De invloed van buurtbewoners op milieuprestaties
Naast de zorgelijke berichten rondom de gevolgen van de crisis voor de bouw krijgt vooral het thema duurzaamheid inclusief de discussies rondom het meten ervan veel aandacht in de bouwmedia. Mijn aandacht werd daarbij getrokken door enkele recente artikelen over hergebruik bij bouwprojecten.
Zo werden dankzij acties van omwonenden twee panden van de Sodafabriek in Schiedam (gebouwd rond 1800) niet gesloopt maar krijgen ze een nieuwe bestemming waarbij veel materialen zullen worden hergebruikt.
Bij de renovatie van de Spoorkolonie in Sittard werden de karakteristieke gevels uit de jaren twintig van de vorige eeuw behouden, terwijl de daarachter gelegen woningen volledig herbouwd zijn. De corporatie wilde de woningen eigenlijk volledig slopen maar buurtbewoners verzetten zich met succes daartegen. Ook in Zwolle werden de eerste vooroorlogse sociale huurwoningen behouden en gerenoveerd tot het niveau van passief huis.
De genoemde projecten laten het belang zien van de dierbaarheid van gebouwen en het ontwerpen voor een lange levensduur. Bij het Schiedamse project wordt de milieubelasting veroorzaakt door de toegepaste duurzame materialen nu niet afgeschreven over 210 jaar maar over circa 260 jaar of langer. Bij de gevels in Sittard is de levensduur van het metselwerk verlengd van 90 jaar naar zeker 140 jaar. Wanneer de woningen indertijd waren ontworpen voor een lange levensduur was sloop van de rest van de woningen waarschijnlijk niet nodig geweest.
Uitgangspunten
Er wordt heel wat gediscussieerd over de uitgangspunten bij het meten van de duurzaamheid van gebouwen. Partijen zijn het over het algemeen eens met de stelling dat hergebruik en/of het verlengen van de levensduur van een gebouw positief is voor de milieuprestatie van het gebouw ten gevolge van het gebruik voor materialen. De aanpasbaarheid van een gebouw en de lange levensduur van gebouwdelen spelen daarbij een belangrijke rol.
Verantwoordelijkheid
Prof. Ing. André Thomson, emiritus hoogleraar Woningbeheer en Woningbeheer bij de TU-Delft, stelde onlangs in een Column geheel terecht dat aanpasbaarheid eerst en vooral begint bij het nemen van verantwoordelijkheid voor een lange levensduur van gebouwen. ‘Dat vraagt om een andere instelling dan tot nu toe in de bouw- en ontwikkelingssector gebruikelijk is. Het zou ons aardig was leegstand en verloedering gescheeld kunnen hebben’.
Op dit moment wordt in Nederland gestart met het opstellen van een methode om het adaptief vermogen van een gebouw te kunnen beoordelen. Het belang van aantrekkingskracht en dierbaarheid van een gebouw en de toepassing van duurzame bouwproducten kan daarbij niet genoeg onderstreept worden.
De buurtbewoners in Schiedam, Sittard en Zwolle zijn zich waarschijnlijk niet bewust van het positieve dat ze voor het milieu hebben gedaan. Zij houden van de karakteristieke gebouwen en wilden die behouden. Door hun inzet is dat gelukt.
Gerelateerde artikelen, events & downloads
Reacties
Is het mogelijk mij wat meer info te geven over het onderzoek naar het adaptief vermogen van gebouwen. Ik houd mij hier al 10 jaar mee bezig.
Zie de website adaptiefvermogen.nl.
VNO NCW is projectleider en Brink Groep heeft de opdracht gekregen voor uitwerking methode.
Hé, dat plaatje ken ik. Identiek aan de bouwmethode en keuze die gemaakt is in de wijk Volksbelang te Nijmegen, door corporatie Standvast Wonen. Een project dat ik met veel intentie (positief en negatief) heb begeleid. Inmiddels is dit project al weer 4 jaar geleden opgeleverd. Helaas niet volgends de meest duurzame mogelijkheden. Mijn reactie: het zwaartepunt in de keuze destijds, lag in het feit of je deze locatie inzet voor (ver)nieuwbouw met gelijkblijvend aantal wooneenheden, of totale sloop met een nieuwe wijkstructuur met 1,5 tot 2x zoveel nieuwe eenheden (kassa!). Zeg maar 'oud vastgoedrekenen van voor de crisis' mbt grondwaarde en exploitatie. Blij toe hebben de bewoners (en de corporatie) doorgezet en hebben zij destijds, zonder dat ze er ooit van gehoord hadden, gepleit voor 'adaptief bouwen'. Nu 4 jaar verder ben ik trots op de keuzes die gemaakt zijn voor dit pareltje op gebied van sociale woningbouw. Weten hoe er nu wordt terggekeken op de keuze van destijds.... Ik sta u graag te woord.
Beste Rene, ik ken het project want ik rijd er iedere dag langs richting mijn huis in Nijmegen. Heel mooi!
Door de werkgroep "Flexibiliteit" van DGBC is een handige tool ontwikkeld om 'adaptief vermogen' van een gebouw te bepalen. In de nieuwe versie BREEAM Nieuwbouw worden ook credits verleend op dit onderdeel. De tool staat op de site van DGBC