Spoorbeheerder ProRail stelde onlangs voor een groot aantal bouwmaterialen een levenscyclusanalyse (LCA) op. Daardoor worden de effecten van deze materialen op het milieu zijn nu direct inzichtelijk.

Search Consultancy en Movares hebben ProRail begeleid in het opstellen van de LCA’s. De LCA-data gaat onderdeel uitmaken van de nationale milieudatabase ten behoeve van het berekenen van de milieuprestaties van gebouwen en GWW-werken. Jeroen Ter Meer, Programmamanager Duurzaamheid bij ProRail: ‘Duurzaamheid treft de hele spoorsector. Als spoorbeheerder hebben we invloed op het stroomverbruik van vervoerders en op het materiaalgebruik door aannemers. We willen de infrastructuur verder vergroenen. Duurzaam inkopen van grondstoffen en materialen is hierin essentieel.’

Milieueffecten

De LCA is een goed middel om de duurzaamheid van materialen aan te tonen. Hiermee inventariseer je alle energie- en materiaalverbruik van een product, van grondstofwinning tot afvalverwerking. Dit wordt vervolgens omgerekend naar milieueffecten, zoals broeikaseffect en toxiciteit. ‘Je leert je product beter kennen en komt te weten waar je de meeste vervuiling veroorzaakt. Het is een begin om te onderzoeken waar je kunt verbeteren. Als grote opdrachtgever voelen we ons hiervoor verantwoordelijk.’

Alternatieven

Nu de eerste materialen bij ProRail in kaart zijn gebracht, is de markt aan zet om zelf met duurzame initiatieven en LCA’s te komen. Vervolgens kunnen die worden vergeleken in Dubocalc, de standaard rekentool in de spoor-, grond-, weg- en waterbouwsector waarmee de duurzaamheidsprestatie van een product of project wordt bepaald. Met dit instrument krijg je snel inzicht in de referentiesituatie en kun je kiezen tussen basismaterialen of duurzamere oplossingen. Ter Meer: ‘We kijken vaker naar duurzame alternatieven in het gunningstraject. De inschrijver moet aantonen hoe hij zijn alternatieven berekent. Dat kost meer tijd en inspanning, maar dat verdient zich terug in duurzaamheidswinst.’

Inzicht

Voor ProRail is het de eerste keer dat een aantal materialen volledig is beoordeeld op milieu-impact. Voor 16 ‘spoorse’ materialen zoals spoorstaven, dwarsliggers en bovenleidingen zijn gedetailleerde berekeningen uitgevoerd. Ter Meer: ‘We zochten partijen die veel ervaring hebben met het uitvoeren van een LCA én met inzicht in ons werk als spoorbeheerder. Die vonden we in Search en Movares. Zij hebben in korte tijd concrete resultaten voor ons geboekt. We hebben nu inzicht in waar we echt het verschil kunnen maken op het gebied van duurzaam materiaalgebruik.’