Je kunt momenteel bijna geen bericht over de bouw tot je nemen of biobased bouwmaterialen worden erin genoemd. Deze toepassing wordt steeds urgenter en het palet van mooie voorbeelden breidt zich snel uit, zo is te lezen in een nieuwe, uitvoerige publicatie, opgesteld door Arcadis voor het Transitieteam Circulaire Bouweconomie. “De toekomst van de bouwsector is simpelweg afhankelijk van biobased bouwmaterialen.”

Ze zijn er inmiddels te kust en te keur:

• biobeton met olifantsgras als toeslagmateriaal;
• bioasfalt met lignine als toeslagmateriaal;
• biobased isolatiematerialen van cellulose, houtvezel, vlas (foto boven) of vezelhennep;
• stro en kalkhennep als constructiemateriaal.

Toch worden biobased bouwmaterialen nog maar mondjesmaat toegepast in de bouw. Vandaar dat de gratis publicatie De urgente belofte van biobased bouwen je de belangrijkste kansen om op te schalen toont. En dat in opdracht van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving moeten er in de bouwsector vier maatregelen worden genomen:

• minder bouwen;
• minder materiaalgebruik;
• hoogwaardig hergebruik;
• inzet van biobased bouwmaterialen.

Met het vizier op een meer circulaire toekomst, is het inmiddels bekend dat de materiaalbehoefte van de bouw voor slechts een vijfde kan worden ingevuld door het toepassen van hoogwaardig hergebruik van bouwmaterialen. Het resultaat is de zogeheten Circularity Gap, die dus minstens 80% bedraagt. Vandaar de zoektocht naar andere bouwmaterialen, willen we vanaf 2050 de aarde kunnen ontzien. En dus hoor je steeds vaker pleidooien voor het gebruik van biobased bouwmaterialen, die we deels ook in Nederland kunnen verbouwen.

Veel voordelen

Wie bovendien kiest voor teelt van biobased grondstoffen om in de bouw toe te passen, geniet van nog veel meer voordelen:

• CO₂-reductie;
• CO₂-opslag;
• lagere milieu-impact;
• lagere stikstofuitstoot;
• gezonder binnenmilieu;
• schonere bouwplaats;
• duurzaam bosbeheer;
• nieuwe productieketens;
• nieuw businessmodel voor boeren.

Het is echter momenteel slecht gesteld met de hoeveelheid biobased materialen die in de Nederlandse bouwsector wordt toegepast:

• Hout: 2%
• Overige biobased materialen: 0,1%

Zes productgroepen

In het nieuwe rapport onderscheidt Arcadis zes belangrijke productgroepen. Voor de grond-, weg- en waterbouw zijn dat:

• Bioasfalt
• Biobeton
• Biocomposiet

In de woningbouw en utiliteit gaat het om:

• Biobased isolatiemateriaal;
• Plaatmateriaal voor gevel en dak;
• Constructiemateriaal.

Anderen voordelen van biobased bouwen zijn het tackelen van de grondstoffenschaarste en de leveringszekerheid. Ook gaat de gezondheid erop vooruit, van zowel bewoners en gebruikers van biobased gebouwen als van bouwvakkers op de bouwplaats. En met biobased bouwen kan snel, flexibel, prefab en modulair worden gebouwd. Er zijn bovendien minder installaties en minder zware (eventueel elektrische) machines nodig om biobased te bouwen. Veel van deze aspecten vormen een plus in elke businesscase.

Opschaling

Om de werkelijke opschaling van de grond te krijgen, moeten nog wel wat drempels worden opgeruimd. Uit het rapport citeren we: “De belangrijkste uitkomst van de verkenning is, dat, vanwege de urgentie, er anders met biobased oplossingen moet worden omgegaan. De sector is erg versnipperd en in het defensief tegen gevestigde partijen en belangen. De focus is daardoor te veel op knelpunten en innovatie. Er is een gezamenlijke, offensieve, proactieve benadering nodig, gericht op mogelijkheden en opschaling en gebaseerd op de noodzaak van het versneld en steeds grootschaliger toepassen van biobased producten. Een benadering die laat zien dat de toekomst van de bouwsector simpelweg afhankelijk is van biobased bouwmaterialen.”

Er is in dit kader een betere organisatiegraad van de sector nodig en ook een overheid die barrières wegneemt. En verder:

• Grote opdrachtgevers die een rol pakken als launching customer;
• Prestatieafspraken tussen overheid en markt;
• Minimum normen voor bijmenging;
• Meer regie, lef en daadkracht.

De vraag is nu: wie zet de eerste stappen? De vele ontwikkelingen en aandacht voor biobased bouwmaterialen werken, aldus RVO, hopelijk als vliegwiel om de hele keten aan te zwengelen. Zodat de toepassing van biobased materialen heel gewoon gaat worden en de eerste  en belangrijkste basis vormt voor duurzaam en toekomstbestendig bouwen.

Lees nu het rapport De urgente belofte van biobased bouwen.

Bron: Transitieteam Circualire Bouweconomie / RVO