Staal scoort op recycling en hergebruik
Naast de diverse pluspunten van staal tijdens de uitvoering van bouwprojecten (van het geringe eigen gewicht en de maatvastheid van de constructie-elementen tot en met de hoge bouwsnelheid met beperkte inzet van personeel, materieel, transport en hulpconstructies) zijn opdrachtgevers in de Nederlandse bouw vooral positief over de duurzaamheid van stalen gebouwen in de gebruikfase.
Dat blijkt uit onderzoek van USP Marketing Consultancy onder projectontwikkelaars, ontwikkelende aannemers, woningcorporaties en gemeentelijke opdrachtgevers.
Vrije indeelbaarheid
USP voerde het onderzoek in het najaar van 2011 uit, in opdracht van Staalfederatie Nederland en Tata Steel. De ondervraagde opdrachtgevers gaven hierbij in meerderheid te kennen dat stalen gebouwen zich onderscheiden in vrije indeelbaarheid en aanpasbaarheid van plattegronden, gevels, ontsluiting (liften, trappenhuizen) en installatietechniek.
Ook de mogelijkheden om met staal het bestaande gebouw uit te breiden – bijvoorbeeld via uitplinten, aanhangen of optoppen – haalt het leeuwendeel van de stemmen.
Met aanpasbaarheid en uitbreidbaarheid als karakteristieken, kan een gebouw met een staalconstructie verandering van gebruik of functie eenvoudig faciliteren. Bovendien anticipeert het gebouw op actuele ontwikkelingen als functieaccommoderend bouwen, multi-tenant use, het Nieuwe Werken, moderne installatietechniek en domotica, en toekomstige herbestemming. Een stalen gebouw is voorbereid op een lange economische levensduur.
Opdrachtgevers
Als de gebruiksperiode dan toch voorbij is, gaat de staalconstructie net zo gemakkelijk weer uit elkaar als in elkaar. Na de demontage zijn de oorspronkelijke bouwdelen - al of niet na minimale bewerking - geschikt voor hergebruik als bouwdeel bij een nieuw bouwproject.
Zo wordt in Europa op dit moment al zo’n 50% van alle gebruikte stalen balken weer opnieuw als balk toegepast. Behalve hergebruik van delen, behoort ook hergebruik van de complete constructie tot de mogelijkheden. Hergebruik van staal krijgt de waardering van zo’n 65% van de opdrachtgevers uit het USP-onderzoek.
53% staat positief tegenover recycling van staal. Van schroot is in de fabriek opnieuw staal te maken met behoud van kwaliteit of zelfs met verbeterde eigenschappen (upcycling).
Recycling en hergebruik
Naast de eerder genoemde aspecten zoals aanpasbaarheid en uitbreidbaarheid is ook duurzaamheid een aspect wat opdrachtgevers zwaar laten meewegen. Duurzaamheid is een alomvattend begrip, maar de opdrachtgevers verstaan hieronder voornamelijk drie zaken: een lange economische levensduur, herbruikbaarheid na afloop en 100% recyclebaar na afloop.
Uit het voorgaande is reeds gebleken dat staal goede eigenschappen heeft om als duurzaam materiaal ingezet te worden.
De architect
Het relatief grote belang dat de opdrachtgevers toekennen aan recycling en hergebruik, wordt bevestigd door een belangrijke adviseur uit de projectpraktijk: de architect.
De European Architectural Barometer 2010 van Arch-Vision wijst uit dat 82% van de Nederlandse architecten een product duurzaam vindt als het recyclebaar is. 67% vindt het tevens van belang dat een product ook daadwerkelijk is gefabriceerd uit gerecyclede materialen.
Zowel voor opdrachtgevers als architecten zijn recycling en hergebruik belangrijke, vaak doorslaggevende criteria bij de keuze van constructiematerialen op duurzaamheid.
Daarbij is het goede nieuws voor staal dat een ruime meerderheid van de opdrachtgevers uit het USP-onderzoek staal de betere prestaties in recycling en hergebruik toedicht.
Gerelateerde artikelen, events & downloads
Reacties
In dit onderzoek wordt duurzaamheid uitgelegd als een economische waarde, eenvoudige recycling (hergebruik) en praktische toepassing. Daar ben ik het erg mee eens. Is er nu ook een meetbare LCA voor staal (inclusief de ecologische, de milieu waarden en de arbeidsfactor) bekend? Als vergelijk naast of ten opzichte van hout en kunststof?
Ook vanuit de C2C benadering worden metalen gezien als een duurzaam product. Hierbij is voor zover ik weet het argument dat de benodigde grote hoeveelheid energie voor de omvorming groen opgewekt kan worden. In de praktijk komt hier volgens mij niet veel van terecht, Tata Steel en andere grootverbruikers gebruiken bij mijn weten geen groen opgewekte energie. Tevens heeft de overstroming van het meer met chemicalïen bij een aluminiumfabriek vorig jaar ook andere problemen bij de vervaardiging inzichtelijk gemaakt die je inderdaad niet merkt als je staal op de bouwplaats gebruikt. Ook uit de LCA's die door Nibe zijn opgesteld (uitgaves 2008) komen producten van metaal niet duurzaam naar voren met structureel een score minder milieuvriendelijk dan klasse 3c; (kolommen, liggers, trappen, metal studwanden, deurkozijnen, raamkozijnen, gevelbekleding (behalve gecoat staal), trapleuningen en de meeste metalen dakbedekking. Wellicht is de beoordeling anders met de recent geharmoniseerde materialendatabase. Volgens C2C benadering kan staal zeer goed, volgens LCA zeer beperkt/niet. Ik hoor hier graag materiaalexperts van het Nibe/TU Delft/DGMR/WE-Adviseurs/Architecten over.
Vaak wordt re-cycling gewaardeerd als het een keer opnieuw gebruiken van gesloopt materiaal. Duurzaam materiaalgebruik is het echter pas bij Multicycling; het continu opnieuw kunnen gebruiken met daarbij gemiddeld genomen geen vermindering van materiaal kwaliteit. Metalen scoren dan erg hoog indien NIET verlijmd, ingegestort of op een andere manier volledig vermengd met andere stoffen. Neem als voorbeeld de koperdraad verbrandingen op de stranden van India om de kunststof huid van electradraad te verwijderen. Ontwerpen om goed te kunnen scheiden na gebruik is dan ook een noodzakelijke focus in duurzaam bouwen. Een schone taak voor de door Joost genoemde organisaties en de recyclingrotonde Nederland; die eigenlijk multicycling zou moeten worden!