De transitie van bezit naar gebruik is in volle gang, evenals de opmars naar een volledig circulaire economie. Deze marktverschuivingen kunnen gebouweigenaren forse voordelen brengen in de exploitatiefase en de waarde van vastgoed zekerstellen. Wordt het leasen van gevels en zelfs complete woningen vanzelfsprekend?

Op het eerste gezicht lijkt de samenwerking tussen composiet-engineer Flexipol, recycler Extreme Eco Solutions en afvalinzamelaar GP Groot onorthodox. “Dit is dan ook een unieke samenwerking die vroeger nooit vorm had gekregen”, stemt Flexipol-directeur Jack Smit in. “Samen met deze twee en nog een aantal andere partners wil ik een totaalconcept in de markt zetten dat de weg naar een volledig circulaire economie korter maakt.”

Inzameling van polyester

Extreme Eco Solutions-directeur Paul Gramsma had en heeft eenzelfde doel. Twee jaar geleden startten hij en een compagnon de inzameling van polyester, afkomstig van achtergebleven pleziervaartuigen. “De volledige recycling van dit materiaal is mogelijk dankzij een onderzoeksorganisatie uit Noorwegen. Om dit materiaal te kunnen verzamelen en recyclen, zochten we naar een partij met slagkracht”, vertelt Gramsma. 

De samenwerking met GP Groot startte en in de regio Alkmaar werd een systeem opgezet voor recycling van materialen. “Onze fi losofi e is om de cirkel te sluiten”, vertelt commercieel directeur Ewald Bakker van GP Groot. “Met 750 mensen richten we ons op inzamelen, recyclen, infra en engineering. Daarnaast hebben we een tak met brandstoffen en oliehandel. Voor ons is het belangrijk om van afval grondstoffen te maken, dus dit initiatief past ons als gegoten.”

Modulair woonconcept 

Flexipol is als partner betrokken bij een compleet nieuw gevelconcept, waarin deze recyclingconstructie een belangrijk onderdeel wordt. Hierbij is niet het bezit, maar het gebruik van de gevel leidend. “Het is een vorm van een leaseconstructie, waarin ook energie-opwekking, onderhoud, groenvoorzieningen is meegenomen”, vertelt Smit. “De gevel wordt vrijwel volledig van composiet gemaakt en in een fabriek geproduceerd. Deze wordt op een vrachtwagen geplaatst en komt op de plaats van bestemming terecht waar het aan een relatief eenvoudige maar vooral lichtere achter-constructie kan worden bevestigd.” 

Recyclingproces met minder kosten

De doorlooptijd is snel en bij het gevelontwerp is al nagedacht over het uit elkaar halen. Een belangrijk gevolg hiervan is dat het recyclingproces vlotter verloopt, met minder kosten. De investerende partij krijgt te maken met een nieuwe casus, omdat de materialen waarde opbrengen wanneer ze gerecycled worden. “Natuurlijk zijn de exploitatievoordelen en de mate van circulariteit de drijfveren voor opdrachtgevers om aan de slag te gaan met dit concept. Maar ook voor de consument biedt het grote voordelen. De vaste lasten per maand zijn veel lager dan bij traditionele huurovereenkomsten, waarbij vastgoed afgeschreven wordt en daarna geld kost om te slopen. De lagere kosten zijn volgens Gramsma essentieel voor het slagen van het concept. “Want ik heb het gevoel dat het bij veel partijen draait om de laagste prijs. Wanneer je enkele tientallen euro’s extra vraagt voor het duurzaam slopen en recyclen van materialen, schieten partijen dit voorstel af en gaan ze voor het goedkoopste alternatief: storten en verbranden.”

Bakker noemt het concept prijstechnisch interessant, maar wil partijen ook aanzetten om na te denken over het afval dat ze produceren en nu nog verbranden. “Ik hoop dat ze zich realiseren dat het ook anders kan en ik wil de intrinsieke motivatie aanwakkeren om met ons de cirkel te helpen sluiten. Daarom proberen we onze klanten zelf mee te laten denken over het materiaal dat ze ter beschikking stellen.” 

Nieuwe bestemming

Er zijn vergevorderde plannen voor dit concept. Een verplichting wordt wel dat onderdelen die vrijkomen bij productie en demontage van de gevel, worden teruggegeven. “Niet alleen end of life afval, maar ook productieafval gaat naar GP Groot toe en komt uiteindelijk weer bij ons terecht, wat de businesscase voor ons ook aantrekkelijk maakt”, verduidelijkt Gramsma. 

“We ontzorgen opdrachtgevers door in te zamelen, transporteren en het verwerken. Uiteindelijk komt het materiaal weer terug bij Paul in zijn loods, klaar voor een nieuwe bestemming.” Het is duidelijk dat het drietal een positieve reactie verwacht op dit concept. Toch kennen ze de valkuilen van de bouw- en vastgoedsector maar al te goed. “De huidige werkelijkheid is dat je een opdracht moet verwerven vanuit een aanbesteding en dit komt uiteindelijk neer op euro’s. De goedkoopste partij krijgt de opdracht. De manier van aanbesteden moet echt anders want het geeft lang niet altijd het gewenste resultaat. Het is echt tijd voor iets nieuws”, vindt Smit.

Tijd voor actie

Bakker noemt de tendens dat de hoeveelheid gerecycled materiaal in een aanbesteding wordt opgenomen een goede eerste stap. “Een belangrijke voorwaarde is dat overheden en aannemers zich bewust zijn van de rol die ze in dit proces kunnen spelen. Als de overheid de verantwoordelijkheid neemt en bijvoorbeeld een stortverbod instelt, dan kan zij hiermee de prijs opdrijven van restafval. Op deze manier kunnen ze de financiële incentive geven en ook de aanbesteding aanpassen. Het lijkt erop dat iedereen zit te wachten, maar het is juist tijd voor actie.”

Foto: Van links naar rechts: Ewald Bakker (GP Groot), Paul Gramsma (Extreme Eco Solutions), Jack Smit (Flexipol).

Dit artikel is verschenen in Duurzaam Gebouwd Magazine #31. Meer lezen? Kijk dan op DuurzaamGebouwd.nl/Duurzaam-Gebouwd-Magazine.