De praktische invulling en uitvoering van gemeentelijk duurzaamheidsbeleid stond centraal bij Duurzaam Gebouwd Op Locatie: Gemeentelijk Duurzaamheidsbeleid. Tijdens de bijeenkomst, bij adviesbureau DWA in de Thermo-Staete te Bodegraven, bleek dat betrokkenheid bij het bouwproces en het waarborgen en monitoren van resultaten tot een solide businesscase leidt.

Zonder al te lang stil te staan bij de formulering van duurzaamheidsbeleid, vertelt consultant strategie en energiebeleid Hans van der Heide van DWA over de start van het proces. “Een meetbare doelstelling is in beginsel van belang. Weet waar je staat en wat je gaat doen, zodat je na de realisatie van het gebouw kunt monitoren.”

Prestaties meten

Dit zijn niet de enige voorwaarden om tot een goede casus te komen. Een prestatiecontract waarin je niet stuurt op inspanningen, maar op prestaties, kan uitkomst bieden. “We zien een kans in het garanderen van energieprestaties, zoals vooraf gevraagd wordt door opdrachtgevers als gemeenten. Zo’n contract op basis van prestaties kan verschillende vormen aannemen. Zo kun je outsourcen en de verantwoordelijkheid bij een marktpartij neerleggen.”

Welke vorm je ook kiest, de resultaten worden gegarandeerd aan de hand van diverse opties. “Beoordeel op Kritische Prestatie Indicatoren (KPI), waarmee doelstellingen worden omgezet in meetbare variabelen. Zorg voor transparantie van resultaten, bijvoorbeeld door een tool als Enervisa.”

Als praktijkcasus haalt Van der Heide de verduurzaming van vastgoed van de gemeente Wageningen aan, een gemeente met de ambitie om in 2030 klimaatneutraal te zijn. Dat vereist de nodige investeringen. Uit zijn woorden blijkt dat een bijzondere oplossing voor financieringsvraagstukken niet ver weg hoeft te zijn. “Denk aan een revolverend fonds, in combinatie met een prestatiecontract. Hiermee creëer je zekerheid over de besparingen. In opdracht van de gemeente Wageningen is deze constructie in samenwerking met de diverse disciplines binnen de gemeente zoals vastgoed en financiën uitgedacht.”

Hans van der Heide

Toetsmomenten tijdens projectfases

Van dit praktijkvoorbeeld schakelen we over naar gemeente Koggenland, waar een Brede School Ursem is gebouwd. Ton Hertog, architect projectleider bouwkunde bij de gemeente Koggenland, vertegenwoordigt de opdrachtgevende kant van het project. Samen met Jaap Neeleman, adviseur prestatieborging bij DWA, gaat hij in op de aanpak en resultaten van dit project.

Jaap Neeleman en Ton Hertog

Koggenland formuleert verschillende ambities als stip aan de horizon, op weg naar 2020. Zo moet de CO₂-uitstoot met ten minste 17 procent zijn teruggebracht ten opzichte van 1990, moet 24 procent van de energie duurzaam worden opgewekt en moet de energiebesparing 2,5 procent per jaar bedragen.

“Volgens ons moet duurzaam bouwen prestatiegericht en vooral transparant zijn. Voor de Brede School Ursem waren dit de uitgangspunten en bouwden we op basis van Frisse Scholen B en A. We certificeerden op basis van GPR 4,0.” Volgens hem is het van belang dat de opdrachtgever een duidelijk programma van eisen samenstelt, met meetbare uitgangspunten. “Oftewel de borging van resultaten, zodat we de beoogde transparantie niet in de weg staan. Daarom zorgen we voor toetsmomenten tijdens verschillende projectfases.”

Op locatie bij adviesbureau DWA, in de Thermo-Staete te Bodegraven

Kwaliteitsborging door controle

Neeleman onderstreept het belang van de controlemomenten aan de hand van enkele praktijkvoorbeelden. “Een controle aan het einde van het proces zien we wel vaker en dit is ook goed. Echter kun je dan tot de conclusie komen dat je te laat bent om nog een verschil te maken. Daarom pleit ik om een integrale benadering met meerdere toetsmomenten, zoals bij deze casus ook het geval is.” Enkele voorbeeldfoto’s van de kwaliteit van detaillering tonen aan dat meerdere toetsmomenten absoluut vruchten afwerpen. Deze voorbeeldfoto’s zijn terug te zien in de presentatie.

Kees Schouten brengt de ochtend tot een einde met eveneens een praktijkvoorbeeld, ditmaal van verduurzaming van bestaande bouw. “Stel je eisen op het gebied van visie op betrokkenheid bij duurzaamheid bij alle deelnemende partijen”, adviseert de bouwkundige bij Provincie Noord-Holland. Deze provincie heeft de ambitie om in 2020 alle nieuwe gebouwen energieneutraal op te leveren. Voor de bestaande bouw betekent dit een energiebesparing van minimaal 30 procent.

Kees Schouten

“Een systeem als GPR Gebouw is eenvoudig in te vullen en zorgt voor transparante resultaten.Sluit je ogen niet voor ontwikkelingen die zich tijdens de uitvoeringsfase voordoen en een positief effect op de case lijken te hebben. Zo kozen wij in een relatief laat stadium voor led-verlichting. Blijf dus nadenken, ook buiten het bestek om.” Bekijk hier de toelichting op de duurzame doelstellingen van Gemeente Koggenland.

Terugblik

Op de terugblikpagina van Duurzaam Gebouwd Op Locatie: Gemeentelijk Duurzaamheidsbeleid vindt u onder andere meer foto's, de evaluatie en de presentaties van de sprekers. Het event werd beoordeeld met een 7,8.