EPEA is een nieuwe partner van Duurzaam Gebouwd. Kersverse Duurzaam Gebouwd-expert Hein van Tuijl vertelt over de duurzame ambities van de organisatie.

Wanneer is EPEA gestart en wat is de missie?

EPEA is in 1987 opgericht door Prof. Dr. Michael Braungart in Hamburg, Duitsland. EPEA Nederland werd opgericht in 2008 en is gevestigd in Eindhoven.

De missie van EPEA is om een nieuwe industriële revolutie te ontketenen door in samenwerking met partners processen en producten te ontwikkelen op basis van het Cradle to Cradle concept. Uitgangspunt daarbij is het realiseren van een ´positive footprint’.

De visie van EPEA is beschreven in diverse artikelen, boeken en documentaires sinds de jaren ´90 en bekend geworden onder de naam 'Cradle to Cradle'. Grote delen van deze visie, waaronder de bekende kringlopen in bio- en technosfeer, zijn recentelijk geadopteerd in publicaties en rapportages over de circulaire economie. Ze vormen daarmee de solide basis voor de transitie van lineaire naar circulaire businessmodellen.
Wat de circulaire economie niet heeft overgenomen is onze visie van de `positive footprint’; de overtuiging dat het mogelijk is om producten en industrieën zó te ontwikkelen dat er een positief effect ontstaat voor mens, milieu én economie en het maximaliseren van deze effecten. Een grote positieve voetafdruk dus, in plaats van een kleine negatieve. 

Kun je enkele belangrijke ontwikkelingen of innovaties in de circulaire economie noemen van de afgelopen jaren?

Belangrijke ontwikkelingen zijn dat de diverse sectoren, waaronder de overheid en de financiële sector, de kansen van de transitie duidelijk zijn gaan zien of op dit moment aan het optekenen zijn. Dit is belangrijk omdat bij goede afstemming met dit soort partijen een systeemverandering sneller plaats kan hebben.
Innovatie op product- en procesniveau, maar ook in business modellen en in wet- en regelgeving is noodzakelijk. Ik geloof niet zozeer in een grote technologische innovatie die de deur naar een circulaire economie wagenwijd openzet als wel in een grote hoeveelheid aan kleinere innovaties die elkaar gaan versnellen en gezamenlijk een transitiegolf teweeg brengen. Hier werken wij dagelijks aan; van het vervangen van een toxisch materiaal in een inktreceptuur tot het realiseren van een servicebased model voor bouwmaterialen of elektronica.

Waarom is het belangrijk om Cradle to Cradle producten te certificeren?

Het certificeren van producten is een heldere en transparante manier om te toetsen hoe een product en het bijbehorende productieproces voldoet aan Cradle to Cradle criteria. Bij het doorlopen van een certificeringsproces wordt duidelijk welke uitdagingen en kansen er nog liggen om het product of proces verder te verbeteren. Daarnaast geeft het certificeringsprogramma bedrijven de mogelijkheid om hun product onderscheidend in de markt te positioneren. De vraag naar Cradle to Cradle certificaten vind je in steeds meer aanbestedingen en inkoopcriteria terug. Het C2C certificeringsprogramma geldt als één van de meest rigoureuze programma`s en is het enige certificeringsprogramma dat bij de doelstellingen van de circulaire economie aansluit. De vraag naar Cradle to Cradle-certificaten vind je in steeds meer aanbestedingen en inkoopcriteria terug, waaronder bijvoorbeeld nu ook Google`s `Healthy Materials program’. 

Wat zijn inspirerende projecten waar EPEA onderdeel van was of is?

Eén van de meest recente innovatie projecten waar wij een hoofdrol in vervullen heet `Buildings As Materials Banks’ (BAMB) en zal vanaf september 2015 drie jaar gaan lopen met 16 partijen in Europa. De Europese Commissie ondersteunt het project onder haar Horizon 2020 programma. De ambitie is om de criteria, tools, infrastructuur én business cases te creëren om gebouwen werkelijk circulair te kunnen realiseren. Op dit moment vormen leegstand en sloop nog een enorm probleem en kostenpost. Ons doel is om gebouwen te ontwikkelen als materiaalbanken van de toekomst. We werken hiervoor samen met bouwbedrijven, producenten van bouwmaterialen, recyclers, software ontwikkelaars en onderzoeksinstellingen. Meer informatie lees je hier.

EPEA werkt ook nauw samen met het ministerie van Economische Zaken in Luxemburg. We hebben daar onlangs een uitgebreid rapport gepresenteerd over de kansen die de circulaire economie biedt aan het land. We staan nu aan de vooravond van de implementatie van diverse voorgestelde initiatieven.

Op productniveau werken we aan de continue verbetering van materiaalsamenstellingen en het uitfaseren van toxische stoffen. Dit werk vereist vaak samenwerking in de volledige waardeketen. (of liever; waardecirkel) Samen met Carlsberg hebben we daarom een ´Circular Community’ opgericht waarbij de (verpakkings)leveranciers aan de brouwerij aangesloten zijn. Het verenigen van leveranciers achter de visie van Carlsberg leidt tot synergie en een enorme versnelling.

Hetzelfde model hanteren we internationaal in diverse industrieën waaronder ook de bouw, paper&print en textiles. EPEA coacht deze communities, treedt op als verbindende partij én kan vanuit haar diepere inhoudelijke kennis over materialen bedrijven ondersteunen in het zuiveren en circulair opzetten van hun materiaalstromen.

Waar zal de komende jaren de focus op (moeten) liggen binnen de Cradle to Cradle-filosofie en de circulaire economie?

Het is belangrijk dat – los van de naam die het beestje draagt – de kwaliteit van circulaire materiaalstromen onderzocht wordt en geborgd blijft. Nu de term ´circulaire economie’ aan populariteit wint, merk je dat conventionele industrieën waar recycling al jaren geïntegreerd is zich presenteren als koploper. Een échte circulaire economie gaat echter veel verder dan recycling. Recycling betekent een product terugkrijgen en kijken of je de materialen nog ergens nuttig toe kan passen. Cradle to Cradle gaat over het creëren van waardestromen van materialen en het toepassen van die materialen met het oog op behoud van de waarde. Er worden continue kringlopen gecreëerd waarbij we zeker weten dat de materialen ook geschikt zijn voor de volgende toepassing.
Onder het mom van ´recycling’ treffen we nu vaak verontreinigde secundaire materialen aan in nieuwe producten; de materialen waren nooit ontworpen om gerecycled te worden en nu veroorzaken ze problemen in de nieuwe toepassing. Deze situatie kom je tegen in vrijwel elke industrie waar al gerecycled wordt. Daarom spreken we van ´Circular Economy powered by Cradle to Cradle’.