Wijk voor wijk en blok voor blok gaat Nederland van het gas af. Voor particulieren is de energietransitie nog een zoektocht naar oplossingen. Een belevingscentrum moet richting en begeleiding geven aan deze tocht, met verschillende aangesloten partners, die hun kennis over de energietransitie delen. “Met een persoonlijk klimaatplan maken we een renovatie tastbaar en betaalbaar.”

Alles over wonen zonder aardgas’, prijkt het op de website van Klimaatmissie Nederland. Zij zetten een Bewoners Belevingscentrum op om particulieren te ondersteunen in een gezamenlijke missie: het verduurzamen van de gebouwde omgeving. De focus ligt op renovatie, waar de komende jaren een enorme opgave ligt. Waar aardgasvrij bouwen in de nieuwbouw een vanzelfsprekendheid is, onder meer vanwege de Wet Voortgang Energietransitie, is dit in renovatie nog geen gemeengoed. Daar komt verandering in. “We weten dat bewoners soms geen idee hebben hoe ze van het gas af moeten”, vertelt hoofdregisseur Arjan Bijman van Klimaatmissie Nederland. “Ze vernemen de ambities vanuit Den Haag, maar de uitwerking is onduidelijk.

Die knelpunten willen wij wegnemen, door middel van kennisdeling en ondersteuning. De overtuiging is dat we aardgasvrij renoveren niet alleen betaalbaar, maar ook comfortabel willen maken.” Een stappenplan staat aan de basis van deze doelstelling, met de bewoner aan het roer. In een belevingscentrum krijgt iedere klant een plan op maat. “Vanaf het moment dat je het gebouw binnenstapt, nemen we je mee in de mogelijkheden om te verduurzamen”, gaat communicatiebaas Willem Eelman van Klimaatmissie Nederland verder. “Dat doen we op een laagdrempelige manier. We nemen de woonsituatie van de bewoner door en bespreken mogelijkheden en oplossingen. We laten bijvoorbeeld video’s zien waarin live renovatieoplossingen aan bod komen en ervaringen van bewoners worden getoond. Daarbij merken we dat het spreekwoord ‘Zien is geloven’ hier absoluut opgaat.”

Na het gesprek krijgt de bewoner een persoonlijk plan toegestuurd, met daarin informatie over woonlasten, elektriciteitsverbruik, financieringsmogelijkheden en een vooruitblik op wat er mogelijk is in het kader van renovatie. ”Met dit persoonlijke klimaatplan kan een bewoner kiezen om te starten met een inmeting”, vertelt Eelman. “Na de meting kan het renovatieproces gestart worden.  Na de oplevering beginnen we met monitoren, zodat we de kwaliteit blijven bieden die we beloven.”

Weg van het oude denken Kwaliteit bieden houdt niet op bij het afleveren en installeren van de spullen. In de traditionele bouwmethodiek worden installaties opgeleverd en houdt betrokkenheid snel op. Dat is volgens het drietal het oude denken. “Wij willen 30 jaar betrokken blijven bij de woningen en prestatiegaranties kunnen afgeven”, aldus Bijman. “Dat eist partnerships op het goede niveau, met partijen als LG, die deze mindset delen.” Dat onderstreept consulting sales manager Wilco Henzen van LG Air Solution. “De kracht van Klimaatmissie Nederland is dat ze één aanspreekpunt bieden voor de klant. Tel je daar openheid in communicatie bij op, dan zorgt dat voor veel vertrouwen. We leveren onze marktkennis om ervoor te zorgen dat steeds gebruik wordt gemaakt van de meest efficiënte oplossingen.”

Een tevreden bewoner zorgt er vervolgens weer voor dat hele wijken van het gas af gaan, want enthousiasme werkt aanstekelijk. “Daarom laten we bewoners het verhaal vertellen”, laat Eelman weten. “Zij kunnen vertellen wat ze van het comfort in de woning vinden, waar je als gebruiker van de woning op moet letten en hoe zij het verduurzamingsproces ervaren. Daarnaast kunnen zij vooroordelen wegnemen, zoals bijvoorbeeld de gedachte dat een warmtepomp te duur zou zijn. Vervolgens kunnen wij inhoudelijk het gesprek aangaan om de verduurzaming voor de andere bewoners mogelijk te maken.”

