Sinds dit jaar gebruikt Strukton Worksphere data om onderhoudswerkzaamheden in het Nationaal Muziekkwartier Enschede te voorspellen. “Datamanagement in relatie tot techniek wordt steeds belangrijker bij een prettige en gezonde werk- en leefomgeving in gebouwen.”

Het Nationaal Muziekkwartier staat sinds 2008 in het centrum van Enschede en omvat onder meer het Wilminktheater, het poppodium Atak en de Muziekschool Twente. De eerste paar jaar werden echter gekenmerkt door vele storingen en comfortklachten. “Die zorgen niet alleen voor veel ontevreden gebruikers, maar ook voor veel te hoge kosten”, vertelt Nihad Mesevic, teamleider vastgoedbeheer en technische projecten bij de gemeente Enschede. “Die hoge kosten waren mede het gevolg van 64 externe partijen die erbij betrokken waren. Dat aantal wilden we terugbrengen naar 1 partij.”

20 jaar technische beheer en onderhoud

Deze partij is Strukton Worksphere: voor in het totaal 20 jaar zorgt dit technologiebedrijf voor het technische beheer en het onderhoud. “Vanwege de ontevreden huurders zijn we met hen in gesprek gegaan”, geeft Mesevic aan. “Hierbij stelden we ons de vragen: wat zijn de wensen van de huurders en waar willen we naartoe?”

Nihad Mesevic van de gemeente Enschede (links) en Twan van Oorschot van Strukton Worksphere.

Verschillende mensen, verschillende wensen

Op de 1^e vraag was geen eenduidig antwoord te geven. Het Wilminktheater (zie foto bovenaan) geldt namelijk als hoofdhuurder van dit pand, maar ook de mening van de theaterbezoekers vormt een belangrijke maatstaf. Daarnaast heeft bijvoorbeeld Atak – onderhuurder van het Wilminktheater – andere wensen, eisen en een andere klandizie. “Daarom hebben we besloten om met een prestatiecontract te werken”, legt Mesevic uit. “Alle installaties moeten goed functioneren en het klimaat moet comfortabel zijn. Met daarbij een 7 als minimaal rapportcijfer van de gebruikers en de bezoekers, waarbij we een zo gezond mogelijk gebouw willen hebben. Het Nationaal Muziekkwartier was het 1^e gebouw, waarmee we dit doen. Een proefproject dus. Inmiddels hebben we deze werkwijze ook toegepast bij andere gebouwen.”

Daling in storingen, klachten en energieverbruik

Dit prestatiecontract omvat eisen als een daling in het aantal storingen, klachten en energieverbruik en een stijging van de CO₂-reductie. Daarnaast dient Nationaal Muziekkwartier in 2031 zelf voor 20% van de energieopwekking te zorgen. “De afgelopen paar jaar hebben we vooral gestuurd op menselijke en organisatorische aspecten”, laat Twan van Oorschot van Strukton Worksphere weten. “Laat personeel bijvoorbeeld de verlichting uitdoen als ze een ruimte verlaat. Daarnaast kopen we het gebouwonderhoud op een andere manier in. Zo hebben we gezorgd voor een energiebesparing van zestien procent. De komende jaren richten we ons op de vervanging van de installaties.”

Toekomstig onderhoud

Om een beter beeld te krijgen op het toekomstige beheer en onderhoud, zet het technologiebedrijf sinds dit jaar zijn platform Strukton Pulse in. “Dit past bij onze propositie om te komen tot ‘gezonde gebouwen’”, legt Van Oorschot uit. “Hierbij kijken we niet naar de techniek alleen, maar bovenal naar de werking van het gebouw als geheel. Het is namelijk bewezen dat een gezond gebouw de concentratie en productiviteit verhoogt, het ziekteverzuim verlaagt en het gevoel van comfort vergroot. Op basis van data van alle installaties die in en rond een gebouw aanwezig zijn, monitort het Pulse-platform voortdurend de prestaties en kan er worden ingegrepen voordat het comfort in het gebouw achteruit gaat. We hebben dit gebouw voorzien van slimme meters en sensoren om de temperatuur, luchtvochtigheid en luchtkwaliteit te meten. Gebouwen bestaan steeds vaker uit complexe systemen van sensoren en technologie. Door de installaties optimaal in te regelen, kunnen we het gewenste comfort bereiken bij minimaal energieverbruik, een maximale levensduur en zo hoog mogelijk commfort.”

Onderhoud en vervanging voorspellen

Mesevic roemt met name het voorspellende aspect van Strukton Pulse. “Veel platforms bieden monitoring als mogelijkheid. Dit is het eerste platform dat voorspelt wanneer onderhoud of vervanging plaats dient te vinden. Dit geeft mij als gebouweigenaar nog meer inzicht.” Dit online platform voorspelt situaties aan de hand van data, die afkomstig zijn van de sensoren en slimme meters. “Hiermee laten we op dit gebouw inmiddels Strukton Pulse met haar 250 algoritmen op los”, verklaart Van Oorschot. “Zo kunnen we sturen op bijvoorbeeld de geëiste jaarlijkse CO₂-reductie van 2%.”

De uitgebreide versie van dit artikel staat in Duurzaam Gebouwd Magazine #37, dat half juni is verschenen.