Energierijk Den Haag: leren van de batterij

timer4 min
Energierijk Den Haag: leren van de batterij

Wie dit jaar op Den Haag Centraal arriveert en vervolgens naar Rijnstraat 8 loopt, zal het wellicht zijn opgevallen. In de overdekte passage naar de rijksgebouwen staat, afgesloten voor het publiek en verdekt opgesteld, een kast van ruim twee meter hoog, dubbel zo lang en half zo breed: een 500 kW batterij voor de gebouwen. Hoe is die tot stand gekomen en wat valt daarvan te leren? Een gesprek met drie sleutelspelers.

Andrea de Vaal – van Hooren staat al bij het station. Binnen BAM Energy Systems is zij lijnverantwoordelijke van de afdeling ‘smart solutions’, waar ruim dertig professionals werken aan datagedreven verduurzaming van utilitair vastgoed op gebouw-, wijk- en gebiedsniveau. Vanaf het begin, nu alweer vier jaar geleden, is ze betrokken bij Energierijk Den Haag (ERDH). ERDH - een samenwerkingsverband tussen diverse overheden en private partijen - wil de belangrijkste (semi-) overheidsgebouwen in het centrum van de hofstad vóór 2040 klimaatneutraal maken. Als voorbeeld voor andere grote steden, in inhoud en aanpak, én met de mogelijkheid tot navolging in binnen- en buitenland.

Rijnstraat 8, het vroegere VROM hoofdkantoor, is daar één van. In de woorden van het Rijksvastgoedbedrijf is het kantoor, sinds juli 2017, ‘exemplarisch voor de veranderde visie op huisvesting binnen het rijk: een flexibel gebouw waarin meerdere organisaties de basisvoorzieningen met elkaar delen’. Voor de ministeries van BuZa (Buitenlandse Zaken) en IenW (Infrastructuur en Waterstaat), voor de IND (Immigratie- en Naturalisatiedienst), het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) en de DT&V (Dienst Terugkeer & Vertrek) doen er meer dan 6.000 ambtenaren nu mínder hun werk, want dat gebeurt deels digitaal vanuit hun eigen woning.

Duurzame opties

"Toen ik net bij BAM Energy Systems ging werken", zegt De Vaal terwijl we de straat oversteken, "won PoortCentraal, het consortium dat BAM en ISS/Facility Services trekken, de tender om de gebouwen van de ministeries te renoveren en te verduurzamen. Een soortgelijke tender was eerder stukgelopen. Wij hebben het projectmanagement voor Rijnstraat 8 en het gebouw van de Hoge Raad op onze schouders genomen. Meer dan twee jaar geleden brachten we in kaart welke innovaties inpasbaar zijn.
Daarbij zijn we uitgegaan van de Trias Territoria: energie besparen, goed isoleren, daarna zoveel mogelijk benutting van lokale duurzame energiebronnen en ten slotte de resterende vraag duurzaam inkopen. Een van de maatregelen die al uit eerdere studies naar voren kwam, is het efficiënter omspringen met WKO's en die aan nieuwe WKO-netten in Den Haag koppelen. Bij voorkeur aan zoveel mogelijk lage temperatuurnetten."

"Zo hebben we ook overwogen", vervolgt ze, "om een of meerdere kleine windturbines in te zetten, maar dat bleek toch niet rendabel. Na interne en externe consultaties heb ik, op verzoek van ERDH, voor BAM Energy Systems een studie naar verschillende duurzame opties uitgevoerd. Daaruit rolden ook energieopslag en -uitwisseling in de vorm van een grote batterij. De hamvraag werd vervolgens: in welke categorie zou deze innovatie terechtkomen?"

Open aanpak

De Vaal loopt via de Oranjebuitensingel en de Herengracht naar een café waar Danny Hommersen al zit te wachten. Hommersen, projectdirecteur voor PoortCentraal vanuit Invesis (het vroegere BAM PPP, dat wereldwijd onder meer publiek-private samenwerkingen aangaat), vraagt de ober om de kleine kaart. Sportief, 38 jaar. Praat net zo snel als hij denkt, als een sneltrein.

"ERDH is ontstaan uit de City Deal van Den Haag en het klimaatakkoord om invulling aan de klimaateisen te geven", zegt hij nadat we de lunch hebben besteld. Fay van Zeijl is inmiddels ook aangeschoven. Vanuit ERDH trekt zij het innovatieprogramma. Hommersen vervolgt: "Voor beide gebouwen hebben we enkele stappen doorlopen. Zowel reductie aan de vraagkant, als verduurzaming van Rijnstraat 8, het plan van Andrea. Na gesprekken met ERDH bleek een batterij nog steeds interessant. Door open gesprekken te voeren, zijn we erachter gekomen wat voor elke partij de belangrijkste driver was."

Van Zeijl neemt over: "Het hoofddoel van ERDH is om van het project te leren." Garantstelling bleek daarbij een lastig traject. Hommersen vult aan: "De belangrijkste driver voor een private partij is geld verdienen, maar dat gaat voorbij aan het doel: leren van innovaties. Invesis en BAM gaven de beslissing terug aan ERDH. Die zit aan het stuur en bepaalt de keuzes. Wel denken we mee met de volgende stappen."

