Kulturhus De Spil vormt duurzame ontmoetingsplek

timer4 min
Kulturhus De Spil vormt duurzame ontmoetingsplek

In Nieuwleusen is het kersverse Kulturhus De Spil geopend, een duurzaam middelpunt voor de gemeente.

Diverse functies en gebruikers komen voortaan bij elkaar in een toekomstbestendig gebouw, waar ontmoeting en sociale cohesie centraal staan. Duurzaam Gebouwd sprak diverse ketenpartners om de duurzaamheidsambities van het project scherp te krijgen.

“In het voortraject van de gebiedsontwikkeling onderzochten we wat de mogelijkheden waren voor functies en bouwvolumes in het gebied”, illustreert architect Ronald Olthof van LKSVDD architecten. “Er waren onder andere een parkeerterrein, school, kinderopvang, sporthal en een kantoor van Rabobank in de directe nabijheid. Een aantal van die functies wilden we onderbrengen in een nieuwe multifunctionele accommodatie: een Kulturhus.”

Uitgangspunt voor De Spil was het realiseren van een compact gebouw met diverse gebruikersmogelijkheden. Aan het gebouw, waar eerst de Rabobank zitting had, zijn twee sporthallen toegevoegd. In de voormalige Rabobank zelf zijn onder andere de bibliotheek en buurtkamer ondergebracht. Het Agnietencollege is gehuisvest in een extra toevoeging aan het gebouw.

Optimale ontwikkeling

Om dit concept te realiseren werd abcnova aangesteld voor het projectmanagement, die van de definiëring van het programma van eisen tot de ingebruikname aan de slag ging. Simon de Jong weet dan ook de ins en outs van de verduurzaming. “We hebben gezorgd voor een duurzame en energetische optimale ontwikkeling”, vertelt De Jong.

“De bestaande Rabobank is hergebruikt in de nieuwbouw en we hebben diverse elementen uit het oorspronkelijke gebouw kunnen gebruiken.” “We hebben kozijnen, een deel van de installaties voor de luchtbehandeling en hekwerk opnieuw kunnen inzetten”, licht De Jong toe.

“Het Rabobank-kantoor had al een modulair systeem voor de kozijnen en dat hebben we gedemonteerd en op een andere plek gemonteerd. Ook het hout kan later hergebruikt worden door leverancier Foreco.” Gebruikers in contact brengen met elkaar, dat was een speerpunt voor dit project. Vanaf het begin van het proces betrok het projectteam zowel regionale en lokale bedrijven.

“Dit waren vooral bedrijven die uitblinken in duurzaamheid”, schetst De Jong. “Zo heeft Foreco de gevelbekleding geleverd en heeft Panelprint akoestische voorwanden in de sporthallen aangebracht, gemaakt van gerecyclede petflessen.”

Minerale steenstrips

Voor het onderwijsgedeelte van het gebouw met het Agnietencollege is houtskeletbouw ingezet. “De gevel hebben we voorzien van Sto Ecoshapes. Dit zijn minerale steenstrips met een bijzonder patroon. Er zit een soort vlechtverband in, net als allerlei andere diverse materiaalpatronen in het gebouw, symbool staat voor de verbindingen die we willen leggen tussen de gebruikers onderling en het gebouw”, aldus Olthof.

Om dit te stimuleren kwam het projectteam tot een ontwerp waarbij gebruikers ruimtes delen. “Overdag kan een gebouwfunctie anders zijn dan in de avonduren”, geeft projectleider Piet la Roi van gemeente Dalfsen aan.

“Die trend, van bezit naar gebruik, proberen we hier goed onder te brengen. De jonge generatie heeft dit al goed in de vingers. Met accommodaties is dit ook prima mogelijk, als de bereidheid er maar is.” Een ander uitgangspunt bij de verduurzaming is (bijna) energieneutraliteit. “We hebben die ambitie onder andere gerealiseerd door het complete dak vol te leggen met pv-panelen”, licht De Jong toe.

“Daarnaast hebben we een verwarmingssysteem op basis van luchtverwarming”, vult Olthof aan. De onderwijsfunctie hebben we op het noordwesten georiënteerd, waardoor je qua warmtelast lager uitkomt. Het opwekken van warmte is geen issue meer, het gaat erom dat je effectieve manieren hebt om het gebouw te koelen.”

BENG-proof

De herontwikkeling heeft een EPC van -0,3 en voldoet aan BENG. “We passen warmtepompen toe met bodemopslag en een grote hoeveelheid opwekking duurzame energie door pv-panelen”, vertelt De Jong. De eerder genoemde duurzaamheid is ook de proeven bij het hergebruik van het sloopmateriaal.

“Het materiaal van de bestaande sporthal is voor 99% (elders) hergebruikt. Het enige dat niet hergebruikt kan worden zijn de brandmelders en asbest, vanwege de samenstelling van het product. Al het puin van de sporthal is op locatie gebroken, dus we hebben onder andere bespaard op CO2-uitstoot door transportbewegingen te beperken. Daarnaast zijn is er een waterplein aangebracht en wordt hemelwater op het plein vastgehouden. Dit alles hebben we binnen het budget en de planning gerealiseerd, in het relatief kleine tijdsbestek van 2 jaar.”

