Wereldwijd houdt de impact van Covid-19 op de bouwsector aan: de 1,5 meter-regel, lockdowns en onenigheid over contracten begonnen in maart 2020, toen de pandemie voor het eerst toesloeg. Deze en andere factoren hebben ertoe geleid dat sector geconfronteerd wordt met de impact van materiaaltekorten in de toeleveringsketen. Volgens de Commercial Construction Index van de Amerikaanse Kamer van Koophandel stijgen de prijzen van bouwmaterialen aanzienlijk, waardoor bestaande projectinkomsten onder druk staan.

Tekst: Amir Bhagwandin*

De meeste professionals uit de industrie zien de impact van de pandemie als de belangrijkste factor van de prijsstijgingen. Toen begin 2020 lockdowns van kracht werden, verminderden veel fabrieken hun productie, naarmate de vraag daalde. Wegens essentiële gezondheids- en veiligheidsmaatregelen en om hun werknemers te beschermen, konden ze niet op volle capaciteit draaien. Het domino-effect hiervan heeft een zware impact gehad op de bevoorradingsketen van materialen. Vervoerders hadden moeite om goederen over de wereld te vervoeren, omdat transport- en distributievertragingen een grote belemmering vormden. De blokkade van het Suezkanaal in Egypte in het voorjaar van 2021 duurde zes dagen, en volgens gegevens van Lloyd's List hield het gestrande schip elke dag tijdens de blokkade naar schatting $ 9,6 miljard aan handel tegen.

Bouwen, bouwen, bouwen

Maar wat betekent dit voor onze regeringen die beloven, zich een weg te banen uit de economische gevolgen van de gezondheidscrisis? De vraag naar materialen blijft toenemen als gevolg van nieuwe, door de overheid gesteunde en broodnodige infrastructuur. Ook zijn er de nodige commerciële- en overheidsprojecten in veel landen. Cruciale voorraden zijn echter vertraagd en de prijzen stijgen.

Hoewel de Brexit het Verenigd Koninkrijk (VK) het hardste treft, wordt ook het wereldwijde domino-effect van de gewijzigde douane- en tariefregels van het land zichtbaar.

Door het nieuwe vereiste papierwerk dat nodig is voor de handel tussen de EU en het VK hebben beide markten te maken met een nieuw en complex landschap. Dit heeft ertoe geleid dat beide markten vertragingen ondervinden bij het importeren en exporteren van bouwmaterialen. En wijdverbreide wereldwijde tekorten aan materialen zoals staal en hout betekenen dat veel bouwbedrijven alternatieven moeten vinden voor de traditionele materialen die ze gebruiken.

Hebben we in de bouw een onomkeerbaar kantelpunt richting noodzakelijke duurzame oplossingen bereikt? Hoe kan de bouwsector, met een commerciële behoefte aan alternatieve materialen en nieuwe bouwmethoden, deze kans benutten? Wat zijn de alternatieven hoe kunnen ze worden ingezet als munitie in de strijd tegen materiaaltekorten?

De rol van technologie

Het tekort aan beschikbare woningen is een groeiend wereldwijd probleem waar veel regeringen mee worstelen. Het staat hoog op de agenda in het VK en Ierland, waar de autoriteiten ambitieuze doelen gesteld hebben voor het aanbieden van meer betaalbare woningen. Het tekort aan materialen dat over de hele wereld wordt gevoeld, verhoogt de noodzaak om naar andere constructiemethoden te kijken. Het gebruik van technologie om het bouwproces te stroomlijnen en de implementatie van externe productie en assemblage, kunnen in combinatie met alternatieve duurzame materialen de productiviteit opvoeren, betere resultaten en de vereiste hoogwaardige huisvesting leveren.

Technologie, zoals een centrale data-omgeving voor gedeelde projectgegevens, speelt een cruciale rol bij het tijdig opleveren van bouwprojecten met moderne bouwmethoden. Technologische innovaties zoals 3D-printen of Design for Manufacture and Assembly (DFMA) worden ingezet om prefab-woningen te ontwerpen en te bouwen, op een manier die veiliger en efficiënter is voor deze sector. Dit bouwsysteem maakt gebruik van meer innovatieve technieken en processen waarbij structurele componenten in een fabriek worden vervaardigd, naar de uiteindelijke locatie worden getransporteerd en daar worden geassembleerd. Deze modulaire bouwmethoden verbeteren de project-productiviteit, leveren sneller bouwresultaten, beheren de schaarse middelen beter en verbeteren ook de veiligheid op de bouwplaats.

Het duurzaamheidsrapport van Autodesk voor Noord-Europa, Digitale duurzaamheid: de route naar netto nul afval voor de bouwbranche (AEC), laat zien dat veel bedrijven in de bouwsector inmiddels al breed de vruchten plukken van hun inspanningen op het gebied van duurzaamheid. Vijfenzeventig procent van de respondenten gaf aan dat de focus op duurzaamheid leidde tot beter gebruik van resources, bijvoorbeeld door materialen te ontwerpen waarvoor minder grondstoffen nodig zijn of waarmee fouten geminimaliseerd worden – waardoor minder afval ontstaat.

Alternatieve materialen: het antwoord op onze commerciële en duurzaamheidsproblemen?

Als het gaat om het onderzoeken van alternatieve materialen, is de behoefte aan duurzamere oplossingen in de bouw iets dat voorheen als te duur of riskant werd beschouwd. Maar met een tekort aan traditionele materialen en een commerciële prikkel om de zoektocht naar en het gebruik van alternatieven te versnellen, worden duurzame oplossingen aantrekkelijker. Houtcomposiet is momenteel een van de meest mooiste kansen in de branche, omdat het een koolstofnegatief alternatief is voor traditionele materialen als staal en beton. Het is ook aangetoond dat bamboe in sommige regio's een duurzame vervanging is voor steigers van hout en staal.

Voordat de pandemie begon, had de woningbouwsector had al te maken met een stijgende vraag naar hout als duurzaam alternatief. Dit in combinatie met de extra prijsstijging en de groeiende vraag naar hout, maakt de noodzaak groter om andere haalbare oplossingen te stimuleren. De Universiteit van Manchester heeft in samenwerking met Nationwide Engineering in het VK een met grafeen versterkt 'beton' ontwikkeld dat met 30% minder materiaal gemaakt kan worden. Dit innovatieve nieuwe bouwmateriaal is ontwikkeld door kleine hoeveelheden grafeen toe te voegen, zodat aanzienlijk minder beton nodig is om gelijkwaardige prestaties te bereiken.

Een ander voorbeeld is de Concrete Sustainability Hub van het Massachusetts Institute of Technology, die volledig gericht is op de wetenschap achter beton en infrastructuur. Hun onderzoek heeft recente vorderingen opgeleverd in het gebruik van beeldvormingstechnieken, waarmee nieuwe wegen kunnen worden aangelegd die de ecologische voetafdruk van beton verminderen.

Naast beton, geven bergingsmaterialen (die bouwafval hergebruiken en recyclen) bouwmaterialen een tweede leven, wat helpt met het verminderen van afval op stortplaatsen. In sommige gevallen kan het kopen van gerecyclede materialen ook de kosten verlagen en de esthetiek en functionaliteit van een gebouw verbeteren.

Het is onduidelijk hoe het huidige wereldwijde tekort aan materialen zal uitpakken. Maar de uitdaging is duidelijk: de overgang naar groenere, vriendelijkere en duurzamere methodes stimuleren. Hiervan profiteren zowel de bouwsector als de wijken die worden opgebouwd.

* Amir Bhagwandin is Regional Sales Manager Benelux & Middle-East, Autodesk Construction Solutions