Er wordt heel wat gesproken en vergaderd over het tackelen van de klimaatverandering. Over het werkelijke uitvoeren, het dóén, heerst op veel fronten nog onduidelijkheid. Kenmerkend voor veel klimaatadaptatieprojecten is de noodzaak tot samenwerking over bestaande grenzen heen. Hoe je dat doet, lees je in een nieuwe publicatie van LIFE-IP Klimaatadaptatie: Handelingswijsheden voor samenwerken in klimaatadaptatie.

Er gebeurt veel op het gebied van klimaatadaptatie. In het kader van deze publicatie van LIFE-IP Klimaatadaptatie hebben Ingrid Canter Cremers (ORG-ID) en Frederik de Vries (Rebel) bij tien organisaties onderzocht hoe daar het samenwerken aan klimaatadaptatie wordt uitgevoerd. Een standaard recept voor een succesvolle samenwerking is er niet. Factoren die wel vaker werden benoemd, zijn:

• het bepalen van de partners die konden bijdragen aan de realisatie van de ambitie;
• het actief organiseren van de samenwerking tussen de deelnemers;
• de aanwezigheid van een bevlogen leider.

Steeds was er bij de betrokken organisaties sprake van een urgentie, vandaaruit een gedeelde ambitie en vervolgens ontstond de samenwerking. Ook was de aanwezigheid van een bevlogen en betrokken trekker opvallend. Hij of zij geeft bij tegenwind niet op, maar bedenkt hoe het wel kan, zorgt voor de cohesie tussen de samenwerkingspartners en houdt de vaart erin.
Duidelijke steun op bestuurlijk en managementniveau genereert ruimte en tijd voor de projecttrekker om het initiatief verder te brengen. Om de samenwerking op te starten, is externe financiering vaak een belangrijke voorwaarde. Zo hoeven er in het prille begin van de samenwerking niet direct afspraken over geld te worden gemaakt en kan de focus gericht zijn op het delen van belangen en de chemie van de samenwerking.

Creatief en gedreven

Voor een goede samenwerking zijn geen speciale mensen nodig, schrijven de auteurs. De betrokkenen moeten wel creatief en gedreven zijn en integraal, met een helikopterblik, kunnen denken en werken. En ook is het belangrijk om het belang van anderen goed in te zien. Verder is het essentieel om van jezelf te weten dat je ook niet alles weet en dat je elkaar nodig hebt om verder te komen.

Regelmatig wordt de inzet van een onafhankelijk procesbegeleider genoemd. Dat geldt vooral als individuele belangen moeten worden vertaald naar een gemeenschappelijk belang. Die procesbegeleider kan soms ook beter de vaart in de samenwerking houden. Opvallend was verder de geringe aandacht voor monitoring van de voortgang van het project en ook van het doelbereik. Ook voor het evalueren van de samenwerking, tijdens en na afloop van een project, was er weinig aandacht. Bij de intuïtieve aanpak die in de onderzochte projecten vaak werd gezien, is evalueren juist wel van belang.

Samenwerken in klimaatadaptatie is niet heel anders dan andere samenwerkingsprojecten. De bijzonderheid schuilt in de inhoudelijke complexiteit en in een samenwerking tussen partijen die voorheen niet veel met elkaar te maken hadden. Dat werpt eerder drempels op ten opzichte van meer traditionele samenwerkingen.

Vliegwiel

In de nieuwe publicatie vind je een handvat om aan een succesvolle samenwerking te kunnen werken. Het handvat heeft de vorm gekregen van een vliegwiel (afbeelding boven) met daarbinnen vier perspectieven:

• Gedeelde ambities;
• Organisatie;
• Mens;
• Programma/ projecten.

Het vliegwiel kan worden gebruikt om bij de start of gedurende een samenwerking de ‘taartpunten’ langs te lopen en stil te staan bij de vraag of de randvoorwaarden die bij de taartpunt horen nog voldoende aanwezig zijn. Het antwoord op die vraag is bij eventuele schuurpunten of ontstane ruis een goed hulpmiddel voor mogelijke interventies.

Een ervaren projectleider zal het vliegwiel eerder als check van de bestaande samenwerking gebruiken. Iedereen die betrokken is bij een samenwerking in de klimaatadaptie en misschien te maken krijgt met enige vertraging, kan de kar weer proberen vlot te trekken door de onderdelen van het vliegwiel door te lopen.

Ontdek nu ook de vele kanten van het samenwerken aan klimaatadaptatie in de PDF Handelingswijsheden voor samenwerken in klimaatadaptatie

Bron: Kennisportaal Klimaatadaptatie
Afbeelding (boven): Shutterstock