Hoe iets vaags zo concreet wordt als een baksteen

timer4 min
Hoe iets vaags zo concreet wordt als een baksteen

Welke van de volgende ‘hot topics’ is voor jou het minst concreet: digitalisering, circulariteit of energietransitie? Als je bent zoals veel mensen in mijn omgeving, dan is het antwoord ‘circulariteit’. Ze vragen zich af: wat is het precies en wat betekent die circulaire aanpak nu eigenlijk binnen míjn werk? Wat kan ik er in de praktijk mee? Ik doe graag een poging om die vraag te beantwoorden.

Als we circulariteit niet concreet en grijpbaar kunnen maken, ontstaat het risico dat het een vaag containerbegrip wordt of blijft. Een commerciële huls zonder inhoud die dienstverleners op papier verkopen maar in de praktijk niet waarmaken. Dat zou erg jammer zijn, want we moeten juist in de bouw hard aan de slag met de mogelijkheden die circulariteit ons brengt.

Afvalrace

Circulariteit draait om het voorkomen van afval, door zoveel mogelijk grondstoffen opnieuw te gebruiken en, verspilling te voorkomen. De urgentie is duidelijk: elk jaar bereiken we iets eerder het punt waarop we méér grondstoffen uit de aarde hebben gehaald dan zij in één jaar kan aanvullen. Deze ‘Earth Overshoot Day’ valt dit jaar vermoedelijk eind juli. Ieder jaar is dat eerder. Vorig jaar was dit begin augustus. Circulariteit heeft dus veel met afval te maken, en 40% van het afval is gerelateerd aan de bouwsector in Nederland. Vandaar dat bij ons dus een grote opdracht ligt om deze verspilling flink te verlagen en om slimmer gebruik te maken van onze grondstoffen. Maar hoe?

Drie manieren

Er zijn allerlei manieren en niveaus waarop je in de bouwsector circulair kunt werken. Zoals:

1. Ontwerp een gebouw zó dat het makkelijk gerepareerd of gedemonteerd kan worden. Zodat bij sloop de materialen handig opnieuw te gebruiken zijn. Een mooie stap is ook om het gebouw een ‘materialenpaspoort’ te geven waarin alle materialen vastgelegd zijn.

2. Investeer in de verlenging van de levensduur van een gebouw, inclusief energiebesparende maatregelen. Hoe langer een gebouw gebruikt kan blijven worden, hoe beter. Een slim bouwkundig ontwerp kan helpen om het gebouw flexibel inzetbaar te maken (denk aan tussenwandjes, etc.).

3. Pas bij de bouw zoveel mogelijk duurzame materialen toe die de aarde niet verder uitputten. Zoals stenen van gerecycled materiaal (StoneCycle). Of nog beter: gun gebruikte materialen een tweede leven. Er zijn al partijen die zich specialiseren in het leveren van bestaande materialen voor nieuwe gebouwen, zoals New Horizon. Hun motto: ‘wij slopen niet, wij oogsten!’

Maandagochtend, 8 uur

Mooi, je bent gemotiveerd om ermee aan de slag gaan. Maar dat lijkt makkelijker gezegd dan gedaan. De bouwwereld staat niet bekend als de meest innovatieve en creatieve sector. Veel klanten sturen op kosten en de branche gaat daarin mee. De ontwerper wil zo snel mogelijk zijn bouwplan klaar hebben en grijpt daarom al gauw terug op wat hij kent en eerder heeft gedaan. Veruit de meeste engineers hebben geen instrumenten gekregen om in hun dagelijkse werk circulaire principes toe te passen.

Dat zal moeten veranderen. We hebben een andere manier van ontwerpen nodig en een andere manier om de kostprijs te bepalen. En de kern daarvan moet zijn dat we denken in duurzame alternatieven. Waar ontwerpers nu alle nieuwe materialen uit een glimmende catalogus kiezen, zullen we meer op zoek moeten gaan naar gebruikt materiaal uit andere bronnen. Dat wordt gelukkig steeds eenvoudiger, onder meer dankzij een platform als Madaster, die zich gaat ontwikkelen als een soort online marktplaats voor bouwmaterialen. Aandachtpunt blijft het kunnen inschatten van de kwaliteit van hergebruikte materialen.

In de installatiebranche ligt het minder voor de hand om met gebruikte apparaten te werken. Wel valt hier veel circulaire winst te boeken door in het maken van een begroting niet alleen te kijken naar de aanschafkosten, maar ook naar de kosten van het onderhoud gedurende de hele verwachte levensduur. En hoe goed is de installatie later te demonteren voor hergebruik? 