De focus voor de partijen ligt op dit moment op de woningen die na 1995 zijn gebouwd. Dit zijn gebouwen die bouwkundig in relatief goede staat zijn, waar weinig ingrepen in de schil nodig zijn en vooral goede installaties nodig zijn. “Bij dit type gebouwen kunnen we met relatief weinig ingrepen een forse verduurzamingsslag maken , vervolgt Bijman. “Om op te schalen naar de renovatieaantallen die we nodig hebben in de sector, is een focus onontbeerlijk.”

Gezond binnenklimaat

Bij iedere renovatie ligt de nadruk op het doormaken van de transitie naar een gebouw dat niet langer gebruikmaakt van fossiele brandstoffen. Naast comfort is er nog een ander element dat de nodige aandacht behoeft: gezondheid. “Denk aan voldoende ventilatie en koeling”, adviseert Bijman. “Deze twee elementen worden met een luchtdichte schil en goede isolatie steeds belangrijker.

Afgelopen zomer liet ons met recordtemperaturen voelen dat het veel waard is als we ons welzijn binnenshuis kunnen verbeteren. Door woningen toekomstbestendig te verduurzamen, laten we zien en voelen hoe het is om in een comfortabele woning te leven.” Het drietal omschrijft bewijslast dan ook als een van de belangrijkste aandachtspunten. “We moeten als sector veel meer laten zien”, vindt Eelman. “Het liefst zouden we in iedere wijk een modelwoning hebben, waarin mensen aan den lijve kunnen ondervinden hoe het is om in een duurzame en gezonde woning te verblijven. Op papier kun je de situatie schetsen, maar eigenlijk moet iedereen het zelf meemaken om een goed oordeel te vellen over haalbaarheid en betaalbaarheid. Daarmee halen we ook vooroordelen en verhalen weg die niet kloppen.”

Om de kennisdeling over mogelijke verduurzaming te verrijken, werkt LG op dit moment aan twee casussen. Het doel van de projecten is om meer ervaring op te doen met twee verschillende woningtypes. De eerste casus richt zich op een woning die na 1995 is gebouwd. “Met onze luchtwaterwarmtepomp, pv-panelen en energieopslag maken we hier een totaaloplossing”, gaat Henzen verder.

“Het concept kan een uitkomst bieden in een all-electric situatie, waarin je voor eigen energie zorgt en dit kunt opslaan totdat je het nodig hebt.” Bij de tweede casus spelen andere elementen. Het gaat hierbij om een oudere woning, met een mindere kwaliteit van de schil. “Hier zetten we onze energiemodule in, een oplossing die een woning door middel van plug & play klaar kan maken voor de transitie”, weet Henzen. “We gaan testen wat de resultaten zijn, monitoren en aan de hand hiervan bijsturen en door ontwikkelen. Nu horen we nog te vaak dat oude woningen niet met warmtepompen verduurzaamd kunnen worden. Dat gevoel willen we wegnemen.”

Kennis vermenigvuldigen

Dit alles zorgt ervoor dat de partijen elkaar blijven voeden met kennis. Met die data krijgen bewoners die het belevingscentrum binnenlopen, een compleet beeld van de mogelijkheden. “Het is bijzonder om te zien dat mensen die hier komen, aanvankelijk vooral basiskennis hebben en zich zorgen maken om de betaalbaarheid”, vertelt Bijman. “Naarmate het gesprek vordert, verschuift dit naar een wens om goed aan de slag te gaan. Op het moment dat er overzicht is wat de maatregelen met de portemonnee gaan doen en als de financiële barrière doorbroken is, dan staan bewoners open voor een luxer, moderner en aardgasvrij huis. Dan gaat de transitie leven.”

Tekst: Marvin van Kempen, Beeld: LG / Belevingscentrum Klimaatmissie Nederland