Met de ondertekening van een hernieuwde samenwerkingsovereenkomst door 26 partners van het Smart Energy Collective, is het startschot gegeven voor de volgende fase in de ontwikkeling van vijf grootschalige en uiteenlopende smart grid demonstratieprojecten in Nederland.

De ondertekening volgt op een succesvolle voorbereidingsperiode en markeert de start van het feitelijke ontwerp van de vijf proeftuinen. De projecten worden gerealiseerd op de luchthaven Schiphol, in enkele kantoren van ABB en Siemens, en in drie woonwijken: in Gorinchem, Heerhugowaard en Goes.

Intelligente energiesystemen (smart grid) zijn essentieel voor de realisatie van een betaalbare en betrouwbare duurzame energievoorziening. Tegelijkertijd wil het Smart Energy Collective een belangrijke bijdrage leveren aan de in dit relatief nieuwe vakgebied benodigde standaardisatie. Het Smart Energy Collective is een van de meest omvangrijke, branche-overstijgende initiatieven in Europa voor de concrete ontwikkeling van slimme energienetten en -diensten.

Pier Nabuurs, voorzitter Stuurgroep Smart Energy Collective: “We weten allemaal dat we wereldwijd toegaan naar een energiesysteem waarin het aandeel duurzame energie vele malen hoger zal zijn en waarin elektriciteit veel meer decentraal zal worden opgewekt dan nu het geval is. Daarnaast zal de vraag naar elektriciteit stijgen, mede door de toename van de welvaart – vooral in landen met een hoge economische groei zoals China en India – en de verschuiving in het brandstofverbruik door bijvoorbeeld de elektrische auto en warmtepompen. Om dit mogelijk te maken is een intelligent energiesysteem nodig waarin een combinatie van innovatie technologieën en diensten wordt ingezet en de consument centraal staat. Daarmee kunnen we de kosten voor onze energievoorziening op een redelijk niveau houden bij een vergelijkbare hoge betrouwbaarheid. Het is zonder meer een mijlpaal dat we met deze grote groep van gerenommeerde partijen de volgende stap hebben gezet in de realisatie van dit nieuwe energiesysteem.”

Vijf demonstratieprojecten

Het Smart Energy Collective wil met de realisatie van vijf demonstratieprojecten bij verschillende gebruikersgroepen – industrie, kantoren, bestaande woonwijken en nieuwbouwwijken – intelligente energiesystemen toetsen in de praktijk. Tegelijkertijd wil het Smart Energy Collective een belangrijke aanzet geven tot standaardisatie. De noodzaak hiertoe is groot. Uit een inventarisatie tijdens de eerste fase bleek dat er meer dan 6000 relevante standaarden zijn die een rol spelen bij de nieuwe technologieën die de komende jaren op de markt gebracht worden. Tot slot is het doel om een gemeenschappelijke markt voor energiediensten met een voldoende schaalgrootte te creëren. Om een goede basis te leggen voor het ontwerp van zowel de vijf demonstratieprojecten als voor toekomstige projecten, zijn werkgroepen ingesteld voor standaardisatie, marktmechanisme, services & business cases, slimme energiesystemen, privacy & security en ICT-infrastructuur.

In de eerste fase van het project is gekozen voor vijf proeftuinen in uiteenlopende omgevingen om op die manier een omvattend beeld te krijgen.

1. Industrie: Het demonstratieproject Industrie wordt gerealiseerd op luchthaven Schiphol (the GROUDS) en richt zich op kleine en middelgrote industrieën. Het doel is om zowel lokale netwerkcongestie te voorkomen als om een lokale energiebalans in stand te houden door de inzet van lokale elektriciteitsopwekking met een of meerdere WKK's (installaties voor warmte-krachtkoppeling).
2. Kantoren: In het demonstratieproject Kantoren zal vooral onderzocht worden hoe maximaal gebruik gemaakt kan worden van de flexibiliteit in de energievraag van deze kantoren door de inzet van energiemanagementsystemen en de introductie van commerciële energiediensten. De proeftuin zal bestaan uit enkele kantoren van Siemens en ABB, en mogelijk nog van andere partners uit het collectief.
3. Woonwijk 'All Electric District': Een volledig elektrische woonwijk levert een uniek elektriciteitsmarktprofiel op doordat de complete energievraag elektrisch is en de lokale opwekking door middel van zonnepanelen plaatsvindt. Het opladen van elektrische voertuigen en ruimteverwarming via elektrische warmtepompen vergen flexibiliteit om de piekbelasting te verlagen. Elektriciteitsopslag, mogelijk nog aangevuld met lokale opwekking via biogas gestookte WKK ondersteunen de flexibiliteit en het netwerk die noodzakelijk zijn in dit demonstratieproject. De proeftuin wordt gerealiseerd in Gorinchem.
4. Woonwijk 'Gas en elektriciteitsnetwerk': Deze proeftuin, die gerealiseerd wordt in Heerhugowaard, richt zich op het potentieel van de bestaande bouw in Nederland waarbij gas- en elektriciteitstoepassingen met elkaar in concurrentie worden gebracht. Daarnaast wordt ook onderzocht op welke wijze het beste uit deze twee ‘werelden’ te realiseren is. Dit biedt veel mogelijkheden voor kostenefficiënte duurzame energieoplossingen met een groot marktpotentieel.
5. Woonwijk 'District Heating Area': Dit demonstratieproject in Goes onderscheidt zich van de andere demonstratieprojecten door de volledig geïntegreerde oplossing van warmte en elektriciteit. De mogelijkheden zullen worden onderzocht waaronder op comfort gebaseerde diensten geïntroduceerd kunnen worden. Door middel van intelligente warmte- en koudeopslagsystemen zal de gewenste flexibiliteit worden gerealiseerd en de slimme elektriciteits- en warmtemarkt worden geoptimaliseerd.