Een materiaalinventarisatie zorgt vóór de sloop van een gebouw voor inzicht in bouwmaterialen die vrijkomen. Hiermee voorkom je dat materialen en producten eindigen op een afvalberg en niet meer worden ingezet voor renovatie of nieuwbouw. Materiaalinventarisaties worden met de groeiende aandacht voor circulair bouwen steeds vaker toegepast.

Van planning- tot inkoopfase, tot aan de voltooiing van een project zijn er voordelen voor bouwbedrijven om materiaalinventarisaties te doen. Denk aan kostenbesparingen, verbeterde efficiëntie, kwaliteitsborging en naleving van wet- en regelgeving. Hoe worden materiaalinventarisaties uitgevoerd anno 2024? Is iedereen druk in de weer met Excel en foto- en videografie? Die tijd is volgens Jaco Poppe (commercieel directeur Fuse Solutions), Bert Hol (projectleider BOOT) en Celina van Kruistum (technisch adviseur BOOT) voorbij.

Circulariteit de norm

Bert Hol is als projectleider bij organiserend ingenieursbureau BOOT al meer dan zes jaar nauw betrokken bij verschillende soorten circulaire sloop- en bouwprojecten. Variërend van klein tot groot, eenvoudig tot complex en van residentieel tot commercieel. Terwijl hij vroeger opdrachtgevers vaak moest overtuigen van het belang van circulariteit bij een project, is dat tegenwoordig wel anders. “Ik krijg nu al vrij snel de vraag hoe circulariteit geïmplementeerd kan worden. Daarnaast vragen ze vaker expliciet om een materialenpaspoort. Wij starten dan met een nauwkeurige materiaalinventarisatie, zodat snel inzichtelijk wordt wat zich waar bevindt. Door een koppeling met bijvoorbeeld Madaster levert dat, naast een materialenpaspoort, veel waardevolle informatie op. Hierdoor kunnen we onze opdrachtgevers voorzien van een inclusief en duurzaam advies.” Celina bevestigt dit: “Behalve informatie over het type materialen, krijgen we ook inzicht in de milieu-impact en de losmaakbaarheid. Dat geeft sturing in wat mogelijk is en helpt onze opdrachtgevers beter onderbouwde keuzes te maken.”

Fuse Circulair app

De tijd dat Bert een Excel-bestand gebruikte om materiaalinventarisaties te maken, ligt inmiddels ver achter hem. Vijf jaar om precies te zijn, want toen kwam Fuse Solutions met de Fuse Circulair-app op de markt. Volgens Jaco Poppe dé oplossing voor het automatiseren van materiaalinventarisaties: “De app is NL-SfB-gecodeerd en ingericht conform Stabu en RAW-systematiek, dat zorgt voor de levering van gestandaardiseerde data. Door een koppeling met Madaster is de app ook heel geschikt om een kwalitatief hoogstaand gebouwpaspoort te genereren. En dankzij de koppeling met een marktplaats zoals Insert kun je materialen meteen verhandelen.”

Volgens Jaco heeft dit niet alleen voor ingenieurs- en adviesbureaus een toegevoegde waarde: “Ook architectenbureaus die verbouwingen en renovaties voorbereiden en het totaal in Madaster willen plaatsen, bijvoorbeeld voor een BREEAM-certificering, hebben baat bij het gebruik van de app. Naast bedrijven die circulaire materialen verhandelen en gemeentes en gebouweigenaren die hun vrijkomende materialen zelf willen hergebruiken.” Bert geeft aan dat een materiaalinventarisatie met behulp van de app een flinke tijds- en kostenbesparing oplevert. “Wij lopen nu met een tablet door een pand en kunnen binnen een vrij kort tijdsbestek zorgvuldig in kaart brengen welke materialen zich waar bevinden, of ze losmaakbaar zijn en wat de CO₂-impact is.”

Circulaire ambities realiseren

Hergebruik komt steeds hoger op de agenda te staan bij bouwbedrijven. Vanuit intrinsieke motivatie óf gedreven vanuit wet- en regelgeving, want de Europese Unie legt met haar doelstellingen de lat steeds hoger. In 2050 wil de Europese Unie als geheel klimaatneutraal zijn, in 2040 een CO2-reductie behalen van 90% en in 2030 moet de uitstoot van broeikasgassen met 55 procent zijn gedaald ten opzichte van 1990 (Fit for 55-pakket). Dat is ook terug te zien in nationale certificeringssystemen en specifieke eisen voor aanbestedingen. Rapportages worden belangrijker dan ooit in de reis naar verduurzaming.

Volgens Celina is data het sleutelwoord. “Hoe meer aantoonbare informatie we hebben over materialen bij een te bouwen of reeds gebouwd object, hoe beter we duurzame keuzes kunnen maken, wat hergebruik weer in de hand werkt. Daar komt bij dat koppelingen met systemen de data steeds nauwkeuriger maakt. Ik hoef de informatie niet meer overal vandaan te halen. Zo kan ik nu met dezelfde input zowel een materialenpaspoort als een gevalideerde MilieuPrestatie Gebouwen (MPG)-berekening maken in Madaster.”