Vorige week was de lancering van Madaster. De plek waar een administratie van grondstoffen en bouwdelen gaat plaatsvinden. Opvallend aan die lancering was een interview met de master of material Thomas Rau. Helemaal eens met zijn term ‘begripsdeflatie’ van de term duurzaamheid. Ik hield er echter ook wel een ambivalent gevoel aan over.  Om nou het grondstoffenprobleem als ‘de grootste opgave’ waar we als mensheid voor gesteld staan te bestempelen, gaat mij veel te ver. Volgens mij staat met stip op één het fors reduceren van broeikasgassen. 

Grondstoffen spelen daarbinnen absoluut een rol, maar op een andere manier dan Rau betoogt. Zo heb ik liever een zonnepaneel uit de lineaire economie die zijn, tijdens de productie uitgestoten hoeveelheid CO₂, binnen een jaar terugverdient, dan een zonnepaneel uit de circulaire economie die daar vijf jaar over doet. Daarnaast hebben we nog een hoop te stellen met de uitstoot van de hoeveelheid CO₂ die vrijkomt bij de productie van alle materialen die nodig zijn om de CO₂ grens van 1,5 graad temperatuurstijging niet te halen. Daar is radicale innovatie voor nodig of die nou lineair is of circulair. 

De belangrijkste primaire bouwstoffen verdwijnen bij sloop overigens ook niet in een afvalberg of in de verbrandingsoven. Dat is echt een misverstand. Tegenover mijn huis is net een groot complex gesloopt. Bij navraag werd duidelijk dat zeker 95% functioneel wordt hergebruikt. We worden daar ook steeds beter in. Dat we verstandig moeten omgaan met grondstoffen lijkt me een evidentie. Daar ben ik niet tegen. Lijkt me ook geen doel, maar een voorwaarde binnen het moderne bouwen.

Slip of the pen?

De eenzijdige focus van Rau op materialen in combinatie met de nadruk op de verhouding tussen bezit en gebruik kwam tot uiting in zijn quote over het dieselschandaal. Letterlijk zei hij: “De wetgever heeft om gezondheidsredenen gezegd dat de CO₂-waarden naar beneden moeten.” Ik heb die zin vijf keer herlezen en hoop nog steeds dat het een slip of the pen is geweest. De wettelijke beperking van CO₂-uitstoot heeft niks met gezondheid te maken, maar met het reduceren van broeikasgassen. Met het grootste probleem waar deze planeet mee kampt dus. Als je dat, als bijna duurzaamste man van Nederland, niet weet , dan krijgt ‘begripsdeflatie’ van de term ‘duurzaamheid’ een hele andere betekenis.