Bredere doelen

Die dienden zich eind vorig jaar aan: bij de leverancier van de batterij was een offerte aangevraagd met een geldigheidsduur van een maand. Hoe langer de partijen onderhandelden, des te sneller kwam de deadline in zicht. "Na het verstrijken van de deadline zou de aanschaf tien tot veertig procent duurder worden", zegt Hommersen. "Daardoor liepen we de kans dat we de batterij niet konden terugverdienen. Als het Rijksvastgoedbedrijf, BAM, Invesis en ERDH binnen die tijd niet tot overeenstemming zouden komen, verkruimelde de business case. ERDH is uiteindelijk akkoord gegaan met de ontwerpkosten en het totaalbedrag, exclusief de exploitatie."

...lees het complete verhaal verder in ons gratis digitale magazine Energietransitie.

Tekst: Tseard Zoethout
Beeld: Shutterstock

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c40 c125 c225 c243
Tweede Kamer steunt nieuwe Energiewet

Tweede Kamer steunt nieuwe Energiewet

De Tweede Kamer nam de nieuwe Energiewet aan, met brede steun. De verse regelgeving vervangt oude elektriciteit- en gaswetgeving.

Lees verder

c125 c211 c212 c223
Whitepaper: Zorg met een integrated virtual power plant voor energiecontinuïteit en vul klimaatdoelstellingen in

Whitepaper: Zorg met een integrated virtual ...

Hoe zorg je voor bedrijfscontinuïteit en een license to operate, terwijl je stappen zet in de energietransitie en energieneutraal wordt? In deze whitepaper ...
c21 c125 c225 c265
Green Energy Day valt op 8 maart

Green Energy Day valt op 8 maart

8 maart is de dag. Dan is het ‘Green Energy Day’ en is alle duurzame energie die we in Nederland produceren ‘op’, als we alles gebruiken. ...

Lees verder

c21 c125 c184 c225 c243
Netcongestie is bepalend voor bouwprojecten

Netcongestie is bepalend voor bouwprojecten

Voor de jaarwisseling werd duidelijk dat ook Den Haag, Groningen en Overijssel volle stroomnetten hebben. Ze worden toegevoegd aan een steeds langere rij aan plekken ...

Lees verder

c21 c125 c225 c243
EIA in 2024: impuls energiebesparing 

EIA in 2024: impuls energiebesparing 

Er is in 2024 een budget van € 259 miljoen beschikbaar voor bedrijven om energiezuinige investeringen te doen. De EIA-Energielijst bevat technieken die een ...

Lees verder

c21 c26 c125 c243
CO2-neutraal Ikazia Ziekenhuis dankzij zonne-energiesysteem distributiecentrum

CO2-neutraal Ikazia Ziekenhuis dankzij zonne-energiesysteem ...

Vanaf november voorziet het distributiecentrum Panattoni Park Heerlen de lokale huurder JD Sport en externe organisatie Ikazia Ziekenhuis te Rotterdam van groene ...

Lees verder

c21 c125 c148 c225 c243
Warmte en stroom combineren voor een flexibeler energienet

Warmte en stroom combineren voor een flexibeler ...

In 2021, tijdens de ontwerpfase van de Regionale Energie Strategie (RES), stond het de bestuurders niet op hun netvlies. Tegenwoordig, bij de uitvoering van de ...

Lees verder

c11 c21 c125 c225 c243 c261
Quick wins dankzij energiemonitoring en -management

Quick wins dankzij energiemonitoring en -management

Waar voorheen aardgas de dienst uitmaakte en onze gebouwen van energie voorzag, is er een duidelijke verandering ingezet. Fossiele brandstoffen maken plaats voor ...

Lees verder

c21 c125 c225 c243 c261
De toekomst van systemen voor energiemanagement

De toekomst van systemen voor energiemanagement

Hoe gaan we het internet of energy in de toekomst inrichten en welke kwesties moeten daarvoor nog worden opgelost? Die vragen stonden centraal tijdens de drukbezochte ...

Lees verder

c21 c125 c225 c243
‘Extra investeren in opslag van duurzame elektriciteit’

‘Extra investeren in opslag van duurzame ...

Nederland is in Europa koploper op het gebied van zonne-energie, maar de enorme opwekcapaciteit vraagt snel om meer ruimte voor het lokaal opslaan van elektriciteit. ...

Lees verder

c21 c125 c225 c243 c261 c281
Nieuwste oplossingen voor groene waterstofketen

Nieuwste oplossingen voor groene waterstofketen

Waterstof biedt een oplossing voor de uitdagingen van de elektrificatie van de industrie. De ontwikkelingen op dit gebied gaan momenteel heel snel. Blijf daarom ...

Lees verder

c21 c125 c225
Circulaire zoutbatterij wint innovatie award

Circulaire zoutbatterij wint innovatie award

Nu het afbouwen van de salderingsregeling voor zonnepanelen door de Tweede Kamer is aangenomen, groeit de interesse voor thuisbatterijen. Afgelopen maand, tijdens ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up