De omgeving van de vermaarde Amsterdamse Wallen begint groen te kleuren nu daar de eerste aardsgasvrije woningen zijn gerealiseerd. Het Green Light District heeft daarmee het startschot gegeven voor een duurzame energietransitie.

Wethouder Marieke van Doorninck (portefeuillehouder ruimtelijke ontwikkeling en duurzaamheid, foto rechts) opende afgelopen vrijdag het eerste van twee aardgasvrije appartementen aan de befaamde Amsterdamse Zeedijk. De opening, geinitieerd door het innovatief samenwerkingsverband Green Light District, vormt het startsein voor een duurzame energietransitie op de Amsterdamse Wallen.

Het Green Light District wil de bewoners op weg helpen met het behalen van de diverse klimaatdoelstellingen. Door de ‘drukte’ in de ondergrond en de oude, veelal monumentale staat van de bebouwing lijkt de binnenstad van Amsterdam niet de meest voor de hand liggende plek om de energietransitie te starten. Toch pleit het consortium ervoor om juist hier aan de slag te gaan. De ambitie luidt immers: als verduurzamen hier kan, kan het overal.

Wethouder Van Doorninck stelde eerder dit jaar dat voor elke buurt geldt dat het definitieve plan om van het aardgas af te gaan samen met de bewoners moet worden gemaakt. “Wij zetten als stad goede stappen om in 2050 een klimaatneutrale stad te zijn. Het niet meer afhankelijk zijn van aardgas is hiervan een belangrijk onderdeel. De komende jaren bekijken we hoe we samen wijk voor wijk deze overstap kunnen maken. Voor de gemeente is het dan ook heel mooi om samen te kunnen werken met initiatieven zoals het Green Light District”, aldus Van Doorninck.

Warmtenet in holle kademuren

De TU Delft voert onder leiding van Andy van den Dobbelsteen, hoogleraar Climate Design & Sustainability, een uitgebreid onderzoek uit naar de kansen voor verduurzaming van het centrum. Door de samenwerking tussen de universiteit, adviesbureau De Groene Grachten en de NV Zeedijk ontstaat een wisselwerking tussen theorie en praktijk. Van den Dobbelsteen: “Door slim gebruik te maken van de kansen die er liggen, zoals het geplande herstel van de verzakte kademuren in het centrum, kunnen we juist nu het verschil maken. De duurzame energiepotenties kunnen we combineren met de geplande herstelwerkzaamheden. Zo kunnen de holle kademuren gebruikt worden voor het transporteren en opslaan van warmte.”

Als gas simpelweg zou worden vervangen door stroom, leidt dat tot een enorme vraag naar elektriciteit. Een behoefte waarin Nederland op dit moment nog niet genoeg kan voorzien. Door het plaatsen van zonnepanelen, het isoleren van de monumentale panden en het installeren van warmtepompen gekoppeld aan een ondergronds warmtenet, kunnen de huizen in de binnenstad met minder stroom worden verwarmd. Ook voorziet Van den Dobbelsteen, zo vertelde hij een dag eerder tijdens Building Holland Digital, kansen voor de vele waterwegen in Nederland door het toepassen van aquathermie.

Historisch pand

Dat aardgasvrij wonen in een historisch pand mogelijk is, laat het Green Light District zien met de verduurzaming van twee appartementen in monumentale panden op de Zeedijk. Deze appartementen, eigendom van NV Zeedijk, zijn geïsoleerd en losgekoppeld van het aardgas. De één wordt verwarmd met infraroodpanelen, de ander met een luchtwarmtepomp (foto rechts).

De gemeente Amsterdam heeft de ambitie geuit om in 2040 volledig aardgasvrij te zijn. De discussie hoe en wanneer verduurzamen rendabel is, is in volle gang. De nauwe samenwerking tussen wetenschappers, adviesbureaus, ondernemers, pandeigenaren, gemeente en non-for-profits binnen het Green Light District draagt bij aan de uitvoerbaarheid van de plannen.

“We dagen de buurt uit om mee te doen door de eerste verduurzamingsstappen te zetten. Overweeg je bijvoorbeeld een warmtepomp, dan kun je bij ons gratis advies inwinnen. Ook zijn er subsidies beschikbaar, bijvoorbeeld voor groene daken”, aldus Janny Alberts, directeur van NV Zeedijk.

Green Light District

Het Green Light District is een samenwerkingsverband van De Groene Grachten, NV Zeedijk, Gemeente Amsterdam, De Gezonde Stad, Rooftop Revolution, TU Delft en EIT Climate-KIC. In de zomer van 2019 doopte dit consortium de Wallen om tot het Green Light District . De stichting wil samen met bewoners en lokale ondernemers de binnenstad van Amsterdam omvormen tot een duurzaam en toekomstbestendig hart van de stad. Inmiddels worden tientallen initiatieven voor de verduurzaming van de historische binnenstad gerealiseerd. De aardgasvrije appartementen op de Zeedijk zijn hiervan het startschot.