Behoud alle gasleidingen en ga niet #VanGasLos, stelt Kirsten Zagt. En vervang het ‘normale’, opgewaardeerde biogas door onder hoge druk gefabriceerd groengas.

Wie luistert naar Kirsten Zagt (foto rechts) hoeft geen chemicus of biotechnoloog te zijn om te snappen dat er een mooie toekomst gloort voor groengas. Het goedje wordt nu nog geproduceerd door het opwaarderen van biogas, wat omslachtig en duur is. Bio- en procestechnoloog Zagt ontwikkelde een veel slimmere methode. Met menselijke uitwerpselen, organisch keukenafval en rioolwater of zuiveringsslib als uiterst goedkope en in overvloed aanwezige grondstoffen. En passant veegt hij diverse, actuele milieuvraagstukken van tafel.

De ingenieur uit Heerenveen was jarenlang actief bij Witteveen+Bos en droeg daar bij aan de realisatie van vele rioolwaterzuiveringsinstallaties. Alles in bouwteamverband, waarbij in eigen huis veel testen werden uitgevoerd. Daarbij was het een uit elkaar spattende fles vol rioolslib, waardoor Zagt uiteindelijk zijn groengasrevolutie kon starten.

Seinen op groen

Is hier weer het zoveelste fata morgana aan de horizon verschenen? Die fase is Zagt allang voorbij gezien de diverse vooraanstaande investeerders, banken en overheidsinstanties die hij achter zich heeft weten te scharen. Waar de energietransitie soms wel lijkt op een weg met te veel drempels, staan alle seinen op groen voor de missie van Zagt. Ameland, here we come (impressie van geplande installatie op Ameland, bovenaan pagina).

“Biogas maken we al honderd jaar”, begint Zagt. “Tegenwoordig wordt dat opgewaardeerd tot aardgas door er CO₂ en zwavel uit te halen. Dat proces kost echter een vermogen. Met minder subsidie kun je goud terugwinnen uit zeewater.” Een heilloze weg dus, verkondigt Zagt.

De hierboven vermelde - ontplofte - fles met het smerige goedje stond ergens rond 1996 een weekend lang te borrelen op de technologenzolder van Witteveen+Bos. De genoemde explosie zorgde voor een onbeschrijfelijke puinhoop. Er moest een enorme druk in die fles zijn opgebouwd en daar moest toch meer mee gedaan kunnen worden. Maar wat?

Vergisten

In 2006, Zagt werkte inmiddels voor DHV, kwam het Ministerie van Economische Zaken met de vraag naar alternatieven voor het geval dat het Groningse aardgas zou opraken. Over aardbevingen of energietransitie ging het toen nog lang niet, maar Zagt dacht ineens weer aan de ontplofte fles en kreeg een ware Aha-Erlebnis.

“Die knal moest iets bijzonders in zich hebben. Bacteriën kunnen er dus voor zorgen dat er druk wordt opgebouwd in een dichte fles en dat doen ze omdat ze gas produceren en de fles dicht is. Door die druk lost echter ook het CO₂ op in het water van het rioolslib, zodat er methaan overblijft. Het is dus een kwestie van simpel vergisten met een stevig deksel erop.”

Bareau proefinstallatie (EnTrance).

Het zo ontstane methaan (90%) kan bovendien gewoon door het bestaande leidingennet worden gestuurd. Zagt zag direct een verdienmodel, begon voor zichzelf en draaide al geslaagde laboratoriumproeven (foto boven). Binnenkort start de eerste echte proeffabriek op Ameland, overigens met een nog heel geringe capaciteit. Zagt: “In het laboratorium werkte alles al prima. De knapste ingenieurs begrijpen heel goed wat we doen, zodat de periode van het onderuithalen van de technologie voorbij is.”

Belangrijke partners

Per saldo gebruikt Zagt dus een goedkoop en ruim aanwezig afvalproduct, laat dat automatisch en zonder energiekosten vergisten (Autogenerative High Pressure Digestion; AHPD), reduceert daarbij de helft van de gebruikelijke CO₂-emissie en produceert schoon gas dat meteen het hele energievraagstuk radicaal oplost.

Te mooi om waar te zijn? Nee, zeggen tal van instanties. Van ING tot ASN, van waterschappen tot energiebedrijven, van de NAM tot GasTerra, van Enpuls tot SEN en van Sweco tot Tauw, zijn alle deskundigen overtuigd van Zagts concept. Nu bestuurders en politici nog.

Zagt: “De politici in Den Haag hebben het allemaal over all-electric, maar dat gaat echt niet gebeuren. Ze begrijpen het niet. Zoveel stroom als er nodig is, komt er nooit. Zoveel zonneweiden en windparken kun je helemaal niet bouwen. Bovendien is het elektriciteitsnetwerk volstrekt ontoereikend en de kosten zouden oplopen tot honderden miljarden euro’s. Mede daarom hebben wij inmiddels genoeg investeerders die zeggen: kom maar op met die groengas-projecten.”

Visionair

Bij de waterschappen moet Zagt overigens een forse dosis overredingskracht meebrengen. Bovendien mogen ze wettelijk (nog) niet voor de consument energie produceren. “Waterschappen doen ontzettend goed wat ze moeten doen, water zuiveren, maar ze denken soms dat wij met hen willen concurreren. Ze moeten niet bang zijn om aan de slag te gaan met een technologie die een betere businesscase heeft. Daarvoor hoeven ze alleen maar een klein beetje meer visionair te denken en te begrijpen dat ze een onmisbare rol in de energievoorziening kunnen gaan spelen.”  

Groengas van Bareau

Bareau is op zoek naar een eigen naam voor het door AHPD geproduceerde groengas, die ook in het buitenland goed bruikbaar is. Om zich zo te kunnen onderscheiden van termen als biogas, groengas, green gas en greenhouse gas. Zagt looft een goede fles champagne uit voor degene die met de perfecte term komt. Ter inspiratie: Bareau komt van ‘bar’ en ‘eau’; Zagt zelf schermt ook met de term gasbrouwerij.

Meer info en documentatie: Bareau.nl.

Tekst: Ysbrand Visser; illustratie boven: Hans van der Kraan