Begin met kleine stapjes

Net als die twee andere grote begrippen (energietransitie en digitalisering) gaat het bij circulariteit om een ingrijpend veranderingsproces. Daar is van alles voor nodig: visie, commitment, vaardigheden. Maar het begint allemaal tussen de oren van mensen zoals jij en ik. Een goed begin is om over circulariteit in gesprek te gaan, succesverhalen te delen en elkaar te motiveren. Kijk om je heen naar mooie voorbeelden – denk aan de Circl (een initiatief van de ABNAMRO) en de Green House (een initiatief van Strukton Worksphere, Ballast Nedam en Albron) – en inspireer anderen door die kennis te delen. Want wie niet kan delen, kan ook niet vermenigvuldigen.

Zoek verder binnen deze onderwerpen

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c40 c140 c225 c244
Provincie Noord-Holland innoveert met circulair beheer- en onderhoudscontract

Provincie Noord-Holland innoveert met circulair ...

In provincie Noord-Holland worden duurzaamheidsdoelstellingen zoals het transformeren naar een circulaire economie ingevuld met innovatieve beheer- en onderhoudscontracten. ...

Lees verder

c21 c40 c140 c185 c286
Duurzaam Gebouwd Talks: durf te dromen over circulair bouwen

Duurzaam Gebouwd Talks: durf te dromen over ...

Mis het niet! In deze aflevering van Duurzaam Gebouwd Talks draait het allemaal om versnellen in circulair bouwen. Noodzakelijk, want de resultaten van de ICER-rapportage ...

Lees verder

c21 c40 c140 c225
En wij praten lekker door...

En wij praten lekker door...

Geopolitiek draait steeds meer om grondstoffen. Wereldleiders vechten erom, markten schudden op hun grondvesten. En wij in Nederland? Wij praten lekker door...

Lees verder

c21 c140 c225 c243
Leveringsrisico’s kritieke grondstoffen onder de loep

Leveringsrisico’s kritieke grondstoffen ...

De leveringszekerheid voor onze industrie van kritieke grondstoffen en (half)producten is essentieel voor economie en welvaart. Maar een compleet overzicht van ...

Lees verder

c21 c140 c225
Keuzes voor circulaire infra

Keuzes voor circulaire infra

De Community of Practice Circulaire Infra van Cirkelstad Deventer-Apeldoorn was deze keer te gast bij partner Dusseldorp Infra Sloop Milieutechniek. Het bedrijf, ...

Lees verder

c21 c140 c185 c225
Alliantie zorgt voor landelijke dekking circulaire gevelstenen

Alliantie zorgt voor landelijke dekking circulaire ...

Een krachtenbundeling zorgt voor een landelijke dekking van aanbod van circulaire gevelstenen. De Rebrick-alliantie, tussen Bouwcenters Concordia, Esselink, Van ...

Lees verder

c21 c140 c185 c225
Akoestische oplossingen behalen duurzaamheidsstandaard

Akoestische oplossingen behalen duurzaamheidsstandaard

De wereldwijde duurzaamheidsstandaard Cradle to Cradle geeft ontwikkelaars, architecten en aannemers mogelijkheden om duurzame materiaalkeuzes te maken. Het toepassen ...

Lees verder

c21 c140 c225 c260
Hoogwaardige spouwmuurisolatie versnelt transities

Hoogwaardige spouwmuurisolatie versnelt transities

Kan hoogwaardige spouwmuurisolatie een bijdrage leveren aan de circulaire transitie en de verduurzaming van de bestaande woningvoorraad versnel invullen? “Ga ...

Lees verder

c21 c40 c140 c225 c237 c276
Klimaatdoelstellingen overtreffen met lef en vernieuwende samenwerkingen

Klimaatdoelstellingen overtreffen met lef en ...

Een duurzaamheidsvisie maakt pas impact als het in de praktijk gestalte krijgt, in de vorm van innovatie, projecten en nieuwe samenwerkingen. Knauf sprak de ambitie ...

Lees verder

c21 c140 c225 c243 c265
Zeventiende editie Green Buildings Event: ‘Duurzaam in één dag’

Zeventiende editie Green Buildings Event: ‘Duurzaam ...

Op 11 april aanstaande is het tijd voor alweer de zeventiende editie van het Green Buildings Event, met als thema ‘Duurzaam in één dag’. ...

Lees verder

c21 c140 c185 c190 c225
Deal circulair slopen met 37 partijen

Deal circulair slopen met 37 partijen

In de Circulaire Deal Secundaire Bouwmaterialen Noord-Holland Noord worden afspraken gemaakt over het circulair slopen van gebouwen. Circulair oogsten moet volgens ...

Lees verder

c21 c140 c225 c243
Volgende stap in verduurzaming elektriciteitskabels

Volgende stap in verduurzaming elektriciteitskabels

Om de plastic mantels om de elektriciteitskabels te verduurzamen, koopt Enexis kabels in waarvoor gerecyclede plastics zijn bijgemengd. De stap is mogelijk dankzij ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up