Op 16 november jl. vond in Bodegraven het DWA-seminar plaats 'Prestatiecontracten - gegarandeerd een duurzame prestatie'. De bijeenkomst trok maar liefst 160 bezoekers, waardoor de organisatie genoodzaakt was om uit te wijken naar een andere locatie.

De grote opkomst bevestigt dat het onderwerp prestatiecontracten volop leeft. Het feit dat ruim eenderde van de aanwezigen afkomstig is uit de bouw- en installatiesector maakt bovendien duidelijk dat deze sectoren steeds meer het belang inzien van prestatiecontracten voor de realisatie van duurzame gebouwen. 

Rotterdamse Groene Gebouwen
Het project Rotterdamse Groene Gebouwen, waarbij het vastgoed van de gemeente Rotterdam zal worden verduurzaamd op basis van prestatiecontracten, zal hier zeker een bijdrage aan hebben geleverd. Dit baanbrekende project nam in de programmering van het seminar mijns inziens dan ook terecht een prominente plaats in.

In een korte film over Energy Service Companies noemde Leo Zevenbergen, leider van het project Rotterdamse Groene Gebouwen, de doelstellingen van de aanbesteding van het cluster zwembaden, te weten: gegarandeerde energiebesparing, ontzorging van onderhoud, comfortverbetering van de zwembaden, kwaliteitsverbetering onderhoud, flexibel contract én dit alles budgetneutraal.

Energieprestatiecontract
Kwartiermaker van het project, Myra Glaser, vertelde op welke wijze Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam deze doelstellingen gaat verwezenlijken. Het energieprestatiecontract speelt hierin een belangrijke rol. "Een van de belangrijkste effecten van een energieprestatiecontract is de transparantie in de energieprestaties over een langere periode. En natuurlijk het feit dat budgetneutraal waarde kan worden toegevoegd", aldus Glaser.

Ook ging zij in op de aanbestedingsprocedure om tot een dergelijk innovatief contract te komen. Omdat de scope van het contract en de te verwachten energiebesparing vooraf niet volledig duidelijk zijn, is volgens haar concurrentiegerichte dialoog de meest passende procedure. 

Veranderende vraag
Julian van Groesen van Quadrance gaf in zijn presentatie een overview van de evolutie van onderhoudscontracten en de veranderde vraag van gebouweigenaren. Hij stelde ondermeer dat duurzaamheid, comfort, veiligheid en aanbestedingsstrategieën de uitdagingen zijn van vandaag. De vraag van gebouweigenaren verandert: gebouwen moeten gaan presteren. "Focus je daarbij niet primair op techniek of op geld, maar op de prestatie van de mens, zijn omgeving en duurzaamheid."

Suboptimalisatie
Bert Elkhuizen van Cofely vertelde dat de aanleiding voor het samenstellen van de ISSO-publicatiereeks Duurzaam Beheer en Onderhoud een inspectie is geweest van 70 kantoorgebouwen door TNO en Halmos. Hieruit is gebleken dat het energieverbruik in deze gebouwen gemiddeld 25% hoger was dan verwacht. Meer dan 70% van de klimaatinstallaties werkte niet zoals verwacht en 90% van de comfortproblemen kon worden toegeschreven aan het niet optimaal functioneren van de klimaatinstallaties. Elkhuizen: "Onze huidige manier van samenwerken resulteert in suboptimalisatie."

Prestatiecontracten sleutel tot duurzaamheid
In mijn eigen presentatie benadrukte ik de noodzaak van prestatiecontracten in het kader van People, Planet, Profit en de actuele ontwikkelingen op dat gebied. Ik ging onder meer in op het nog grotendeels ontbreken van prestatiedenken in de bouw- en beheerkolom. Hierdoor zijn gebouwen minder duurzaam. Wanneer klimaatinstallaties in gebouwen niet goed zijn ingeregeld, zien we de drie P's terug in de gevolgen: een minder gezond en productief binnenklimaat (People), meer CO₂-uitstoot (Planet) en een hogere energierekening (Profit).

Ik voorzie een toename in het gebruik van prestatiecontracten ondermeer door een groeiende belangstelling voor Energy Service Companies en het Green Lease Contract. Het Green Lease Contract is een pakket van afspraken waarmee huurder en verhuurder overeenkomen hoe duurzaamheidinvesteringen - en daarmee gepaard gaande lagere energielasten - onderling worden verdisconteerd. In mijn ogen vereist dit ook weer bepaalde prestatieafspraken.

Effectief, maar complex
Alle inleiders hadden twee stellingen geponeerd, waarop de aanwezigen met stemkastjes konden reageren. Uitkomsten van deze stemmingen waren veelzeggend over de 'sence of urgency' die de aanwezigen voelen omtrent prestatiecontracten.

Maar liefst tweederde was het eens met de volgende stellingen:
 - Duurzaam beheer en onderhoud is gelijk aan prestatiegericht beheer en onderhoud;
- Prestatiecontracten zijn een win-win voor alle betrokken partijen;
- Energy Service Companies gaan een gouden toekomst tegemoet. 

Ook erkende een ruime meerderheid - maar liefst 84% - dat een energieprestatiecontract een effectief maar tegelijk complex instrument is. Er valt dus nog heel wat werk te verzetten voordat bouwen en beheren op basis van prestatiecontracten 'mainstream' is geworden.

 Albert Hulshoff

 De korte film over ESCo's kunt u bekijken op new-energy.tv

Mijn presentatie 'Prestatiecontracten sleutel tot duurzaamheid' vindt u op Agentschap NL.

De overige powerpointpresentaties kunt u opvragen bij Jan Cromwijk, cromwijk@dwa.nl.