Bureau ORG-ID onderzocht de betekenis van nieuwe verdienmodellen in onder meer binnenstedelijke gebiedsontwikkeling. “De subsidiekraan gaat dicht en dat vereist een nieuwe manier van organiseren”, legt Joris van den Heuvel uit. Hij is lid van de onderzoeksbegeleidingsgroep namens Agentschap NL. “Hiervoor zijn creatieve beleidsmakers nodig die kansrijke initiatieven van onderop herkennen.”

ORG-ID bracht 70 van dergelijke bottom-up initiatieven van gebiedsontwikkeling in kaart. Hiervoor bezocht het bureau met haar onderzoeksbegeleidingsgroep 7 concrete projecten in het land. Het project Aardwarmte Den Haag bijvoorbeeld, een samenwerking tussen energiebedrijven, corporaties en gemeenten. In dat project gaat de verwarming van woningen hand in hand met het realiseren van CO2-doelstellingen. Daarnaast werden de resultaten getoetst in twee expertmeetings met financieel deskundigen en betrokken projectleiders.

Het onderzoek resulteerde in het rapport 'De Waarde van de nieuwe verdienmodellen'. Hierin staan behalve de lijst met 70 lokale initiatieven, ook 6 handvatten, zogenaamde ‘stapstenen’ om die initiatieven naar zakelijke proposities om te buigen. Verder bevat het rapport een oproep voor beleidsmakers om op zoek te gaan naar creatieve beleidsmedewerkers met oog voor het maatschappelijk belang.

Van initiatief naar sluitende propositie
De 6 handvatten, in het rapport stapstenen genoemd, helpen gemeenten tot sluitende proposities te komen. Zo is er de stapsteen 'Benutten van baten door functiecombinaties'. Van den Heuvel: “Een goed voorbeeld hiervan is de genoemde Stadshavens Rotterdam. Die wil het oude havengebied omvormen naar een aantrekkelijke woon- en werkomgeving. Hiervoor combineert zij de functies wonen, werken en onderwijs en kijkt zij naar duurzame energievoorzieningen.”

Een andere stapsteen is 'Kostenreductie door inbreng van waarde'. Van den Heuvel: “Denk aan vrijwilligerswerk. Zo krijgen studenten in Amsterdam goedkopere huisvesting in ruil voor opknapklusjes in de wijk. Of een project in Marum, waar onder meer Staatsbosbeheer en het Groninger Landschap een biomassacentrale neerzetten. Door het snoeihout dat vrijkomt uit de houtwallen te gebruiken als brandstof zorgt dit project voor CO2-reductie en verwarming van gebouwen met een publieke functie, zoals scholen of de bibliotheek.”

Bron: Agentschap NL