Geachte heer van der Klauw, In de AD-bijlage Wonen van dit weekend (10-10-2009) lees ik het artikel Building Brains met interesse en toch ook lichte verbazing. Minimaal 2 keer heeft u het over samenwerking. 1. Want projectontwikkelaars, gemeenten en bouwers moeten wel samenwerken 2. Bij TNO werken dus nu opeens architekten, installateurs, ingenieurs, betonspecialisten en ook chipmakers samen. In beide gevallen vroeg ik mij af: En waar blijft de consument, de bewoner, de klant? In het kader van duurzamer en energiebewuster bouwen en (laten) consumeren wil ik graag e.e.a. in ter overweging meegeven. E.e.a. uiteraard gebaseerd op ervaringen als bewoner/consument. In veel flats in Zoetermeer ligt de hoofdslaapkamer naast de woonkamer en aan de kant van het balkon over de volle breedte van de flatwoning. Dat balkon is slechts toegankelijk via de slaapkamer (via de verbindingsdeur woonkamer/slaapkamer). Op mooie zomeravonden moet voor een drankje op het balkon het bezoek dus via de slaapkamer naar het balkon. De architect die zo iets bedenkt moesten ze met terugwerkende kracht zijn licentie ontnemen, degraderen tot opperman in de bouw. Vrijwel al de balkons zijn flat-breed maar slechts 1 a 1,2 meter diep. Ik heb ooit een keertje uit laten rekenen dat voor een totaal flatgebouw in het ontwerp reeds balkons opnemen van minimaal 2 meter diep, de huurprijs met 5 a 10 euro hoger uit zou vallen en beslist niet meer. Hoe ziet het energie-neutrale en duurzame huis of flatgebouw er volgens mij uit? - bouw op de zon, m.a.w.: slapen, hobby-en, logeren, knutselen, studeren op het Noorden; wonen eten en koken op het Zuiden; - over de gehele Noordzijde (de galerij) dubbel glas tegen de kou; - het Zuiden kan volstaan met enkelglas want ook het magere winterzonnetje en de zuidelijke ligging bieden voldoende warmte om te volstaan met enkelglas (eigen ervaring) - geeft wonen en eten ruime toegang tot het balkon; - keuken mag best de grootte hebben van wat eerst de slaapkamer was, zodat er makkelijk een woon-eet-keuken van gemaakt kan worden; - maak balkons minimaal 2 meter diep; - in de woonkamer gewoon weer dubbele openslaande deuren van de woonkamer naar het balkon; - de keuken een enkele deur naar het balkon. Door deze Noord-Zuid ligging en het grote balkon sla je een aantal vliegen in een klap. - Mensen met een fijn balkon zijn geneigd lekker thuis te blijven op zeer warme dagen, in plaats van de gekke drukte buiten op strand en water recreatiegebieden op te zoeken: Resultaat is minder files, beter voor het milieu - Het huis dan wel de flat is op deze wijze 100% toegankelijk voor natuurlijke warmte en goed licht op dat tijdstip en dat moment van de dag en zomeravond dat de mensen dat ook nodig hebben. Toen ik in zo'n huis/flat woonde kon de verwarming gewoon voor 90% UIT van 15 maart tot 15 november. Resultaat is minder stookkosten. Tevens daling van de kosten gezondheidszorg omdat zon en licht nu eenmaal van duurzame positieve invloed zijn op de gezondheid. - Het woongenot wordt op deze wijze in zijn algemeenheid aanzien verhoogd. E.e.a. impliceert wel dat je qua stedenbouw en ruimtelijke indeling veel meer met de Noord-Zuid oriëntatie rekening moet houden. Maar met de energie- en milieu crises (voor de deur) zijn dat strategische beslissingen die je moet durven nemen. Algemeen. Daarnaast zijn er natuurlijk de grote irritaties over de ondoordachte keuken indeling, de ondoordachte badkamerindeling, de ondoordachte stopcontactindeling, e.d.. Kortom de bovengenoemde samenwerkingsvormen zijn fantastisch, maar zo lang er weer OVER de burger/consument/klant gepraat wordt en niet MET hen, zijn dit soort initiatieven gedoemd tot mislukken. Sietze Balhuizen. Zoetermeer, 2009-10-11