Over de drempels van de circulaire economie

Over de drempels van de circulaire economie

Wie mij kent weet dat ik een groot voorstander ben van gedeeld ondernemerschap, simpelweg omdat organisatie- en branche-overstijgend ondernemen voor alle betrokkenen grote voordelen oplevert.

In dit verband wees ik in eerdere blogs al op de toegevoegde waarde van life cycle costing en het belang van contractuele dwarsverbanden tussen investerings- en gebruiksfasen. In mijn bijdrage van vandaag ga ik dieper in op de praktische aspecten van circulaire projecten en de drempels die we tegenkomen op onze weg naar een circulaire economie. Aan de hand van praktijkvoorbeelden illustreer ik hoe opdrachtgevers en opdrachtnemers projectresultaten kunnen verbeteren door gezamenlijk toegevoegde waarde te creëren. In deze blog richt ik me in de eerste plaats op de vraagstelling en de marktdialoog. Het inzichtelijk maken van verdienmodellen en het transparant verdelen van risico's komen in mijn volgende blog aan de orde.

De juiste vraagstelling

Aan elk project ligt een specifieke behoefte ten grondslag, die vaak al snel in een gerichte klantvraag uitmondt. Maar veel opdrachtgevers beseffen in onvoldoende mate dat zij met het formuleren van hun klantvraag een belangrijke eerste processtap zetten die bepalend is voor de bewegingsruimte van de marktpartijen om innovatieve oplossingen aan te dragen. Daarmee is deze eerste processtap van grote invloed op het verdere verloop van de uitvraag. Wie de voordelen van een circulaire projectaanpak wil benutten, die hoeft in dit eerste stadium niet in eindoplossingen te denken.

De ware behoefte

De eerste en belangrijkste vraag dient de opdrachtgever vooral aan zichzelf te stellen: wat willen we nu eigenlijk precies bereiken in termen van visie, functionaliteit, tijd en kosten? De juiste vraag voor bijvoorbeeld een snel groeiende organisatie is dus niet: hoe groot moet ons kantoorgebouw worden, hoe moet het eruitzien en waar moet het staan, maar eerder: hoe kunnen we de groei van onze organisatie op de beste wijze faciliteren? Kortom: om het marktpotentieel optimaal te kunnen benutten is het van cruciaal belang dat de ware behoefte van de organisatie voor iedereen helder is. De juiste vraagstelling is dan ook: 'wat willen we bereiken en waarom’. Daarbij horen de kaders van het speelveld, inclusief zaken als het jaarlijks budget, etc. In deze context kunnen marktpartijen tot creatieve en passende oplossingen komen.

Creatief en circulair

Een voorbeeld van een effectieve circulaire oplossing: de gemeente Brummen had behoefte aan een verandering in de huisvestingssituatie. In de eerste oriënterende gesprekken werd al duidelijk dat de gemeente mogelijk over twintig jaar niet meer in de huidige vorm zal bestaan. Het speelveld werd door dit gegeven bepaald tot het realiseren van een passende gemeentelijke huisvesting voor een beperkte periode van tien jaar. Dit uitgangspunt is gecombineerd met het beantwoorden van de vraag wat goede gemeentelijke huisvesting voor Brummen precies behelst. In overleg met de gemeente heeft Royal HaskoningDHV vervolgens heldere prestatie-eisen opgesteld die op een effectieve wijze in de markt konden werden gezet. Daarvoor werd uiteraard ook het budgetplafond vastgesteld, waarbij zowel de initiële investering als de jaarlijkse exploitatiekosten in ogenschouw werden genomen. Het leverde de gemeente een Design en Build voorstel op dat voorsorteerde op een nieuwe functie van het gemeentehuis over tien jaar. Deze aanpak zal een positief effect op de restwaarde na tien jaar hebben. Op basis van de drie aspecten visie en prestaties ten behoeve van het primair proces, de tijdlijn en de jaarlijkse kosten konden de marktpartijen met een creatief, onderscheidend, passend en circulair voorstel komen.

