‘Het Dorp’ in Arnhem wordt de komende zes jaar geheel vernieuwd. De bewoners van deze unieke woonwijk – begin jaren zestig ontwikkeld voor gehandicapten – krijgt nieuwe, superluxe zorgwoningen vol met technologische hulpmiddelen.

Een pilot van zo’n zorgwoning wordt precies vijftig jaar na de beroemde TV-special van Mies Bouman geopend. Archipelontwerpers ontwierp deze woning in opdracht van de Arnhemse zorginstelling Siza. In tegenstelling tot de huidige woningen past deze woning zich volledig aan de bewoners aan.

Flexibele inrichting
Algemene oplossingen voldoen niet, de inbouw en inrichting van de woning moet bij het ingebruikname van de woning op maat instelbaar zijn. Tijdens het gebruik wordt structureel onderscheid gemaakt tussen het vaste deel van de woning (het ruimtelijk volume) en het individueel instelbare deel van de woning. Benodigde aanpassingen moeten zonder sloop en breekwerk kunnen plaatsvinden: droge montage volgens de principes van Multiplicity (IFD- of Slimbouwen) vormden dan ook het uitgangspunt. Daarnaast vormde de optimalisering van de ergonomie en duurzaamheid de uitgangspunten.

Lineaire opzet
Ruimtelijk zijn de woningen door Archipelontwerpers zo georganiseerd dat de (rolstoel)bewoner zich slechts in één rechte lijn hoeft te bewegen om alle hoofdfuncties te bereiken: entree; opstelplaats rolstoel / scootmobiel, inclusief oplaadpunt; woonkamer; keuken; slaapkamer en badkamer. Deze lineaire opzet wordt ruimtelijk gedifferentieerd door de woning om een ‘patio’ te vouwen. Zowel vanuit de woonkamer als de slaapkamer heeft men zicht op deze ‘buitenkamer’. In de woning is rekening gehouden met ruimere draaicirkels van rolstoelen en -bedden. Er is een speciale rail met een tilliftsysteem in het plafond aangebracht. Dit zorgt er voor dat bewoners hangend vanuit hun bed naar de badkamer kunnen worden verplaatst.

Duurzaamheid
Duurzaamheid is niet alleen als energiecomponent vertaald maar is ook terug te vinden in de mogelijkheid de woning op maat van de behoefte van de bewoner te kunnen instellen. Door gebruik te maken van verplaatsbare kast- en schuifwanden is de woning aanpasbaar – waar de ene bewoner behoefte heeft aan een grote slaapkamer, wil de ander bijvoorbeeld juist een grotere keuken – aan de individuele eisen en wensen.

In deze twee wooneenheden ligt circa 1 kilometer kabel om ieder bewegend onderdeel van de gevel en installatie volledig draadloos te kunnen aansturen. In de toekomst kan dit gewoon via een tablet. De patio wordt naast het bouwvolume verder gedefinieerd door een scherm-, pergolaconstructie, waarmee de overgang van privé naar openbare (tuin) ruimte wordt gemaakt. Aangezien veel bewoners de dag grotendeels liggend doorbrengen, zijn er grote daklichten gemaakt die zorgen voor een gevarieerde lichtinval.

Ontwerp- en montageflexibiliteit
Samen met Thermoblock en AnArchi heeft Archipelontwerpers de woningen opgezet in ICF (insulated concrete forms) en triple beglazing waardoor een goed geïsoleerde gevel ontstaat (de detaillering is op passiefhuis niveau). Tevens speelde de bouwsnelheid een grote rol (van ontwerp, vergunning tot oplevering stond precies één jaar). Er werd gebruik gemaakt van een lichtgewicht, geïsoleerd sandwich / beton vloersysteem (OP-DECK^®) dat gebruik maakt van het Kingspan X-dek platdakpaneel. De voordelen van staalplaatbetonvloeren en de traditionele ribbenvloeren zijn gecombineerd in dit unieke, gepatenteerde vloersysteem. Het sandwich / beton vloersysteem is gebaseerd op traditionele betonverwerking maar met optimale ontwerp- en montageflexibiliteit.

Lichtgewicht geïsoleerde vloer
OP-DECK^® bestaat uit een X-dek sandwichpaneel van dunne geprofileerde staalplaat met PIR-schuimisolatie. EPS-profielblokken op het sandwichpaneel zorgen voor verdere gewichtsbesparing en maken de vloer tot een betonvloer van het T-balk principe (ribbenvloer). Beide componenten, sandwichpaneel en EPS- profielblokken worden ter plekke aangebracht. Het sandwichvloerpaneel fungeert als verloren bekisting en zorgt voor de isolatie van de relatief slanke, gewapende betonvloer. Het resultaat, na het aanbrengen van wapening en beton, is een lichtgewicht geïsoleerde vloer met een grote vrije overspanning, geringe opbouwhoogte en een witte (RAL 9002) onderzijde, die als plafond kan fungeren.

Witte villa's
De eerste proefwoning heeft de uitstraling van een witte villa in het groene landschap zoals we dat veel in de omgeving van Arnhem tegenkomen. Deze woning geeft de ambitie van Siza weer om zorgwoningen als een zelfbewuste woningen neer te zetten waar men met plezier in kan wonen.

Foto: Archipelontwerpers