Roundtable: ‘Niemand werkt bewust mee aan een ongezond gebouw’

Roundtable: ‘Niemand werkt bewust mee aan een ongezond gebouw’

In een gezond gebouw is het prettiger werken en wonen. Wat maakt dat we een gebouw ‘gezond’ noemen? De gebruikte materialen? De installaties? De omgevingsfactoren? Deze vragen stonden centraal tijdens de Round Table over Gezonde Gebouwen. In Peutz’ laboratorium voor bouwfysica discussieerden 14 professionals over 3 actuele stellingen. 

Deze eerste stelling ‘De invloed van materialen in een gezond gebouw wordt zwaar overschat’ leidt al meteen tot een levendige discussie. Rob Huvers van Aralco vindt dat de invloed van materialen wordt onderschat. "Je hoort er zelden wat over." Bas van de Westerlo van C2C ExpoLAB vult aan: “Leveranciers weten vaak niet eens welke stoffen in hun materialen zitten.”

Roundtable: ‘Niemand werkt bewust mee aan een ongezond gebouw’

Huibert Baak van Coolmark onderschrijft dat: “Het is daarom niet zozeer een kwestie van onder- of overschatting, het is gewoon onwetendheid.”
Coen de Hoop van Knauf vult aan dat er uiteraard wel levenscyclusanalyses (LCA's) zijn, die leiden tot minder schadelijke stoffen in bouwmaterialen en meubels. “Hierover is wetenschappelijk nog te weinig bekend.” Bas van Gestel van Renson vraagt zich af of er normeringen zijn voor dit soort vraagstukken.

Per gebouw juiste situatie

Zolang het niet duidelijk is welke schadelijke stoffen mogelijk vrijkomen in gebouwen, bestaat er dus geen eenduidig antwoord op de vraag of een gesloten ventilatiesysteem gezonder of juist ongezonder is dan ouderwets wat ramen openzetten. “Daarom moeten we per gebouw inschatten wat de meest gezonde optie is”, vindt Casper Esmeijer van Peutz. “Er zijn bijvoorbeeld situaties waar een open raam niet gezond is, omdat er een drukke verkeersweg naast het gebouw ligt.” Bert Jan Bruning van Nijburg Industry Group vindt er meer gekeken moet worden hoe en waarvoor een gebouw gebruikt wordt. “En op basis daarvan maatwerk toepassen.”

Gezondheid mensen centraal stellen

Op de tweede stelling ‘Een gezond gebouw is een natuurlijk geventileerd gebouw’, reageert Patrick Chattelin van Duco Ventilation & Sun Control: “Door de steeds strengere EPC-eisen zijn gesloten ventilatiesystemen in feite de enige optie. Dat is niet de bedoeling, maar wel de realiteit. Dan vraag ik me af: wat is belangrijker? Energiebesparing of gezondheidsbevordering?” Huvers en Van de Westerlo zijn daarmee eens. “Duurzaamheid is natuurlijk wel van belang, maar de discussie moet eigenlijk over gezondheid van de gebruikers gaan.”

Van de Westerlo: “Mensen vormen 90% van de kosten in een project, energie maar 1%. Het is dus erg belangrijk om de mens centraal te stellen en zaken als gezonde lucht, uitzicht, licht en omgeving mee te nemen bij de ontwikkeling van een gebouw.” Jérôme Eijsackers van Peutz vult aan: “Als je met dit soort maatregelen 1% minder ziekteverzuim realiseert, levert dat heel veel geld op!”

De aanwezigen signaleren grote verschillen in de utiliteitsbouw en de woningbouw, als het om gezond bouwen gaat. In de woningbouw is gezondheid nauwelijks een issue. Er zijn geen normeringen voor. In de utiliteitsbouw juist wél, bijvoorbeeld voor scholen: Frisse scholen. De Hoop wil dat gezondheid ook bij woningen een keuze wordt. “Voorwaarde is dan dat we moeten kunnen weten hoe gezond een woning is. Zover zijn we nog niet.”

Beroep op gezond verstand

Als reactie op stelling 3 ‘Gezonde gebouwen: hype of toekomstbestendig’ ziet Marcel Schut van Vasco Group een verschuiving bij overheden en woningcorporaties de focus van energiebesparing naar gezondheid. “Als je het mij vraagt, zijn gezonde gebouwen zeker geen hype.” Esmeijer vindt gezondheid een subjectief begrip. “Daarvoor kun je moeilijk een label maken.” Eijsackers vult aan: “Een beroep op ons gezonde verstand lijkt dan efficiënter. Want wie van ons heeft wel eens bewust meegewerkt aan een ongezond gebouw? Precies. Niemand!”

Jan Schellekens van Metacon mengt zich in de discussie met de vraag hoe gezonde gebouwen te realiseren als onbekend is welke materialen op welke wijze schadelijk zijn. Léon Veldhof van Renson sluit zich daarbij aan: “Nu wordt de ventilatie vaak op CO2 gestuurd, maar moeten we niet op andere, schadelijke stoffen sturen?”

Van de Westerlo oppert het idee om een database te ontwikkelen met meetresultaten over emissies van materialen. “We kunnen niet wachten met bouwen tot alles uitgekristalliseerd is.”

Bouwbesluit als basis

Chattelin stelt voor om dit onderwerp uitgebreider in het Bouwbesluit te verwerken. Daar denkt Baak anders over. “Dat zou ik een vreemde keuze vinden. De emissies komen uit de materialen en worden niet door de installaties veroorzaakt. Ik zou het logischer vinden om het bij de bron – de materialen zelf – aan te pakken.” Rudy Grevers van Alklima twijfelt daaraan. “Ik denk niet dat de overheid gaat voorschrijven welke inrichting is toegestaan.”

