Het Duurzaam Gebouwd-congres Thermisch Actieve Gebouwen, 22 juni jongstleden, deed wat het beoogde: informeren in de breedste zin over de voordelen en beperkingen van betonkernactivering. Een mooie bijeenkomst die voor herhaling vatbaar is.

Met de uitgaven ISSO 85 en Thermisch Actieve Gebouwen is veel kennis beschikbaar voor bouwpartijen in Nederland. Belangrijk want de positieve prestaties van betonkenractivering komen het best tot hun recht als er intensief en vanaf de prilste ontwikkelfasevan een gebouw wordt samengewerkt door alle partijen in de bouw.

Daarom nam het Cement&BetonCentrum het initiatief tot een congres rond de eerste uitgaven van de publicaties.

Passief & Warm bouwen
Naast informeren in de breedste zin van het woord, deed de organisator Duurzaam Gebouwd meer en omringde het pure beton ontwerp ook aan initiatieven als passief bouwen, het warm bouwen en andere ontwikkelingen die het gebouw als actieve deelnemer aan een comfortabel binnenklimaat promoten.

Kennisoverdracht
De Isso publicatie 85 en de publicatie Thermisch Actieve Gebouwen vormen de kern van de kennis en ervaring. De betonbranche zet hiermee een belangrijke stap naar het verhogen van het comfort en het verhogen van de ambitie door het bouwen met beton.

Met deze publicaties en de later te volgen CUR aanbevelingen is er voor alle partners in de bouw kennis beschikbaar om de vaak toch niet eenvoudige betonkernactivering tot een succes te maken. "Want het is vaak oorlog op de vloer. Zoveel vakgebieden en technieken komen bij elkaar. Het vergt een gedegen voorbereiding en goede samenwerking in de uitvoering," zegt Hans Köhne  van het Cement&Betoncentrum en initiatiefnemer van dit congres.

Rob van Bergen reikte aan het eind van het congres de publicatie 85 uit aan Herman Eijdens van de Rijks Gebouwendienst. Deze laatste was blij met de publicatie. "Nu hoeven we niet meer punt voor punt aan te geven wat we wensen; we verwijzen gewoon naar Isso 85." Eijdens was al in een vroeg stadium voorstander van deze vorm van beheersen van het binnenklimaat en hoopt dat er nog vele gebouwen zullen volgen.

TAG
De uitgave Thermisch actieve gebouwen benadert de betonkernactivering in vloerconstructies vanuit een meer breed toegankelijke invalshoek met praktijkvoorbeelden en testimonials van ontwerpers die deze bouwmethode omarmden.

Toch schuwt de bij uitgeverij Aenas verkrijgbare publicatie de diepgang niet. Varianten, kostenaspecten en akoestiek komen breed aan bod. In de praktijkvoorbeelden grote en kleine projecten en hun specifieke oplossingen.

Spelen met de zon
Die invalshoek koos ook architect Paul de Ruiter voor zijn presentatie op het congres. Zijn voornaamste reden om betonkernactivering toe te passen is de positieve invloed van de manier van verwarmen van de binnenruimte op het comfort van de gebruiker. "Duurzaamheid is gezondheid en geluk." 

Daarnaast is het vergroten van de netto gebruikshoogte een belangrijk voordeel waarbij het ondermeer mogelijk is daglicht verder in het gebouw te laten toetreden. Zo kon TransPort, het hoofdkantoor van Transavia uitgevoerd worden met 16 meter diepe kantoren. De zeer hoge ambities die hij bij de bouw van dit kantoor nastreefde LEED Platinum konden dankzij betonkernactivering voor een groot deel al worden gerealiseerd.

Maar de thermisch actieve gebouwen komen het best tot hun recht als de stand van de zon bepalend is voor de positie en de indeling van gebouw en gevels. De Ruiter gebruikt lamellen, oriëntatie en materialen om de zon waar nodig toe te laten of te weren. De energiebesparingen in de vorm van verwarming en verlichting zijn aanzienlijk.

Volgens Chris Zijdeveld, voorzitter van de Stichting PassiefBouwen.nl kan dat wanneer tot een optimum wordt toegepast ook op een passieve wijze al een gezond binnenklimaat, hoog wooncomfort en een goede EPC waarde worden bereikt.

Warm Bouwen
WarmBouwen, genomineerd voor een innovatieprijs op de Provada, is een slimme combinatie van duurzame bouwtechnieken en nieuwe bedrijfseconomie in vastgoed. Het is gebaseerd op een innovatieve manier van opnemen en afgeven van warmte en koude, en brengt de energiehuishouding in gebouwen door middel van bestaande technieken weer in balans.

Voornaamste wapenfeit na de introductie twee jaar geleden, is de klimaatbeheersing van rijksmonument de Tempel in Den Haag. Dit monumentale kantoor is door de toepassing van WarmBouwen van het laagste energielabel G naar het hoogste energielabel A getransformeerd, met behoud van alle monumentale waarden.

Massa's oplossingen
Clima Deck, VBI's Eco Prefab, oplossingen in gestorte vloeren, staalplaatbetonvloeren en breedplaatvloeren kanaalplaarvloeren of de staalbalkbetonplaatvloer. Het is al snel duidelijk dat met betonkernactivering de betonbranche een grote variëteit aan oplossingen heeft voor elk type gebouw.

Het congres plaats tijdens het debat ook een kanttekening: Betonkernactivering vergt integraal ontwerpen. De pioniers van Thermisch Actieve Gebouwen benadrukken dat de integrale benadering waarbij alle bouwdisciplines samenwerken om keuzes en maatregelen op elkaar af te stemmen op basis van een integraal gebouwconcept het beste recept is voor succes.

De betonmassa van een gebouw kan dan optimaal gebruikt worden voor het dempen van temperatuurverschillen en het benutten van de opgeslagen en af te geven warmte.

Met die massa valt goed te rekenen houdt Paul van Bergen, DGMR ons voor. "De domme massa kan nu slim worden ingezet als ideale warmtewisselaar."

Die massa beton werd aan het eind van het congres op vernuftige wijze door ondernemer Ruud Koornstra voorzien van een vraagteken. De spitsvondige herdenker van bestaande producten en systemen vroeg zich af hoe het komt dat we als land met bijna de zachtste boden van de wereld toch de meest zware gebouwen neerzetten?

En met deze even stilte veroorzakende opmerking bij het betonminnende publiek sloot het congres af.

Tekst: Ronald van Bochove
Foto's: Moniek Polak

Foto 1 Debat
Foto 2 Ruud Koornstra
Foto 3 Koornstra had de lachers op zijn hand
Foto 4 Een van de veel bezochte workshops