Strengere energienormen woningbouw stimuleren innovatie

Striktere energieprestatienormen voor nieuwbouwhuizen stimuleren het gebruik van innovatieve producten en zorgen voor innovatievere samenwerking in de Nederlandse bouwsector. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van dr. Henk de Vries van Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM) en RSM-alumnus Pieter Verhagen. Hun resultaten laten zien dat milieubeleid hand in hand kan gaan met innovatie.

Abonneer je op ons Youtube-kanaal:

In 1995 introduceerde de Nederlandse overheid de energieprestatiecoëfficiënt met het doel de CO2-uitstoot terug te dringen en energiebesparing te stimuleren. Naast deze energieprestatienorm ontwikkelde het Nederlands Normalisatie-instituut NEN samen met partners uit de bouwindustrie een nieuwe standaard voor het meten van energieprestaties.

Normen voor energieprestaties zijn verplicht voor alle nieuwbouwwoningen en werden sinds hun invoering steeds verder aangescherpt. Hun verplichte karakter dwong de sector ertoe op zoek te gaan naar energie-efficiëntere installaties en betere samenwerking om aan de criteria te kunnen voldoen.

Om uit te zoeken hoe de bouwsector met de striktere normering omging, analyseerden de onderzoekers de energiezuinigheid van ongeveer 2.000 tussen 1996 en 2003 gebouwde woningen. Daarnaast onderzochten ze de bouwvergunningen, om te achterhalen welke technieken er werden gebruikt om aan de normen voor verwarmings- en ventilatiesystemen te voldoen. Ze vergeleken de resultaten met de invoeringsdata van de normen, en voerden gesprekken met experts, om te achterhalen tot welke vormen van innovatie de invoering van de nieuwe standaards heeft geleid.

Innovatieve ontwerpen

Het onderzoek laat zien dat de invoering van striktere energienormen bouwers ertoe aanzette de ontwerpen van hun huizen stapsgewijs steeds verder aan te passen. Ze gingen bijvoorbeeld dikker isolatiemateriaal gebruiken, of betere verwarmingsketels. Volgens de onderzoekers werden bestaande innovaties daardoor gemeengoed. Bouwfirma's gingen daarnaast meer systemische innovaties voor hun gebouwen gebruiken. Ze schakelden bijvoorbeeld over op zonne-energie en energieopslag.

Het bouwproces is volgens De Vries met de nieuwe energiestandaards ingewikkelder geworden. Bouw- en installatiefases raken steeds verder geïntegreerd. Leveranciers gingen daarom standaardoplossingen bedenken, combinaties van nieuwe technologie en productietechnieken die gegarandeerd aan de nieuwe normen voldoen. Leveranciers van verwarmings- en ventilatiesystemen bundelden bijvoorbeeld hun krachten om geïntegreerde systemen te ontwerpen en te produceren. Sommige bouwbedrijven ontwerpen en bouwen zelfs complete standaardhuizen die aan alle nieuwe energie-eisen voldoen.

Organisatorische innovaties

De ontwikkeling van onderdelen die aan de normen voldoen, kan als organisatorische en managementinnovatie worden beschouwd. In het onderzoek komen ook andere organisatorische innovaties naar voren. Denk bijvoorbeeld aan het aanstellen van systeemintegratoren om grote delen van het bouwproces te overzien, of het gebruik van nieuwe en innovatieve software die al vroeg in de ontwerpfase de energiezuinigheid berekent.

Sommige bouwbedrijven lieten zelfs het principe los dat elk huis zijn eigen energievoorziening moet hebben. In plaats daarvan delen buren nu één energiezuinige installatie. In combinatie met ondergrondse warmte-opslag wordt die zelfs nog efficiënter.

Ook dit is volgens de Vries weer een voorbeeld hoe de sector gemakkelijker aan de aangescherpte eisen kan voldoen door aanpassingen in het huisontwerp door te voeren, in combinatie met veranderingen in het proces van ontwerpen en bouwen. Na de introductie van de nieuwe normen worden de verschillende bouwfases op een betere, innovatieve manier gecoördineerd, concludeert hij.

