Veel materialen die we gebruiken om te bouwen zijn eindig. En de productie ervan heeft een forse impact op het milieu. Alle reden dus om goed na te denken over de footprint van objecten en hergebruik van materialen. Het materialenpaspoort helpt daarbij. In een serie blogs neemt Emma Klamer (Aveco de Bondt) je mee in de wereld van het materialenpaspoort.

Wil je duurzaam bouwen? Dan krijg je al snel te maken met het materialenpaspoort. Ook bij nieuwe projecten en aanbestedingen is zo’n materialenpaspoort steeds vaker vereist. We zetten de belangrijkste vragen en antwoorden over het materialenpaspoort voor je op een rij.

Wat is een materialenpaspoort?

Een materialenpaspoort¹ is een digitaal document waarin je vastlegt uit welke materialen een gebouw of infra-werk bestaat. Je beschrijft zowel de hoeveelheden als de typen materialen, bijvoorbeeld hout of de toplaag van het asfalt. Ook leg je de gebruikte producten vast. Denk hierbij aan kozijnen of betonbanden. In een materialenpaspoort leg je ook vast wie de eigenaar van het gebouw of infra-werk is. Tot slot kun je nog veel extra informatie toevoegen, zoals de circulariteitsscore of een demontagehandleiding.

Waar kan je een materialenpaspoort voor maken?

In principe kan je voor alle gebouwen, infra-objecten, producten en zelfs gebieden een materialenpaspoort maken. Bij Aveco de Bondt maken we meestal materialenpaspoorten voor gebouwen en voor infra-objecten, zoals viaducten, bruggen en wegen.

Wat zijn de voordelen van een materialenpaspoort?

Een materialenpaspoort stimuleert hergebruik. Met behulp van materialenpaspoorten kan je bij het ontwerpen van een gebouw of object namelijk betere keuzes maken. Bijvoorbeeld door materialen te kiezen die herbruikbaar zijn of weer los te maken als je het gebouw of object afbreekt.

Een materialenpaspoort stimuleert het sluiten van materialenkringlopen. In een materialenpaspoort leg je vast wat er na de levenscyclus van het materiaal of product gebeurt. Door dit inzicht kun je vooraf al afspraken maken met leveranciers over bijvoorbeeld het terugnemen van producten om ze te laten recyclen.

Een materialenpaspoort stimuleert goed onderhoud. In het materialenpaspoort kun je onderhoudsinstructies opslaan. Daarnaast is de levensduur per product vastgelegd. Je kunt het onderhoud daar vervolgens op afstemmen. Zo zorg je ervoor dat je de maximale levensduur van een object of gebouw ook daadwerkelijk haalt. Daarmee draag je bij aan de circulariteit én ontzie je het milieu.

Een materialenpaspoort optimaliseert de restwaarde van materialen. Je hebt namelijk inzicht in welke materialen in de toekomst vrijkomen om bijvoorbeeld opnieuw te gebruiken of te recyclen. Bij het ontwikkelen van nieuwe projecten kun je deze informatie gebruiken om de inkoop van nieuwe materialen te beperken.

Wat heb je nodig om een materialenpaspoort te maken?

In een materialenpaspoort leg je de gebruikte materialen vast. Daarom heb je een overzicht van alle gebruikte materialen nodig. Daarnaast wil je vaak ook een circulariteitsscore berekenen van een gebouw of object. Daarvoor heb je informatie nodig over:

• De hoeveelheid gerecyclede, hergebruikte en biobased materialen die je toepast.
• Wat er aan het einde van de levenscyclus met de materialen gebeurt; worden deze recycled, hergebruikt, verbrand of gestort?
• De verwachte levensduur van alle gebruikte producten en materialen. Als bijvoorbeeld jouw gebruikte kozijn langer meegaat dan het gemiddelde kozijn, dan scoor je beter op het gebied van circulariteit.

Je kunt nog veel meer aanvullende informatie aan een materialenpaspoort toevoegen. Bijvoorbeeld over hoe het gebouw of object aan het einde van de levenscyclus weer te demonteren is. Dit noemen we informatie over de losmaakbaarheid.

Wanneer maak je een materialenpaspoort?

Een materialenpaspoort is bij nieuwe projecten en ook bij aanbestedingen steeds vaker een eis. Bijvoorbeeld bij gunning op de meest circulaire inschrijving. Het materialenpaspoort levert hiervoor de bewijslast, maakt circulariteit meetbaar en stimuleert circulaire ontwerpkeuzes. Maar ook in projecten die niet worden aanbesteed, is een materialenpaspoort een goed idee. Het sluiten van materialenkringlopen, het bevorderen van circulair ontwerpen en het meten van circulariteit zorgt er namelijk voor dat er minder nieuwe grondstoffen nodig zijn. Bovendien draag je zo je steentje bij aan het doel van de overheid: een volledig circulaire economie in Nederland in 2050.

Een materialenpaspoort laten maken door Aveco de Bondt

Aveco de Bondt helpt bedrijven en overheden met het opstellen van materialenpaspoorten voor gebouwen, infrastructurele werken en gebieden. Wil je ook een materialenpaspoort laten maken? Neem dan contact op. We vertellen je graag welke informatie je nodig hebt en hoe we te werk gaan bij het maken van een materialenpaspoort.

Lees ook onze andere kennisblogs over materiaalpaspoorten

Dit is het eerste deel van een serie over materiaalpaspoorten. Wil je weten hoe je stap voor stap een materialenpaspoort maakt? Houd dan onze website in de gaten, dit kan via news alerts. We vertellen je later ook meer over verschillende typen materiaalpaspoorten en de toepassing van materiaalpaspoorten bij infraprojecten en GWW-werken.

¹ Definitie volgens het lexicon Circulair Bouwen van CB’23: een materialenpaspoort is een digitaal document dat een object in de B&U- of GWW-sector vastlegt. Het documenteert waar een object uit bestaat (zowel kwalitatief als kwantitatief), hoe het is gebouwd en waar het zich bevindt. Het documenteert het eigenaarschap van het geheel en/of de delen.

Tekst: Emma Klamer (Aveco de Bondt)
Afbeelding: Shutterstock