De ingrijpende duurzame renovatie van het kantoor van de provincie Noord-Holland aan het Haarlemse Houtplein ontving in juni 2012 een oorkonde van Agentschap NL. Gisteren werd het provinciekantoor in het kader van de Dutch Green Building Week opengesteld voor geïnteresseerden.

Valstar Simonis is als adviseur installatietechniek nauw betrokken bij alle technische installaties in het gebouw, van sprinkler tot vloergoot. Van warmtepomp tot oplaadpunten voor mobieltjes. Rico Logman, adviseur installatietechniek bij Valstar Simonis, nam een aantal genodigden mee het pand in voor een uniek kijkje achter de schermen tijdens de werkzaamheden.

Duurzaamheid voorop
Voordat de rondleiding start licht Rico Logman aan de redactie van Duurzaam Gebouwd de uitgangspunten van de provincie toe. “Het ging bij dit kantoorgebouw uit 1989 om een keuze tussen slopen of renoveren. De provincie koos daarbij voor duurzaamheid en renovatie op basis van een casco. Dat mede omdat het vernietigen van beton één van de meest milieubelastende activiteiten is rond de sloop van een gebouw. Beton is namelijk bouwstof dat nauwelijks valt te recyclen. Alleen downcycling is mogelijk en dan wordt het een laagwaardig product dat alleen nog te gebruiken valt als laag onder een weg of iets dergelijks.”

Ambities op hoog niveau
“Doordat de ambities van de provincie op hoog niveau lagen en de betrokken partijen dat ook terugzagen in hun eigen organisaties is dit project gelukt. Iedereen was gedreven een stapje meer te zetten en we inspireerden elkaar. Een voorbeeld zijn de klimaatplafonds die wij als oplossing hebben aangedragen. Het is een basisinstallatie voor het gebouw en daarvoor heeft architectenbureau Kraaijvanger een indeling gemaakt die los van het plafond is gehouden en die zo kan worden afgestemd dat Het Nieuwe Werken optimaal wordt gefaciliteerd. Ook veel adviseurs uit andere disciplines – denk aan meubilair en ICT – waren bij het project betrokken. Hier past echt een compliment aan alle partijen, want er is echt samengewerkt voor een optimaal resultaat”, aldus Logman.

Bouwkundige schil en binnenklimaat
Wat voor duurzame maatregelen zijn er genomen om energie te besparen? Logman: “Wij proberen altijd invloed uit te oefenen op de bouwkundige schil van een gebouw. Als die schil goed is, hoeven wij minder inspanningen te doen om dat klimaat in het gebouw goed te krijgen. Dat levert echter vaak strijd op met de architect – want je ziet het in de vormgeving niet terug – terwijl het wel extra geld kost. Zo is bij het provinciehuis overal driedubbel glas toegepast. Dat levert mede een zeer goed geïsoleerde bouwschil op. We hebben gelukkig de architect kunnen overtuigen. Door de toepassing van koud gebogen glas (!) voor een belangrijk deel van het kantoor is een even architectonisch fraaie als duurzame oplossing ontstaan. Daarnaast is er de automatische zonwering en wordt voor verwarming en koeling gewerkt met warmtepompen en warmte- en koudeopslag. Met lage watertemperaturen (max 35 °C) worden de vertrekken door stralingswarmte geklimatiseerd. De verlichting is overal uitgevoerd met LED. Daarnaast wordt het CO₂-gehalte van het binnenklimaat continu gemeten en wordt de ventilatie daar op afgestemd. Het gebouw heeft R_c-waarde van 6 en voldoet daarmee ruim aan de norm. De GPR-score is 9,1. Deze cijfers maken duidelijk dat we geslaagd zijn in onze duurzaamheidsambities.”

De bouwhelm op…
Hoe ziet dat er nu uit? Het gezelschap kreeg hesjes, helmen en veiligheidsschoenen uitgereikt en stapte zo het gebouw in, waaraan nog volop wordt gewerkt. Plafonds liggen open, de entree is nog niet klaar, overal liggen kabels en bouwmaterialen voor de afwerking. Als het is opgeleverd werken in het kantoor van de provincie ongeveer 1300 mensen op zo’n 20.000 m² vloeroppervlak. Het gebouw is geheel ingericht op Het Nieuwe Werken, met plekken voor activiteiten als vergaderen, telefoneren en beeldschermwerk. Logman duidt tijdens de rondleiding op de doorlopende klimaatplafonds die tegemoet komen aan de eisen die dat stelt. Hij wijst ook op de constructie van de sprinkler blusinstallatie. “Door de keuze voor sprinkler waren we veel vrijer om het om andere installaties heen te monteren. Voor de uitvoering keken we naar toepassingen in Amerika en hebben we alle betrokkenen, ook de brandweer, uiteindelijk kunnen overtuigen van de voordelen en kwaliteiten van dit systeem.”
Trap op, trap af ging het gezelschap achter Logman aan. Onderwijl stelden deelnemers vragen over de toegepaste systemen voor klimaatbeheersing, verlichting en andere onderdelen van de technische installatie. Logman beantwoordde alle vragen geduldig en gaf details over werking en de consequente keuze voor duurzame principes.

Duurzame inspiratie
Na de rondleiding was er de gezellige borrel. Desgevraagd geven enkele deelnemers aan de toepassing van het koud gebogen driedubbel glas in het gebouw zeer bijzonder te vinden. “Nog niet eerder gezien”, zegt één van hen. Deelnemer Jan van Dijk, zelf actief in de luchtbehandeling, wijst op andere mogelijkheden voor klimaatbeheersing dan de nu toegepaste klimaattechnologie. Zo is deze rondleiding opnieuw een bron van inspiratie voor een volgende stap in duurzaamheid. Kennis opdoen en meekijken bij anderen, het inspireert en motiveert om te innoveren. Daarmee zijn we weer terug bij de ambities van de provincie Noord-Holland. Logman: “Het ging er niet alleen om een modern kantoorgebouw neer te zetten maar ook om een inspiratiebron te zijn voor de mensen die er straks in werken en iedereen die in aanraking komt met de provincie Noord-Holland.”