In oktober 2019 zijn in de Tweede Kamer vragen gesteld over circulair bouwen. De minister heeft op 15 januari antwoorden gegeven. Eén van de vragen is hoe bedrijven de gevolgen van aangescherpte Bouwbesluiteisen op energie en materialen voor hun ontwerpen kunnen berekenen? De minister antwoordt dat de markt hiervoor zelf een oplossing heeft aangedragen. De Minister geeft dus ruimte aan DPG als methode om inzicht te krijgen in energie en materialen als communicerende vaten. Hoog tijd om onder uw aandacht te brengen waar de minister op hint.

‘Energie’ en ‘milieu’ zijn 2 van de 5 pijlers in het huidige Bouwbesluit. Er zijn door de overheid eisen ‘per pijler’ gesteld. Sinds 1995 is dat een EPC voor de energieprestatie en vanaf 2018 een MPG voor de milieubelasting van het materiaalgebruik. Aanscherpingen van de energieprestatie-eis zorgen voor extra bouwkundige en installatietechnische voorzieningen. Dus meer materiaalgebruik met een negatief effect op de milieuprestatie. Bij een inspanning gericht op het voldoen aan EPC-eisen nu en BENG-eisen straks kan er ongemerkt een negatieve invloed op de milieuprestatie optreden. Bijvoorbeeld extra isolatie, 3-voudige beglazing of meer zonnepanelen leiden tot een betere energieprestatie en tegelijk tot een slechtere milieuprestatie. Bij de zoektocht naar zowel een goede energie- als een milieuprestatie, moeten beide daarom in samenhang bekeken worden.

In het verleden lag de focus van het overheidsbeleid op energiebesparing en de daarmee samenhangende uitstoot van broeikasgassen (CO_2). Inmiddels krijgt de MPG nadrukkelijk meer aandacht, en is toepassing voor alle gebruiksfuncties en zelfs ook voor renovatie van bestaande gebouwen in voorbereiding. Vooralsnog staan beide prestatie-eisen naast elkaar. En dat terwijl de achterliggende doelen niet anders zijn, integendeel! Het gaat in essentie over de wereldwijde problematiek van klimaatverandering en de beschikbaarheid van grondstoffen. Het zou daarom principieel beter zijn als de 2 pijlers in 1 pijler duurzaamheid samengaan, maar zo ver is het nog niet.

Inizcht in interactie energie- en materiaalgebruik

Zo lang er afzonderlijke eisen zijn op energie en milieu is er een praktische oplossing: de DPG gebruiken om inzicht te krijgen in de interactie tussen energie- en materiaalgebruik! Dat kan zonder extra moeite al met GPR Gebouw. Ook GPR Gebouw toont standaard aparte scores op energie en milieu. De gebruiker heeft echter de mogelijkheid om een integrale score te zien op energie en milieu samen. Een voorbeeld aan de hand van een referentiewoning van 124 m² BVO. Standaard is deze woning voorzien van HR++ glas en 8,5 m² zonnepanelen en voldoet daarmee aan huidige Bouwbesluiteisen. Een stap richting energiezuiniger is het gebruik van drievoudig glas. De energieprestatie wordt een beetje beter, de milieuprestatie een beetje slechter en de DPG laat zien dat het op de achterliggende doelen een stukje beter wordt. Als deze woning door toepassing van 31 m² zonnepanelen energieneutraal wordt gemaakt zien we aanzienlijk grotere verschillen. Ruim 1,5 punt betere GPR score op Energie, op Milieu 1,5 punt slechter en gecombineerd op de DPG beduidend beter.

Belang van materiaalgebruik

Vanuit klimaatbeleid is het interessant te weten wat de emissies van broeikasgassen zijn van de 3 varianten. Het plaatje onder laat zien dat de CO₂-uitstoot met deze stappen afneemt, en bij de variant met extra zonnepanelen volledig afkomstig is van het materiaalgebruik. Dit onderstreept het belang van aandacht voor het materiaalgebruik, zeker ook bij verregaand energiezuinig bouwen.

Aanscherping MPG

Met de huidige MPG- en EPC-eis zal er zelden een probleem optreden. Bij een te verwachten aanscherping van de MPG-eis per 1 januari 2021 is het echter nodig om voor een specifiek ontwerp de beste oplossing te vinden van energieconcept en materialisatie. Uiteraard geldt datzelfde voor ontwerpen die energieneutraal of -positief beogen. W/E adviseurs onderzocht dit recent in opdracht van Stichting Bouwkwaliteit en BZK voor referentie woon- en kantoorgebouwen. Belangrijke ontwerpparameters voor energie- en materiaalbewust bouwen zijn aantal bouwlagen, m² BVO, de verhouding geveloppervlakte/m² BVO, de verhouding open/dichte gevel  en de bouwmethode.

Meer weten? Kijk op de website van W/E adviseurs.