20 mei 2017: Burgemeester Elly Blanksma draait in het Energiehuis Helmond symbolisch de gaskraan dicht. Met wethouder Paul Smeulders markeert zij hiermee officieel de start van een informatiecentrum voor burgers en middenstanders uit de regio Helmond. Zij kunnen hier praktische oplossingen zien voor energiebesparing en duurzame energie. Een team van deskundige vrijwilligers staat klaar voor informatie. Wat is de kracht, wat is het idee?

"Laat de burger zien wat er mogelijk is", vindt bestuurder Jos Terken van het Energiehuis Helmond. "Laat in demonstratie-opstellingen zien hoe je een spouw, dak of vloer kunt isoleren. Vertel wat de winst is, wat er bij komt kijken. Laat nieuwe technieken voor zonne-energie en opwekking van warmte zien. Toon technieken voor afgifte van warmte op lage temperaturen. Wij denken dat dáár een behoefte ligt. Dat daar een goede bodem ligt voor een gesprek en discussie. Uiteindelijk moet je daar mensen mee motiveren voor energiebesparing en duurzame energie."

Het initiatief

Een groep burgers met een groot hart voor het klimaat verenigden zich in de Stichting Energiehuis Helmond en regio (IDEH). Van start gegaan na de grote regionale conferentie Alle Lichten op Groen (2015). Het initiatief past in de regionale Versnellingsagenda Duurzaamheid. De Stichting organiseerde afgelopen jaar - met veel elan - draagvlak, medewerking én financiering van het Energiehuis. Zij kreeg steun van een groot aantal organisaties (energiecollectieven, gemeente Helmond, brancheorganisaties en bedrijfsleven). De organisatie verkreeg subsidie voor de inhuur van een vaste kracht.

Weerbarstige opgave?

"Ons doel is burgers en middenstand te helpen om een bijdrage te leveren aan de energietransitie", vertelt voorzitter Berrie Horsten van het Energiehuis. "Bijvoorbeeld door het beter isoleren van de woning of door over te gaan op duurzame energie. Wij realiseren ons dat we aan de slag gaan met een weerbarstige opgave. Lastig dus, maar noodzakelijk."

Hoe weerbarstige is de opgave?

Al in de jaren ’90 hoorde je vaak  de opmerking ‘winst op gebied van duurzaamheid is te halen in de bestaande voorraad’. Dat was een tijd waarin duurzaamheid prominent op de agenda van de rijksoverheid stond. Peter Boelhouwer, hoogleraar aan de TU Delft, betoogde recent in de Volkskrant hetzelfde. Ruim 25 jaar later! Ondanks alle initiatieven van de afgelopen decennia* ligt er nog stééds een grote opgave in de bestaande woningvoorraad. Dit geldt zeker ook voor de woningen van particuliere eigenaren.

Unieke invalshoek

"We zijn gemotiveerd", zegt Horsten. "We ontvingen in de eerste weken een aantal bewoners die op eigen initiatief voor informatie naar ons toe kwamen. Maar komend jaar gaan mensen actief opzoeken en uitnodigen. Op thema, of op wijk of buurtniveau. Of misschien wel op bouwkundige items. Denk aan een sessie voor mensen in een buurt waar dakpannen aan vervanging toe zijn. We willen erachter komen wat hen beweegt. Wij denken dat dit een unieke invalshoek is. Burgers die burgers opzoeken. Niet beginnen met een totaalaanpak van professionals, niet beginnen met ontzorgen, maar analyseren wat mensen belangrijk vinden. Ik verwacht dat we gaan kijken naar leefstijl en ‘taal’ van de burgers."

Samenwerking met Slim Wonen Plus

"Een belangrijke pijler in onze aanpak is de samenwerking met Slim Wonen Plus", legt Horsten uit. "Een energieloket dat ook voortkomt uit een bewonersinitiatief. Zij kunnen mensen begeleiden met onafhankelijk energieadvies op maat, met selectie van aannemers en installateurs en met begeleiding van offerte en uitvoeringstrajecten. Daarmee kunnen we mensen na onze algemene informatie verder helpen om tot uitvoering van maatregelen te komen. Een eerste groepje mensen maakte reeds de stap naar een persoonlijk advies."

Meer weten?

We houden u via Duurzaam Gebouwd graag op de hoogte van de ontwikkelingen. We zijn te vinden op internet en termijn op facebook. Wilt u direct meer informatie? Neem contact op via de website van Energiehuis Helmond. Of kom gewoon op bezoek: Torenstraat 3-5, 5701 SH Helmond. U bent van harte welkom.

* Het stimuleren van energiebesparing en duurzame energie bij woningeigenaren verliep - daar waar er iets gebeurde - vaak via gemeenten. Het rijk bood ondersteuning via programma’s als GEA (jaren ’90, gemeentelijke energieaanpak), BANS klimaatconvenant (2003-2007), SLOK (Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven, 2008-2012). Hoopvol was men in het tweede decennium over de aanpak Blok voor Blok en Nul-op de Meter voor particulieren. Algemene conclusie: het is weerbarstige materie.

Auteur Kees Bakker is een van de medewerkers van Energiehuis Helmond