Als de toekomstig coalitiepartijen hun duurzaamheidparagraaf leidend durven te laten te zijn in de onderhandelingen, dan kan een duurzaam regeerakkoord politieke realiteit worden. Dat constateert ondernemersplatform De Groene Zaak naar aanleiding van een analyse van de recent gepubliceerde verkiezingsprogramma’s.

Eenvoudig is dat niet: met name de grote partijen moeten veel voorstellen veel concreter uitwerken wil er sprake zijn van een structurele verduurzaming van de economische spelregels.

De Groene Zaak heeft afgelopen maanden input geleverd voor de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen. Daarnaast zijn in een speciaal verkiezingspaper diverse concrete maatregelen verwoord die volgens de duurzame koplopers nodig zijn om economie en maatschappij op een nieuw, duurzaam spoor te zetten. Drie speerpunten staan daarbij centraal: inzetten op betaalbare hernieuwbare energie, fiscaal vergroenen en het circulair maken van de economie.

Economische verduurzaming
Uit een analyse van de gepubliceerde verkiezingsprogramma’s blijkt dat het merendeel van de politieke partijen in meer of mindere mate aansturen op economische verduurzaming (de PVV uitgezonderd). Dat geldt in het bijzonder voor het energiebeleid, waar sprake is van een breed gedeelde overtuiging dat het inzetten op duurzame energie prioriteit moet krijgen.
Ten aanzien van het speerpunt fiscale vergroening is het beeld minder gunstig. Dit issue staat niet of weinig prominent op de agenda van bijvoorbeeld de VVD en CDA, hoewel ertussen de regels door wel te lezen valt dat er zaken moeten veranderen en bepaalde prikkels verlegd moeten worden. Al met al zetten deze partijen nog teveel in op eco-efficiency – hetzelfde of meer doen met minder – en optimalisatie. Eco-efficiënt handelen leidt echter niet tot echte innovatie en genereert geen nieuwe economische activiteiten. Enkel optimaliseren is beleidsmatig dus een gemiste kans.

Weinig congruent
Het derde speerpunt – de noodzaak van een omschakeling naar een circulaire economie – komt wel terug in veel programma’s. Ook hier geldt echter dat de uitwerking veelal sterker moet.”Verbazingwekkend genoeg komt het concept in zijn geheel niet terug in het programma van de VVD, terwijl het bij uitstek past bij het ondernemersperspectief waar deze partij voor staat”, aldus Marga Hoek, directeur van De Groene Zaak. Volgens haar maken partijen meer dan in het verleden een koppeling tussen het belang van vergroening en het versterken van de economie. “Dat op zichzelf is positief: kennelijk ziet de politiek nu ook wat het duurzame bedrijfsleven al een aantal jaren ziet en waar het ook naar handelt. Toch blijven er zorgen, want het beeld dat uit de diverse programma’s rijst is weinig congruent en veel te gedifferentieerd. Partijen verschillen met name sterk in mate van concreetheid en de uitwerking van maatregelen. Dat geldt sterker voor de grote partijen”, aldus Hoek.

Moed en overtuiging
De Groene Zaak wil naar aanleiding van de analyse na het zomerreces opnieuw met de diverse politieke partijen in gesprek gaan om te bezien welke concrete maatregelen Nederland moet nemen om andere Europese landen straks te groen af te zijn. Ook organiseert de ondernemersvereniging, in samenwerking met NRC Handelsblad en een aantal maatschappelijke stakeholders, een Groen Verkiezingsdebat om partijen uit te dagen tot een duidelijke stellingname.
Hoek: “Papier is geduldig, maar het zetten van duidelijke stappen en het nemen van de juiste maatregelen vergt moed en overtuiging. Wij denken echter dat er inmiddels sprake is van een partij-overstijgende consensus dat economische verduurzaming kan met behoud van de koopkracht en versterking van de concurrentiepositie. Dit najaar is het moment van de waarheid om daar echt werk van de te maken – ongeacht de uitkomst van de verkiezingen.”

Klik hier voor meer informatie over het verkiezingsdebat, de verkiezingspaper en de analyse.