Een vruchtbare marktdialoog

Nu de functionele wensen, de tijdlijn en de jaarlijkse kosten zijn omschreven, kunnen marktpartijen al in de eerste aanbestedingsfase unieke voorstellen voor oplossingen aandragen. De opdrachtgever doet er goed aan om, onder begeleiding van een onafhankelijke (lees: niet volume-gedreven) procespartner, al in deze vroege fase een vruchtbare dialoog met product- en dienstenleveranciers aan te gaan en mogelijke oplossingen in ogenschouw te nemen. Zo kan via een proces van Best Value Procurement, waarin waardedenken centraal staat, al in de eerste ontwerpfasen gebruik worden gemaakt van de expertise en innovatiekracht van leveranciers. In de 'oude' economie wordt de innovatiekracht van de partijen veel minder aangesproken of benut doordat een hoofdaannemer de regie voert over leveranciers. Het kenmerk van een circulaire projectaanpak is juist dat leveranciers in een vroege ontwerpfase betrokken worden om actief mee te denken. Ze kunnen  innovatieve toepassingen van hun producten voorstellen en zo gezamenlijk waarde toevoegen aan een opgave. Interessant voor de eindklant zijn vooral leveranciers die hun producten door en door kennen, die weten hoe de producten presteren en wat de beste onderhoudsmethoden zijn en die diensten kunnen leveren over de gehele life cycle. Als de leverancier de spelregels ten aanzien van Total Cost of Ownership in acht neemt kan deze aanpak grote prestatie- en kostenvoordelen opleveren.

De nieuwe circulaire procesaanpak, waarin keteninnovatie, co-creatie en vernieuwende samenwerkings- en contractvormen kunnen ontstaan floreert in een vruchtbaar klimaat van wederzijds vertrouwen en transparante verdienmodellen. In de komende blog ga ik graag dieper op deze onderwerpen in, en komen ook het belang van waarde-denken en de risico-aspecten van de circulaire aanpak aan bod.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c140 c185 c225
Akoestische oplossingen behalen duurzaamheidsstandaard

Akoestische oplossingen behalen duurzaamheidsstandaard

De wereldwijde duurzaamheidsstandaard Cradle to Cradle geeft ontwikkelaars, architecten en aannemers mogelijkheden om duurzame materiaalkeuzes te maken. Het toepassen ...

Lees verder

c21 c140 c225 c260
Hoogwaardige spouwmuurisolatie versnelt transities

Hoogwaardige spouwmuurisolatie versnelt transities

Kan hoogwaardige spouwmuurisolatie een bijdrage leveren aan de circulaire transitie en de verduurzaming van de bestaande woningvoorraad versnel invullen? “Ga ...

Lees verder

c21 c40 c140 c225 c237 c276
Klimaatdoelstellingen overtreffen met lef en vernieuwende samenwerkingen

Klimaatdoelstellingen overtreffen met lef en ...

Een duurzaamheidsvisie maakt pas impact als het in de praktijk gestalte krijgt, in de vorm van innovatie, projecten en nieuwe samenwerkingen. Knauf sprak de ambitie ...

Lees verder

c21 c140 c225 c243 c265
Zeventiende editie Green Buildings Event: ‘Duurzaam in één dag’

Zeventiende editie Green Buildings Event: ‘Duurzaam ...

Op 11 april aanstaande is het tijd voor alweer de zeventiende editie van het Green Buildings Event, met als thema ‘Duurzaam in één dag’. ...

Lees verder

c21 c140 c185 c190 c225
Deal circulair slopen met 37 partijen

Deal circulair slopen met 37 partijen

In de Circulaire Deal Secundaire Bouwmaterialen Noord-Holland Noord worden afspraken gemaakt over het circulair slopen van gebouwen. Circulair oogsten moet volgens ...