De hoge ambities voor het Kulturhus passen in de strategie van de gemeente. “Voor onze eigen gebouwen hebben we een voorbeeldfunctie”, gaat La Roi verder. “Ook voor dit project geldt deze rol. In de projectfase legden we het ontwerp voor aan de gemeenteraadscommissie met de vraag hoe ver we konden gaan op het vlak van duurzaamheid.”

De raad bepaalt het budget en moet ook rekening houden met het geld van de belastingbetaler.

“Vanzelfsprekend denk je daar ook goed over na. abcnova kwam met een plan om in een aantal stappen een duurzaam gebouw te realiseren dat de tand des tijds kan weerstaan. Dat is gelukt en we zijn enthousiast over de nieuwe ontmoetingsplek voor iedereen uit de gemeente.”

Middelpunt

Het gebouw heet daarom ‘De Spil’. Een spil tussen de verschillende gebouwfuncties en gebruikers en een gebouw dat als middelpunt fungeert voor Nieuwleusen. “Het is daarnaast een letterlijke spil tussen noord en zuid Nieuwleusen. Ter illustratie: er was altijd een ondernemersvereniging zuid en noord, nu is het er weer één.”

Een ander voordeel van het centrale is de reuring. “Er is één gebruiker altijd aanwezig, de school. Dat, samen met de bibliotheek, maakt dit een energiek centrum en duurzame plek van ontmoetingen voor de komende decennia.” 

Tekst: Marvin van Kempen

Foto De Spil (boven): Marcel Saltbommel, foto Bommel Nieuwleusen.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c185 c225 c237 c243
Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we nu al hebben 

Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we ...

Ze is al bijna een decennium Duurzaam Gebouwd-expert, deelt kennis tijdens rondetafelgesprekken én is een veelgevraagd spreker voor het podium. Ook laat ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c261
Het jaar van de waarheid

Het jaar van de waarheid

2050 is hét jaar. Dan moet de gebouwde omgeving klimaatneutraal, circulair én klimaatadaptief zijn. Terwijl onze sector anno 2024 vooral kijkt naar ...

Lees verder

c185 c223
Whitepaper: De voordelen van herbruikbare gevelstenen voor architecten

Whitepaper: De voordelen van herbruikbare gevelstenen ...

Hoe combineer je als architect esthetiek en duurzaamheid in je projecten? En hoe voeg je karakter toe als circulair bouwen centraal  staat in ...
c21 c185 c225
Opschaling nieuw leven voor oude gevelstenen

Opschaling nieuw leven voor oude gevelstenen

De bedrijven Rebrick en het Duitse Klinker Historika, gespcialiseerd in het aanbieden van herwonnen gevelstenen, slaan de handen ineen om op grotere schaal oude ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237
Kennisdelen over regeneratieve bouw

Kennisdelen over regeneratieve bouw

Inzichten en mogelijkheden voor vandaag, morgen en overmorgen voor circulaire en regeneratieve komen naar voren op een event bij Keukenconfessies in Eindhoven op ...

Lees verder

c21 c41 c143 c185 c225 c237 c243
De toekomst van schoolverduurzaming in e-zine Duurzame Scholen

De toekomst van schoolverduurzaming in e-zine ...

De onderwerpen CO2-reductie, energiebesparing en de toepassing van secundaire materialen zijn niet alleen prangend in de woningbouw. Integendeel: uit data-analyses ...

Lees verder

c21 c40 c185 c225 c260
“Naar eenduidigheid in duurzaamheid”

“Naar eenduidigheid in duurzaamheid”

De verduurzamingsslag in de bouwsector vertraagt door een gebrek aan eenduidigheid en een gebrek aan een gedegen wetgeving. Op beide gebieden kan Het Nieuwe Normaal ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c243
CO2-besparingspotentieel ontginnen met circulair meerjaren onderhoudsplan

CO2-besparingspotentieel ontginnen met circulair ...

Met de Nederlandse doelstellingen om tegen 2050 een volledig circulaire economie te bereiken en de nieuwe eisen van de Corporate Sustainability Reporting Directive ...

Lees verder

c21 c40 c185 c225 c260
GPR Materiaal gevalideerd door NMD voor A2-dataset

GPR Materiaal gevalideerd door NMD voor A2-dataset

De stichting NMD heeft GPR Materiaal gevalideerd voor het rekenen met A1 én A2-data. Vanaf nu kunnen alle licentiehouders vertrouwd worden met de nieuwe ...

Lees verder

c21 c185 c225 c260
Drie grote uitdagingen bij circulair en biobased bouwen

Drie grote uitdagingen bij circulair en biobased ...

Bij circulair en biobased bouwen zijn er volgens Duurzaam Gebouwd-expert Gerhard Hospers drie grote uitdagingen: kennis en kennisoverdracht, het toepassen van gebruikte ...

Lees verder

c21 c185 c225
Kickstart en handen uit de mouwen voor circulair bouwen

Kickstart en handen uit de mouwen voor circulair ...

Op donderdag 26 september aanstaande vindt het kennisevent Circulair Bouwen Handen uit de mouwen plaats in Den Haag. DGMR en bba binnenmilieu bieden een ...

Lees verder

c21 c41 c185 c225 c261
Digitale transformatie belangrijk bij duurzaamheid in de bouw

Digitale transformatie belangrijk bij duurzaamheid ...

Nu in de bouwsector duurzaamheid in het algemeen en circulariteit in het bijzonder steeds belangrijker worden, ziet de sector steeds meer in, dat een digitale transformatie ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up