Esmeijer merkt op dat het Bouwbesluit en CE-markeringen een basis leggen voor gezond bouwen, maar dat de gebruiker ook een belangrijk aandachtspunt is. “Eigenlijk moeten gebouwen een soort van periodieke keuring krijgen. Ook zou het goed zijn als elke nieuwe gebruiker een instructie krijgt van alle installaties. Bij utiliteitsgebouwen, maar zeker ook bij woningen.” 

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c134 c160 c225 c278 c299
Dit is de waarde van gezonde gebiedsontwikkelingen

Dit is de waarde van gezonde gebiedsontwikkelingen

Om natuurinclusieve en gezonde gebieden en gebouwen werkelijkheid te maken, is het essentieel om inzicht te krijgen in de waarde van dergelijke gebieden. Waar de ...

Lees verder

c21 c26 c41 c160 c185 c260
10R-model voor integraal ontwerp faculteit

10R-model voor integraal ontwerp faculteit

Voor de renovatie van de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht werd een integraal ontwerp ontwikkeld volgens de 10 R’en van circulair bouwen. ...

Lees verder

c21 c26 c160 c243
Startbouwimpuls voor betaalbare en gezonde woningen

Startbouwimpuls voor betaalbare en gezonde woningen

Het startschot klonk voor de bouw van 264 betaalbare en gezonde woningen aan het Berlijnplein in Leidsche Rijn Centrum. BLOEI 030 bestaat uit 156 sociale huurwoningen ...

Lees verder

c21 c160 c225
De mens wil zich met de natuur omringen

De mens wil zich met de natuur omringen

Het belang en de impact van gezonde gebouwen op je medewerkers kwam naar voren tijdens Duurzaam Gebouwd Op Locatie: Gezonde Gebouwen. Diverse experts betraden het ...

Lees verder

c21 c40 c160 c225
Sandra Gritti: zo heb je invloed op je werkomgeving

Sandra Gritti: zo heb je invloed op je werkomgeving

De vierde spreker voor het programma van Duurzaam Gebouwd Op Locatie: Gezonde Gebouwen is bekend: Sandra Gritti van Leesman Futures. Op 17 april hoor je experts ...

Lees verder

c21 c40 c160 c225 c293
Veranker binnenluchtkwaliteit in wet- en regelgeving

Veranker binnenluchtkwaliteit in wet- en regelgeving

De Science-publicatie ‘Mandating indoor air quality for public buildings’ is een feit. In de bijdrage doen experts een oproep om de kwaliteit van binnenlucht ...

Lees verder

c21 c41 c160 c225
Gezonde Gebouwen centraal in Van Nelle Fabriek

Gezonde Gebouwen centraal in Van Nelle Fabriek

Op woensdag 17 april vindt de Duurzaam Gebouwd op Locatie met het thema 'Gezonde Gebouwen' plaats in de historische Van Nelle Fabriek in Rotterdam. Deze fabriek ...

Lees verder

c21 c40 c160 c225 c293
Primeur: woningen Newtonpark krijgen eerste gezondheidskeurmerk

Primeur: woningen Newtonpark krijgen eerste ...

De middenhuurwoningen van Newtonpark in Enschede, ontwikkeld en gerealiseerd door Trebbe, worden aantoonbaar gezond gebouwd. Als eerste in Nederland kregen ze het ...

Lees verder

c21 c160 c225 c237 c265
Green Building Cards geven inzicht in duurzaamheidskenmerken

Green Building Cards geven inzicht in duurzaamheidskenmerken

De introductie van Green Buildings Cards door Tarkett is een feit. Dit zijn kaarten die inzicht bieden in de duurzaamheidskenmerken van producten. Met de informatie ...

Lees verder

c21 c41 c160 c225 c260 c293
Opmars noodzakelijk van gezonde materialen

Opmars noodzakelijk van gezonde materialen

Toxiciteit is een thema dat aandacht wint, onder meer vanwege circulair bouwen, maar nog onvoldoende onderdeel uitmaakt van beslissingstrajecten in de bouw. We ...

Lees verder

c21 c160 c185 c190 c225
‘Holistische aanpak gezondheid kan niet zonder aanpak VOS-emissies’

‘Holistische aanpak gezondheid kan niet ...

Het thema gezondheid lijkt overal aan aandacht te winnen: steeds meer mensen richten zich op gezondere voeding, willen een aangename en gezonde werkplek en stellen ...

Lees verder

c21 c41 c160 c225
Gezonde Gebouwen: ‘Geen loze claims, maar objectieve certificering’

Gezonde Gebouwen: ‘Geen loze claims, maar ...

Als je het Han Vrijmoed vraagt, moet gezondheid als thema een veel belangrijkere vertegenwoordiging krijgen in duurzaamheidsdiscussies. Met Gezonde Woning Keur ...

Lees verder

Reacties

Zo blij dat er over gezondheid gesproken wordt (energie lost zich op termijn wel op). De relatie tussen bouwen (materiaal-morfologie-methodiek) en gezondheid (comfort-geborgenheid-inspiratie) moet echt een "wetenschap" worden. Ik wijs hierbij op het levenswerk van prof Peter Schmid met zijn Integrale Bio-logische Architectuur (sinds 1972....)

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up