Lees verder

c21 c140 c225 c243
Volgende stap in verduurzaming elektriciteitskabels

Volgende stap in verduurzaming elektriciteitskabels

Om de plastic mantels om de elektriciteitskabels te verduurzamen, koopt Enexis kabels in waarvoor gerecyclede plastics zijn bijgemengd. De stap is mogelijk dankzij ...

Lees verder

c21 c40 c140 c225 c265
MIAVamil 2024: 217 miljoen euro voor milieuvriendelijke investeringen

MIAVamil 2024: 217 miljoen euro voor milieuvriendelijke ...

Het budget voor de MIA\Vamil, dat investeren in innovatieve en milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen extra aantrekkelijk maakt, bedraagt € 217 miljoen voor 2024. ...

Lees verder

c21 c140 c185 c225 c260
'Circulaire economie heeft momentum'

'Circulaire economie heeft momentum'

Uit onderzoek van ABN AMRO blijkt dat de bouw een stuk milieuvriendelijker kan worden als we meer met vezels van vlas en hennep gaan doen. Maar in de dagelijkse ...

Lees verder

c21 c140 c225
Circulair inductiesysteem krijgt bekroning

Circulair inductiesysteem krijgt bekroning

De inzet van hernieuwbare grondstoffen in het Hertalan Easy Cover (FR) circulair inductiesysteem van Carlisle Construction Materials BV is bekroond met de Rethink ...

Lees verder

c21 c40 c140 c225 c243
Primeur: eerste CO2-negatieve gevelsteen

Primeur: eerste CO2-negatieve gevelsteen

Vandersanden komt met de eerste CO2-negatieve gevelsteen onder de naam Pirrouet, dat bij het uitharden 60 kilogram schadelijke broeikasgassen opneemt. De steen ...

Lees verder

c21 c140 c185 c190 c225
Zo pas je de gelijkwaardigheidsbepaling in de praktijk toe

Zo pas je de gelijkwaardigheidsbepaling in de ...

In 2050 wil Nederland volledig circulair zijn. Een van manieren om dit te bereiken, is het zo goed mogelijk hergebruiken van materialen, producten en installaties. ...

Lees verder

c21 c140 c190 c225 c243
Forse CO2-uitstoot productie zonnepanelen stijgt verder

Forse CO2-uitstoot productie zonnepanelen stijgt ...

Bij alle positieve berichten over de enorme hoeveelheid energie die zonnepanelen opwekken, past een stevige kanttekening. De productie ervan is verre van smetteloos ...

Lees verder

Reacties

Goede blog, waard om te lezen. Dank Ellis!

Goede blog Ellis, en ik ben het eens met het belang van het stellen van de juiste vraag en het benutten van de innovatiekracht van de markt. Ik ben alleen geen voorstander van het de BVP methodiek om tot een circulair resultaat te komen en zie dat veel mensen dit betogen. Mijns inziens is de BVP filosofie (dus denken in waarde en toegevoegde waarde) wel van belang, maar het proces of de methodiek belemmert dit juist.

Eens: Opdrachtgevers hebben vaak - ook intern - moeite korte en lange termijn behoeften door te geven aan de aanbiedende partijen. Het onderscheid tussen het gebruik en de financiële behoeften / mogelijkheden is vaak niet transparant verwoord. Vaak juist omdat die onzeker blijft. Juist die onzekerheid verwoord zich in onverwachte oplossingen van circulaire gebouwen.

Goed artikel over het proces naar een circulaire economie en project. In de LCC (berekening) heeft sloop nu nog geen grote invloed. Als we de circulaire economie op korte termijn met stappen echt verder willen brengen, is het verder integreren van duurzaam slopen ook benodigd. met vriendelijke groet, Ruud Sprock C2N BREEAM assessor&expert; gebied, sloop en nieuwbouw & renovatie

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up