboven.

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c185 c225 c237 c243
Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we nu al hebben 

Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we ...

Ze is al bijna een decennium Duurzaam Gebouwd-expert, deelt kennis tijdens rondetafelgesprekken én is een veelgevraagd spreker voor het podium. Ook laat ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Met de klimaatdoelstellingen en forse ambities voor verduurzaming van ons kikkerlandje in het achterhoofd, is kennisdeling onontbeerlijk. Dat houdt niet op bij ...

Lees verder

c21 c225 c243
Leren over gedragsverandering in de energietransitie 

Leren over gedragsverandering in de energietransitie 

De opleiding Basiscertificaat Energietransitie Gebouwde Omgeving (B.E.G.O.) voegde de modules ‘Weerstand wegnemen’ en ‘Gedragsverandering in de ...

Lees verder

c21 c41 c143 c185 c225 c237 c243
De toekomst van schoolverduurzaming in e-zine Duurzame Scholen

De toekomst van schoolverduurzaming in e-zine ...

De onderwerpen CO2-reductie, energiebesparing en de toepassing van secundaire materialen zijn niet alleen prangend in de woningbouw. Integendeel: uit data-analyses ...

Lees verder

c21 c41 c225 c237 c243 c265
GACS: verplichting brengt voordelen met zich mee

GACS: verplichting brengt voordelen met zich ...

Als je een gebouw met verwarmings- of airconditioningsysteem hebt met een nominaal vermogen van 290 kW, heb je wellicht een nieuwe verplichting voorbij zien komen. ...

Lees verder

c21 c225 c243
“In energietransitie verder kijken dan standaard hybridesysteem”

“In energietransitie verder kijken dan ...

Dat kabinet Schoof de verplichte installatie van een warmtepomp vanaf 2026 heeft afgeschaft, vindt Michel Swart van ATAG Verwarming enerzijds jammer maar eigenlijk ...

Lees verder

c21 c225 c243
“Modulair bouwen is sneller én duurzamer”

“Modulair bouwen is sneller én ...

De tijd dat modulaire bouw bestaat uit gestapelde zeecontainers met minimale afwerking is al lang voorbij. Tegenwoordig zijn de meeste modulaire woningen bijna ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c243
CO2-besparingspotentieel ontginnen met circulair meerjaren onderhoudsplan

CO2-besparingspotentieel ontginnen met circulair ...

Met de Nederlandse doelstellingen om tegen 2050 een volledig circulaire economie te bereiken en de nieuwe eisen van de Corporate Sustainability Reporting Directive ...

Lees verder

c21 c26 c41 c120 c243
Woningen Dordrecht gerenoveerd met behoud van al het goede

Woningen Dordrecht gerenoveerd met behoud van ...

Maar liefst 172 woningen aan onder andere de Eemkerkstraat in Dordrecht krijgen een revitalisatie dankzij duurzame verbeterwerkzaamheden. De kwaliteit van de woningen ...

Lees verder

c21 c225 c243
Drie stappen voor energie-efficiënte gebouwen

Drie stappen voor energie-efficiënte gebouwen

Om aan de EU-richtlijn voor energie-efficiëntie in gebouwen te voldoen stelde de overheid subsidies beschikbaar. Deze zijn niet alleen voor grote, maar ook ...

Lees verder

c21 c225 c243
Kennisdocument over verduurzaming woningen met netcongestie

Kennisdocument over verduurzaming woningen met ...

Een kennisdocument laat zien welke mogelijkheden er zijn om woningen te verduurzamen binnen de kaders van netcongestie. Welke kansen zijn er, als duidelijk wordt ...

Lees verder

c21 c225 c243
Samenwerkingen netbeheerder en bouwbedrijven voor netuitbreiding

Samenwerkingen netbeheerder en bouwbedrijven ...

Drie bouwbedrijven en netbeheerder TenneT sloten een overeenkomst voor de uitbreiding van het elektriciteitsnet. Een uitbreiding van het net staat op veel wensenlijsten, ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up