Bron: Erasmus Universiteit/RSM

 

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c40 c225
'Kies vroegtijdig voor duurzaamheid'

'Kies vroegtijdig voor duurzaamheid'

Op de Klimaattop GO 2024 vindt een gezamenlijke zoektocht plaats. Naar nieuw beleid en ambities om klimaatdoelstellingen in te vullen en naar partijen die uit de ...

Lees verder

c21 c185 c225 c279
Circulariteit stimuleren in de bouw

Circulariteit stimuleren in de bouw

Door materialen en producten te registreren, krijgen ze een identiteit en wordt hun waarde inzichtelijk. Daarmee wordt het onder andere eenvoudiger om te voldoen ...

Lees verder

c21 c225 c265
Innovatie stimuleren voor Net Zero

Innovatie stimuleren voor Net Zero

Nul uitstoot vóór 2050: dát is de ambitie die Dura Vermeer voor ogen heeft en waar hard aan wordt gewerkt. Deze visie vraagt om actie, niet ...

Lees verder

c21 c225
“We verrassen onze opdrachtgevers altijd”

“We verrassen onze opdrachtgevers altijd”

Een groene gevel zorgt voor de integratie van een gebouw in een natuurlijke omgeving en voor een natuurlijke aanblik. Om dat te bereiken dient een architect wel ...

Lees verder

c21 c41 c225 c243
“Oplossingen voor verduurzamen binnen netcongestie zijn er al lang”

“Oplossingen voor verduurzamen binnen ...

Netcongestie: is dat een obstakel, of een kans? Dat laatste, als het aan Duurzaam Gebouwd ligt. We zoeken vooral naar oplossingen om de energietransitie nú ...

Lees verder

c21 c225 c237 c265
CO2-rapportage zorgt voor strategie, inzicht en actie

CO2-rapportage zorgt voor strategie, inzicht ...

Het inzichtelijk maken van CO2-uitstoot is complex, maar essentieel voor organisaties om te voldoen aan wet- en regelgeving én aan een duurzame toekomst ...

Lees verder

c21 c185 c225
Slimmer bouwen met minder materiaal

Slimmer bouwen met minder materiaal

Het rondetafelgesprek ‘Slimmer bouwen met minder materiaal’ richtte zich op het verminderen van materiaalgebruik en de integratie van duurzaamheid en ...

Lees verder

c21 c162 c225 c243
Bouwpoort: verhelderend perspectief op netcongestie
feb20

Bouwpoort: verhelderend perspectief op netcongestie

Netcongestie is een groeiend probleem in Nederland. Hoe zorgen we ervoor dat we in de maatschappelijke behoeften kunnen voorzien, zoals woningbouw en verduurzaming. ...

Lees verder

c21 c185 c225
Versnelling naar volledige circulariteit

Versnelling naar volledige circulariteit

De bouwsector blijft sterk afhankelijk van primaire, niet-hernieuwbare materialen. Dat zorgty voor hoge materiaalgebonden emissies, zoals beschreven in Op weg naar ...

Lees verder

c21 c225
Elektrisch materiaal bij routekaart zero-emissie Arnhem

Elektrisch materiaal bij routekaart zero-emissie ...

Arnhem gaat bij het aanleggen of herinrichten van wegen zoveel mogelijk elektrisch materieel inzetten. Dat zorgt voor schonere lucht in de stad en is ook veel stiller ...

Lees verder

c21 c225
Whitepaper: De voordelen van hergebruikte gevelstenen voor architecten

Whitepaper: De voordelen van hergebruikte gevelstenen ...

Esthetiek en duurzaamheid combineren in projecten is een uitdaging. Net zoals het toevoegen van karakter aan gebouwen, als circulair bouwen in ontwikkelingen centraal ...

Lees verder

c21 c225
CSRD: kans én hulpmiddel

CSRD: kans én hulpmiddel

De bouwsector kan niet langer wachten, maar moet nú al aan de slag met de CSRD. Dat was de kernboodschap van de bijeenkomst ‘Van vinkjes naar visie’ ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up